هم‌زمان با شروع ۲۰۲۴ میلادی، مأموران وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان، به بهانه‌ی بی‌حجابی و بدحجابی، شمار زیادی از دختران و زنان را در غرب کابل، بازداشت، اختطاف و شکنجه کردند.
منابع محلی، در ۱۳ جدی ۱۴۰۲ به جاده‌ی ابریشم گزارش داده بودند که جنگ‌جویان طالبان، دختران و زنان را از بخش‌های پل‌سرخ، کوته‌سنگی و دشت‌برچی مانند ایستگاه قلعه‌ی نو و شهرک اتفاق، به‌صورت گسترده به بهانه‌ی رعایت‌نکردن حجاب بازداشت می‌کنند. به گفته‌ی منابع، جنگ‌جویان طالبان، دختران و زنان جوانی را که در خیابان‌ها، مرکزهای آموزشی، فروشگاه‌ها، مارکت‌ها، رفت‌وآمد داشتند یا مشغول آموزش و خرید بودند، پس از تحقیر، توهین و اعمال خشونت‌های فیزیکی، به زور سوار موترهای رنجر کرده و با خود به جاهای نامعلومی انتقال می‌دادند.
صالح -نام مستعار- یکی از باشندگان دشت‌برچی، به جاده‌ی ابریشم می‌گوید که یکی از همین روزها، در پل‌سوخته‌ی شهر کابل، جنگ‌جویان طالبان، دو دختر را سوار رنجر کرده بودند و سومی را که به‌‌شدّت مقاومت می‌کرد، به زور هل می‌دادند و با صدای بلند می‌گفتند که «بی‌حیا زود بالا شو!» صالح می‌افزاید: «سرانجام با نوک تفنگ مجبورش کردند سوار موتر شود. من اول فکر نمی‌کردم که آن‌ها را به خاطر بی‌حجابی بازداشت می‌کنند؛ چون هر سه دختر دامن‌های بلند پوشیده بودند؛ دو تای آن‌ها چادرهای سیاه داشتند، یکی هم چادر سبز. طالبان یک‌سره فریاد می‌زدند که فاحشه زود شو!»
یکی از باشندگان پل‌خشک دشت‌برچی که نمی‌خواهد نامش در گزارش بیاید، می‌گوید: «در تانک تیل دولتی برچی بودم که رنجر طالبان از راه رسید؛ یکی از جنگ‌جویان طالبان پیاده شد و چهار دختری را که کنار سرک ایستاده بودند، صدا زد که زود بالا شوید. وقتی دخترها مقاومت کردند، چند طالب دیگر پیاده شدند و یکی از آن‌ها با نوک اسلحه‌اش دختران را یکی یکی به زور داخل موتر هل می‌داد و می گفت: فاحشه‌ها زود بالا شوید!» به گفته‌ی این باشنده‌ی کابل، دختران ظاهراً تازه از مرکز آموزشی برگشته بودند و محجبه بودند و افزون بر مانتو و چادر، بالاپوش‌های دراز نیز پوشیده بودند.
یک باشنده‌ی دیگر غرب کابل که شغل کراچی‌رانی دارد، می‌گوید: «طالبان دختران زیر سن را هم بازداشت می‌کردند. یک روز فکر کنم ۱۵ جدی [۱۴۰۲] بود، در نزدیک مارکت بهار سراب، چند طالب یک دختر کم‌سن‌وسال را که تازه از کورس آمده بود، می‌خواستند به جرم بی‌حجابی سوار رنجر کنند.» در همین لحظه، یک مرد بزرگ‌سال در محل، به طالبان می‌گوید که این دختر حجاب دارد؛ پس «چرا آزارش می‌دهید؟».
شهروندان زیادی در محل جمع می‌شوند و در برابر اقدام طالبان اعتراض می‌کنند؛ اما چهار جنگ‌جوی طالب، آن‌ها را زیر لتوکوب می‌گیرند. به گفته‌ی این باشنده‌ی دشت‌برچی، پس از چند دقیقه، چند رنجر دیگر از راه می‌رسد و ده‌ها طالب، با استفاده از شلاق، قنداق، برچه‌ی تفنگ و سوته/باتوم، مردم را پراکنده می‌کنند و آن دختر را با خود می‌برند.
منابع مردمی در غرب کابل، تأیید کردهاند که بازداشت دختران و زنان توسط مأموران امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان و ده‌ها موتری که برای این کار اختصاص داده شده بود، در روزها و هفته‌های بعد در سراسر غرب کابل، با بی‌رحمی، توهین، تحقیر زبانی و اعمال خشونت‌های فیزیکی ادامه یافته است.
