طالبان: نظام اسلامی و همه‌شمول؛ بدون اشتراک زنان

بی‌نظیر طاهریان

ملا برادر، معاون سیاسی گروه طالبان در دوحه پایتخت قطر گفته است که نظام آینده افغانستان باید همه‌شمول و اسلامی باشد، اما توضح نداده است که منظورش از همه‌شمول بودن چیست؟ آیا زنان را نیز شامل می‌شود یا خیر؟ ملا برادر در یک برنامه‌ی مرکز پژوهشی بشردوستانه و منازعات تنها یادآور شده که نگهداری از زیربناهای عامه، حفظ حقوق زنان و رسانه‌ها بر بنیاد آموزه‌های دین اسلام و داشتن روابط بهتر با تمامی کشورها از مسوولیت‌های مهم نظام آینده خواهند بود.
معاون سیاسی طالبان از حفظ حقوق و آزادی‌های زنان به صورت اجمالی و گنگ یاد کرده و گفته که بربنیاد آموزه‌های دین اسلام نگهداری و حفاظت گردد. در مقابل هیات جمهوری اسلامی افغانستان در گام نخست تامین آتش‌بس را یکی از اولویت‌های مهم این هیات در مذاکرات صلح عنوان کرده است.
پرسش دیگری که مطرح می‌شود این است که نظام اسلامی منظور ملابرادر چه تفاتی با امارت اسلامی دارد که گذشت زمان و تداوم مذاکرات صلح پاسخ خواهد داد، اما در زمانی‌که طالبان در افغانستان آمد، تمام دروازه‌ها به روی زنان بسته شد و حتی رد پای زنان در خیابان‌ها دیده نمی‌شد.
طالبان خود شان را مدافع شریعت اسلامی می‌دانند، باور دارند که وظیفه زنان نشستن در خانه و تولید بیولوژیکی نسل مسلمان است که بایستی زنان نسل اسلام را حفظ و به نسل‌های بعدی انتقال دهند.
پیتر مارسیدن در کتاب طالبان؛ جنگ، مذهب و نظام جدید در افغانستان می‌نوسید که خط مش طالبان در مورد زنان سه عنصر اصلی بـود: یکم- ممنوعیت اشتغال زنان؛ خانواده‌های که در آمد شان به دست زنا بود، مجبور شدند که اشیای خانه‌ی شان را توسط کودکان شان بـه خیابان‌ها بفروشند و گدایی کنند. دوم-تعطیل آموزش رسمی زنـان؛ باید یک نظام آموزشی قابل قبول بار آید که نسل‌های بعدی از نظر اعتقادی مسلمان بار آیند و از آموزش‌های بیگانگان دور بمانند. سوم- پوشیدن برقع و کنترول رفت و آمد زنان در بیرون از خانه که نه باید زنان مردان بیگانه را ببینند.
در در این کتاب همچنان آمده است که حاکم وقت طالبان در هرات در مصاحبه‌ی با خبرنگار صدای جمهوری اسلامی ایران در مورد سیاست شان در قبال زنان چنین گفته است: همه‌ی افغانستان افتخار می‌کنند که ما زنان مان را در خانه نگهداشته‌ایم، شرع مقدس نحوه‌ی رفتار همه را مشخص کرده است. منظورم این است که شرع اجازه می‌دهد زن اگر مریض شد پیش پزشک مرد برود. در حقیقت حقوقی را که ما به زنان داده‌ایم هیچ کشوری به آنها نداده است. ما حقوقی را به زنان داده‌ایم که خدا و رسولش تعیین کرده‌اند و آن نشستن روی خانـه و رعایت حجاب اسلامی است.
به باور نویسنده این کتاب، طالبان در واقع با ممنوع ساختن کار، فعالیت سیاسی و آموزش زنان و محدود کردن زنان در خانه می‌خواستند دوران داوود خان و چهار سال حکومت خلق و پرچم را جبران کنند که از نظر طالبان دوران فاسد برای زنـان بودند.
نگرانی که مطرح می‌شود این است که زنان در طول بیست سال گذشته با تمام مشکلات و موانع که وجود داشت، آزادی‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی را داشتند و در تمام عرصه‌ها درخشیدند؛ آیا در صورتی برگشت طالبان بار دیگر از زنان انتقام خواهد گرفت؟ شک و تردیدی وجود ندارد که طالبان نظام اسلامی، همه‌شمول، اما بدون اشتراک زنان بخواهند و آنان را بار دیگر در پستوی خانه‌ها زندانی کنند.
واقعیت این است که قانون اساسی جدید افغانستان حق زن و مرد را مساوی و برابر در نظر گرفته که در مذاکرات صلح باید «خط رسخ» زنان را ماده بیست و دوم این قانون تشکیل دهد. زنان افغان در بیست سال گذشته در سایه‌ی قانون اساسی و نظام جمهوری به دستاوردهای چشم‌گیری دست یافته‌اند که حکومت باید از آنها دفاع کند و فریب شعار نظام اسلامی و همه‌شمول بودن طالبان را نخورند.
طالبان در ۲۳ ثور همین سال در مرکز درمانی صد تختی(شفاخانه بدون مرز) که ویژه زنان و کودکان بود در دشت برچی در غرب حمله‌ی مسلحانه کردند که ۲۴ نفر کشته و ۶۸ تن دیگر زخمی شدند.
وزرات صحت اعلام کرده بود که ۱۶ نفر در این حمله کشته شدند که اکثریت زنان و کودکان بوده‌اند اما یک مرد هم در میان آنان است.
هرچند گروه طالبان اعلام کرده بود که آنان در این حمله دست نداشته‌اند اما گروه‌های افراطی‌گرایی که خود را شاخه افغانستان داعش می‌خوانند مسوولیت این حمله را بر عهده گرفته‌اند با طالبان یکی اند، زیر دو پرچم سیاه و سفید جنگ می‌کنند. این نشان می‌دهد که تهدید طالبان علیه زنان کاسته نشده و در صورت به قدرت رسیدند به راحتی می‌تواند حق و آزادی‌های زنان را محدود کنند.