تسخیر سنگر تارسیدن به صلح

Mohammad Ahmadi

خشونت‌های گذشته و اکنون طالبان نشان می‌دهد که این گروه دست از جنگ، خشونت و خون‌ریزی برنخواهد داشت.
گروه طالبان با خلق جنگ و جنایت و خشونت، در حدود ۲۶ سال می‌شود که از زنان، کودکان و مردم ملکی قربانی می‌گیرد. جامعه جهانی، آمریکا و ناتو در کنار دولت‌افغانستان تلاش کردند که برای همیشه گلم طالبان را از افغانستان برچینند، اما گذشت زمان ثابت کرد که جنگ و جنایت‌های آنان دوام آورد و دوباره رویای تشکیل امارت سیاه را در سر بی‌پروراند و به همان قدرت و اقتدار اولی برگردند. قدرتی که می‌توانست دست مجاهدین را از پشت ببندد، از سیاست سرزمین سوخته پیروی کنند، قلمرو آن‌ها بهشت امن تروریستان بین‌المللی باشد، رهبران القاعده را پناه دهند و تندروهای اسلامی را الگو و نمونه باشند. در خون‌ریزی و جنگجویی یکه‌تاز آسیای میانه باشند. طالبان تلاش دارند تا از ویرانگری، تباهی و کشتار که داعش در خاور میانه انجام دادند کم نیارند.
طالبان گروه که از غارها و سلول‌ها و مخفی‌گاه‌های خود بیرون آمده‌اند و اکنون در میز مذاکره با شرق ‌و غرب می‌نشینند و چنگ و دندان نشان می‌دهند. با استفاده از قدرت خشونت‌ورزی، در گفتگوهای صلح کسب امتیاز می‌کنند و بر نظام مبتنی بر قانون اساسی و جمهورییت، زهرخند می‌زنند. آتش جنگ را در تمام نقاظ کشور شعله‌ور می‌کنند. گردان‌های مسلح آمریکایی را مجبور به عقب‌نشینی کرده‌اند و فاتح جنگی می‌شوند که برای آمریکا طولانی‌ترین جنگ و احتمالا پرهزینه‌ترین جنگ به شمار می‌رود.
پس از یازده‌هم سپتامبر ۲۰۰۱ که آمریکا برای ریشه‌کن کردن و از بین بردن لانه‌ی تروریسم در افغانستان و عراق حمله کرد، برای نشان دادن قدرت نظامی‌اش در جهان در جنگ افغانستان از پیشرفته‌ترین و مخرب‌ترین سلاح‌ها استفاده کرد.
آمارهای که از جنگ آمریکا در افغانستان بیرون داده شد، حدود ۱میلیارد دلار در روز هزینه داشته است. در کنار آن آمریکا باتوجیه ضرورت جنگ باتروریسم بر بودجه نظامی خود به شکل قابل ملاحظه افزودند. اما پس از سپری شدن ۲۰سال جنگ آمریکا در افغانستان که تروریسم از بین نرفته و قدرت گرفته است، می‌خواهد با یک صلح پوشالی و نمایشی، افغانستان را ترک کند و بار دگر گروه تروریستی طالبان را روی صحنه بیاورند.
اکنون که هیئت مذاکره کننده‌ی دولت افغانستان در دوحه پایتخت قطر به سر می‌برد، جنگ بین نیروهای طالبان و آمریکایی خاتمه یافته و طالبان جنگ با حکومت افغانستان را از سر گرفته‌اند، به نظر می‌رسد که در چنین وضعیت مهم و حساس به گذشته و اکنون طالبان بازخوانی شود و آینده طالبان نیز مشخص می‌شود.
یکم- گذشته: گذشته طالبان سیاه و تاریک است. این گروه در گذشته و مخصوصا برای تسخیر کامل قدرت و گسترش قلمرو خود دست به جنایت‌های برده است که مصداق‌های بارز جنایت‌های حقوق بشری و از جمله نسل‌کشی به شمار می‌رود. آنان در گذشته خود با تفکر تندروانه بر علیه مذاهب و اقلیت‌های فشارهای چندوجهی و سازمان‌یافته را اعمال کرده‌اند. علاوه بر آن، زنان را از کاروفعالیت و حضور در اجتماع محدود کرده و به پستوخانه‌ها زندانی کرده‌اند. با نمادهای فرهنگی مبارزه کرده و دست به تخریب زده‌اند، از جمله بت‌های بامیان را که یکی از بزرگترین میراث‌های تاریخ بشر به شمار می‌رود، منهدم کرده‌اند. رسانه‌ها را تعطیل کرده‌اند و با هنر و هنرمندان در جنگ و ستیز بوده‌اند. در شمالی سیاست سرزمین سوخته را اعمال کرده‌اند، هزاره‌های مزار و یکاولنگ را قتل‌عام کرده‌اند. پرسش از گذشته طالبان، پرسش از جنایت‌های است که طالبان مرتکب شده‌اند، باید در برابر آن پاسخ‌گو باشند و نیز معلوم می‌شود که هرگز دست از چنین خشونت‌های برنخواهد داشت.