هم‌زمان با بازداشت گسترده‌ی زنان و دختران در غرب کابل، عبدالغفار فاروق، سخن‌گوی وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان، ضمن تأیید بازداشت شماری از زنان و دختران به رسانه‌ها، گفته بود که این اقدام به منظور منع منکرات و جلوگیری از بدحجابی انجام شده است.
طرح گزینشی و قوم‌گرایانه برای تحقیر هزاره‌ها
بازداشت گروهی زنان و دختران هزاره در غرب کابل، این گمان را در میان مردم و رسانه‌ها به وجود آورد که طالبان به بهانه‌ی مبارزه با بی‌حجابی، شهروندان هزاره را تحقیر می‌کنند. محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، در واکنش به بازداشت دختران هزاره، در فیسبوک خود نوشته بود: «ربودن دختران در کابل و طرح مسئله‌ی بی‌حجابی، گزینشی بوده و بهانه‌ای برای تحقیر قومی و مذهبی یک ملیت خاص است.»
منابع مردمی در غرب کابل نیز، با تأیید طرح گزینشی طالبان، به جاده‌ی ابریشم گفته بودند که در روز نخست جنوری ۲۰۲۴ و در روزها و هفته‌های بعد، مأموران امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان، شماری از زنان و دختران را پس از لتوکوب، توهین و تحقیر نژاد‌پرستانه و مذهبی، بازداشت و پس از انتقال به بازداشتگاهها به شدت تحقیر و شکنجه کرده بودند.
بر اساس گفته‌های شاهدان عینی به جاده‌ی ابریشم، جنگ‌جویان طالبان، زنان و دختران باحجاب را با خشونت و دشنام‌های رکیک و تحقیر‌آمیز، از خیابان‌ها، کوچه‌ها، فروشگاه‌ها و مرکزهای آموزشی به بهانه‌های مختلف و از جمله به اتهام بدحجابی و نپوشیدن چادری (برقع) و ماسک سیاه، بازداشت می‌کردند. این منابع همچنین تصریح کرده بودند که طالبان در کنار این که زنان و دختران را قبل از بازداشت، لتوکوب می‌کردند، مردانی را که از آن‌ها خواهش می‌کردند تا دختران و زنان را بدون آگاهی خانواده‌های آن‌ها با خود نبرند، فحش‌های رکیک نژادی و مذهبی می‌دادند.
احمد -نام مستعار- می‌گوید که طالبان در هر جا که زنان و دختران را می‌دیدند، نخست آن‌ها را با شلاق و قنداق تفنگ، لتوکوب می‌کردند و بعد، به زور سوار رنجر کرده به جاهای نامعلومی می‌بردند. «در ایستگاه نانوایی، زمانی که طالبان می‌خواستند چند دختر را بازداشت کنند، چند دکان‌دار و عابر نزد آن‌ها رفتند و از جنگ‌جویان طالبان خواهش کردند که این زنان و دختران را رها کنید، این‌ها که بی‌حجاب نیستند، چرا این‌ها را می‌گیرید؟» یکی از طالبان به این مردان می‌گوید که «شما مردم بی‌ناموس استید؛ زنان و دختران تان فاحشه استند. شما اگر مرتد نمی‌بودید، غیرت می‌داشتید، جلو فاحشه‌های خود را می‌گرفتید.»
یکی از شاهدان عینی که نمی‌خواهد هویتش فاش شود، می‌گوید که طالبان، دختران و زنان باحجاب را نیز به زور سوار موتر می‌کردند و با خود می‌بردند؛ بعد از شکنجه و آزارواذیت روحی و جنسی، چند روز بعد به پدر یا برادر شان زنگ می‌زدند و می‌گفتند که «بیایید فاحشه‌های خود را ببرید.» این منبع می‌افزاید: «من خودم در نزدیک حوزه‌ی ۱۳ شاهد بودم که طالبان، دخترانی را که مانتو و چادر سیاه پوشیده بودند، به زور بازداشت می‌کردند. بی‌حجابی بهانه است؛ طالبان با بازداشت زنان و دختران، مردم هزاره را مورد اهانت و تحقیر قرار می‌‌دهند.»
به گفته‌ی منابع، تعدادی از زنان و دختران در غرب کابل، هنگامی از سوی مأموران امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان بازداشت و زندانی شدند که برای خرید تحفه‌ی روز مادر، به بازار و فروشگاه‌ها رفته بودند. به باور یکی از شاهدان عینی، «هدف طالبان از بازداشت و شکنجه‌ی زنان و دختران، تحقیر مردم هزاره است.» این مرد، می‌افزاید: «خودم چندین بار دیدم که طالبان زنان را به بهانه‌های واهی مانند هم‌راه‌نداشتن محرم، نداشتن ماسک، توهین به رهبران طالبان و خیلی بهانه‌ها و اتهام‌های دیگر، بازداشت می‌کردند، تا از این طریق، روحیه‌ی مردم هزاره را تضعیف کنند.»