دوم- وضعیت کنونی: طالبان در وضعیت کنونی نیز با دولت افغانستان به صورت کل جنگیده است، می‌جنگند و علاوه بر تلفات غیرنظامیان، تلفات سنگینی بر نیروهای امنیتی، کارمندان دولت و فعالان رسانه‌ای و حقوق‌بشری وارد کرده‌اند. این گروه در قلمرو خود از هیچ جنایتی چشم‌پوشی نکرده است و در بسیاری موارد دست به تخریب تاسیسات عامه زده‌اند. در سال‌های گذشته، طالبان بر چندین ولایت تهاجم‌های گسترده انجام داده‌اند که خسارت‌های جانی و مالی زیادی را در پی‌داشته است. حمله بر ولایت قندوز و غزنی که تبعات آن تاکنون دامن مردم را رها نکرده است. حمله بر ولسوالی‌های خاص ارزگان، مالستان و جاغوری که منجر به آوارگی و مهاجرت داخلی گسترده مردم این مناطق شد. آنان در قلمرو تحت حاکمیت خود قوانین سختگیرانه گذشته را علیه زنان و اقلیت‌های قومی مذهبی اعمال کرده‌اند. محاکم صحرایی طالبان فعال بوده و در ولایت غور و مناطق دیگر دست به سنگسار زده‌اند. فعالیت‌های وسایل ارتباط جمعی را محدود کرده‌اند و زمینه‌سفر شهروندان در مسیرهای مختلف کشور را نیز محدود کرده‌اند. پرسش از وضعیت کنونی طالبان، پرسش از تلفات و آوارگی و محدودیت‌های است که وضع کرده‌اند.
اکنون که در هلمند و چندین شهر بزرگ جنگ را آغاز کرده‌اند، نزدیک به پنج‌هزار خانواده آواره شده‌اند، ده‌ها تن از نیروهای امنیتی کشته و زخمی شده‌اند و تلفات مالی وجانی برمردم هلند وارد کرده‌اند، باید برای همه روشن شده باشد که طالبان در هیچ شرایطی دست از جنگ و جنایت و خشونت بر نمی‌دارد.
سوم- آینده: تنها گذشته و اکنون طالبان نشان می‌دهد که این گروه خشونت‌های سیستماتیک و جنایت‌های سازمان یافته را مرتکب شده‌اند.آینده طالبان را نیز می‌شود با توجه به گذشته و اکنون درک کرد. گفتگوها در قطر نشان می‌دهد که تغییرات در جهان‌بینی طالبان به وجود نیامده است. فهم طالبان از دموکراسی، انتخابات، فعالیت احزاب، رسانه‌ها، اقلیت‌های قومی-مذهبی و زنان چیست و باورهای گذشته آنان دچار تغییر نشده است‌. هرچند رسانه‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی از طالبان قباحت زدایی می‌کنند، اما سخنان هیئت مذاکره کننده دولت افغانستان در قطر نشان می‌دهد که هیچ تغییری در سیاست حذف و کشتار گروه تروریستی طالبان به وجود نیامده و برای نابودی جمهوریت، دموکراسی نوپا و نظام مبتنی بر قانون اساسی جنگ می‌کند. هنوزم طالبان جنگ، جنایت و دیگر هیچ برنامه‌ای برای افغانستان ندارد.
گروه طالبان پیش از این با کشورهای همسایه و سازمان‌های استخباراتی منطقه و سازمان‌های تروریستی مثل القاعده، شبکه حقانی و داعش خراسان در ارتباط بوده‌اند، هوزم روابط دارند و با گروه داعش حملات مشترک تروریستی را انجام می‌دهند. بنابر این حکومت به جای اینکه وقت خود را برای تسخیر قلب‌های پر از کین و نفرت و خشونت طالبان در قطر مصرف کنند، باید سنگرهای جنگ را فتح کنند و افغانستان را گورستان طالبان بسازند.