یک دانش‌جوی پسر در دشت‌برچی شهر کابل که نمی‌خواهد نامش در گزارش بیاید، به جاده‌ی ابریشم می‌گوید: «من برای خرید به بازار برچی رفته بودم، وقتی که از دکان بیرون شدم، دیدم که مأموران طالبان دختران را در نزدیک مارکت برچی سیتی‌سنتر لتوکوب کرده و به زور داخل موتر می‌انداختند.» به گفته‌ی این شاهد عینی، «تمام دختران گرفتارشده محجبه بوده، چادر و لباس سیاه پوشیده بودند. مأموران طالبان هر زن و دختری را که می‌دیدند، لتوکوب می‌کردند و به زور شلاق و نوک تفنگ، داخل موتر می‌انداختند. وقتی‌که مردم اعتراض می‌کردند آن‌ها را هم فحش‌های رکیک نژادی و مذهبی می‌دادند و با شلاق، از کنار رنجر پراکنده می‌کردند.»
در ویدیوهایی که توسط باشندگان دشت‌برچی در اختیار جاده‌ی ابریشم قرار گرفته، دیده می‌شود که همه زنان و دختران بازداشت‌شده، حجاب کامل (مانتو و چادرهای سیاه) دارند. این در حالی است که مقام‌های طالبان، به رسانه‌ها گفته بودند که آن‌ها زنان و دختران بی‌حجاب را بازداشت می‌کنند.
گروه متخصصان سازمان ملل متحد -که ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی این سازمان نیز عضو آن است-، با نشر گزارشی در ۲ فبروری ۲۰۲۴، گفته است: «بازداشت زنان و دختران به اتهام بدحجابی، نخست از غرب کابل که بیش‌تر باشندگان آن هزاره‌ها اند، آغاز شد و سپس به دیگر مناطق کابل و ولایت‌ها گسترش یافت.»
طبق این گزارش، بیش‌تر این زنان -که حجاب کامل به تن داشتند- به اتهام بی‌حجابی یا بدحجابی در مکان‌های عمومی مانند مرکزهای آموزشی، بازار، کنار جاده‌های عمومی و حتا کوچه‌ها به اتهام پوشیدن لباس‌های رنگی و تنگ، دست‌گیر شده بودند. کارشناسان سازمان ملل، در پایان این گزارش، خواستار پاسخ‌گویی رهبران طالبان نسبت به این اقدام‌ها شده بودند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان، در واکنش به گزارش دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد (یوناما) در افغانستان، گفته بود که انتقاد از اجرای احکام دینی، قابل تحمل نیست و توهین به عقاید مردم است. او همچنین در مصاحبه‌ی دیگری، عمل‌کرد مأموران امربهمعروف طالبان را مطابق با شریعت اسلامی خوانده و گفته بود: «حجاب زن، لزوم محرم شرعی با زنان، فضای شرعی برای کار و تحصیل زنان و همچنین اجرای احکام شرعی توسط محاکم، پیش‌گیری از انحرافات فکری و دینی در جامعه، این‌ها همه تعهدات و وظایف یک نظام اسلامی پاسخ‌گو است.»
طالبان پس از بازگشت به قدرت، محدودیت‌های گسترده‌ای را در سراسر افغانستان بر زنان وضع کرده و بارها زنان و دختران را از خیابان‌های شهرهای مختلف، بازداشت کردهاند؛ اما بازداشت گسترده‌ی زنان هزاره از مکان‌های عمومی و شکنجه‌ی آن‌ها، بی‌سابقه است.
محمدفقیر محمدی، معاون وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر طالبان، در ۴ دلو ۱۴۰۲، در گفت‌‌وگو با شبکه‌ی تلویزیونی طلوع‌نیوز، در رابطه به بازداشت زنان تصریح کرده بود که «حجاب الحمدلله، نه حکم امارت اسلامی است و نه حکم وزارت امربهمعروف. حجاب حکمی از طرف رب‌العالمین است. مردم افغانستان صد‌در‌صد رعایت حجاب را می‌خواهند. در باره‌ی حجاب، هیچ کس شکایت نکرده است که بگوید ما حجاب را نمی‌پذیریم.»
بازداشت و اختطاف زنان به هدف اخاذی
یافته‌های جاده‌ی ابریشم از طریق منابع معتبر، نشان می‌دهد که در دو ماه گذشته، طالبان هزاران زن و دختر جوان را از محله‌های غرب کابل بازداشت، زندانی و شکنجه کردهاند. شماری از این دختران، پس از تحمل شکنجه‌های روانی، جسمی و آزارواذیت جنسی، با پادرمیانی بزرگان و ملاها با پرداخت پول، سپردن تعهد کتبی، بردن ضامن‌های معتبر، گرو‌گذاشتن اسناد ملکیت، دادن ۱۵۰-۲۵۰ هزار افغانی، صحبت‌نکردن با رسانه‌ها در مورد شکنجه‌هایی که در بازداشتگاهها و زندان‌ها متحمل شده‌اند، آزادی خود را به دست آورده‌اند.
به گفته‌ی منابع، طالبان پس از دو تا چهار روز شکنجه‌ی زنان و دختران در حوزه‌های امنیتی، شماری از آن‌ها را که در فیسبوک علیه این گروه نوشته بودند، یا تصویر و پیامی از طریق برنامه‌های وتس‌اپ، پیام‌گیر فیسبوک، ایمو و دیگر شبکه‌های اجتماعی با دوستان شان تبادله کرده بودند، به زندان پل‌چرخی انتقال می‌دادند؛ اما دخترانی که در تلفن‌های شان چیزی پیدا نمی‌شد، طالبان به خانواده‌های‌شان تماس گرفته و می‌گفتند که در بدل آزادی دخترشان، نخست باید به وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر تعهد کتبی بدهند که در مورد بازداشت دختر شان، به رسانه‌ها چیزی نمی‌گویند و ضمانت کنند که پس از این چادری (برقع) بپوشد؛ در کنار این، باید مبلغ مشخصی را به عنوان تنبیه مالی به وزارت امر به‌معروف و نهیازمنکر بپردازند.
به گفته‌ی این منابع، دخترانی که به زندان پل‌چرخی منتقل شده‌اند، تلاش خانواده‌های شان برای آزادی آن‌ها تا اکنون نتیجه‌ای نداده است. منابع هم‌چنان می‌گویند که از سرنوشت شماری از دختران و زنان بازداشت‌شده، هنوز اطلاعی در دست نیست.
کریمه -نام مستعار- که خواهرش توسط طالبان بازداشت و شکنجه شده بود، می‌گوید: «خواهرم با هم‌کارش در هشت جنوری هنگام بازگشت از محل کارش، توسط طالبان بازداشت شدند. پدر و برادرم، وقتی شک کردند که ممکن است خواهرم را طالبان برده باشند، به حوزه‌ی پلیس طالبان و اداره‌ی امربهمعروف این گروه رفتند؛ اما آن‌ها گفته بودند که کسی با این مشخصات این جا نیست.» پدر این دختر آرام نمی‌گیرد و هشت شب، با چند بزرگ محل، ملا و وکیل گذر، به حوزه می‌روند و مسئول حوزه به آن‌ها، می‌گوید که دخترش با هم‌کارش این جا است؛ اما تا دو روز او را آزاد نمی‌کنند. کریمه می‌افزاید که پس از دو روز، مسئول حوزه به پدرش تماس می‌گیرد و از او می‌خواهد که برای تسلیم‌شدن دخترش به حوزه برود؛ اما برای آزادی خواهرش، پدر و برادرش مجبور شدند که۱۶۰ هزار افغانی پول نقد، یک سند ملکیت، یک تعهد کتبی به حوزه بسپارند و دو سرمایه‌دار نیز آن‌ها را ضمانت کند. «خواهرم وقتی خانه رسید، وضع روحی‌اش بیش از حد بد بود و آثار شکنجه، در تمام بدنش دیده می‌شد. تا دو روز نمی‌توانست حرف بزند. طالبان خواهرم را به جرم پوشیدن کرمیچ/بوت سفید، شکنجه کرده بودند.»
کریمه، هم‌چنان می‌گوید که طالبان افزون بر شکنجه‌های جسمی و روانی خواهرش، در جریان لتوکوب با شلاق و مشت‌ولگد، به مذهب و نژاد او اهانت کردهاند. او، به نقل از خواهرش می‌گوید: «وقتی که ما را زیر شلاق و مشت‌ولگد میگرفتند، می‌گفتند شما شیعه‌ها کافر استید، کشتن شما هزاره‌های کافر، مباح است. شهادتین تان را بخوانید و مسلمان شوید. نماز بخوانید که ببینیم نماز شما چه رقم است.» کریمه می‌گوید که با گذشت چند هفته از آزادی خواهرش، او هنوز وضعیت روانی خوبی ندارد.
منابع معتبر مردمی می‌گویند که بازداشت زنان و دختران در غرب کابل، ممکن است نسبت به روزهای نخست ماه جدی و دلو، کم‌تر شده باشده، اما متوقف نشده است. منابع همچنین می‌گویند که طالبان افزون بر بازداشت زنان، گوشی‌های مردان جوان در غرب کابل را بررسی می‌کنند و در صورتی که در گوشی‌های کسی شماره‌ی تماس خانمی، پیامی با دوستان، پست فیسبوکی، عکس زنان و آهنگ و موسیقی ویدیویی پیدا کنند، او را بازداشت و شکنجه می‌کنند.
نظر بدهید