اسلایدر تحلیل سرمقاله

ریاست ۴۰؛ میراث آمریکا برای طالبان

سخن نخست

ریاست ۴۰ امنیت ملی، مخوف‌ترین زندان دولت جمهوری بود که در دوره‌ی دوم ریاست جمهوری حامد کرزی توسط امریکایی‌ها ساخته شد. منابع می‌گویند که این زندان در شش‌درک کابل موقعیت دارد و دارای سلول‌های انفرادی و جمعی است، دیوارهای آن سه تا چهار متر کانکریت شده، دروازه‌های آن دارای قفل خودکار است و در تمام سلول‌ها، کامره‌های پیشرفته‌ی امنیتی نصب شده است. منابع می‌افزاید؛ در کنار تکنولوژهای پیشرفته‌ی امنیتی که در ریاست ۴۰ نصب شده‌اند، «پلیس مخفی» نیز استخدام شده بودند که همه‌روزه از زندانیانِ سیاسی و مجرمین خطرناکْ اطلاعات جمع‌آوری می‌کردند.

رژیم جمهوری، مجرمین خطرناک و زندانیان سیاسی‌اش را در ریاست ۴۰ می‌بردند. گفته می‌شود که خداداد، مشهور به رییس خدایداد یکی از سردسته‌های بزرگ‌ترین باندهای آدم‌ربایی و سرقت‌های مسلحانه در ریاست ۴۰ زندانی بود. امنیت ملی زندانیان سیاسی را توسط شوک‌برقی شدیداً شکنجه می‌کردند.

کمیسیون مستقل حقوق بشر متوجه می‌شود که در برخی موارد کرامت انسانی زندانیان نقض می‌شود. این کمیسیون بر ریاست امنیت ملّی دولت پیشین فشار می‌آورد که به کارمندان ریاست ۴۰، آموزش‌های حقوق بشری داده شود. این کمیسیون به تاریخ ۱۵ ثور ۱۳۹۴ در گزارشی گفته بود که ۲۵ تن از کارمندان ریاست ۴۰، امنیت ملی در مورد موضوعات حقوق بشری آموزش دیدند.

در دوره‌ی اول دولت اشرف غنی فصیله می‌شود که پس از طی‌مراحل‌شدن پرونده‌ی جرمی زندانیان سیاسی در دادگاه، آنان را از ریاست ۴۰ به زندان بگرام ببرند. جایی که خطرناک‌ترین افراد گروه‌های تروریستی نگهداری می‌شد. اَنس حقانی، مهره‌ی کلیدی شبکه‌ی حقانی که در میزان ۱۳۹۳ بازداشت شده بود، ابتدا در ریاست ۴۰ امنیت ملی زندانی بود. پس از ختم پرونده‌ی او در دادگاه، انس را به زندان بگرام منتقل کردند. در‌حالی‌که او از سوی دادگاه به اعدام محکوم شده بود؛ اما توسط غنی، رئیس جمهور فراری، آزاد شد. غنی در عقرب ۱۳۹۸ اعلام کرده بود که انس حقانی و دو عضو دیگر این شبکه با دو شهروند خارجی که در زندان طالبان هستند، مبادله می‌شوند.

اشرف غنی از ریاست ۴۰ امنیت ملّی به خاطر تصفیه‌حساب‌‌های قومی نیز استفاده می‌کرد. نظام‌الدین قیصاری که در آن زمان از مخالفان حکومت او به شمار می‌رفت، پس از بازداشت در سرطان ۱۳۹۷ به ریاست ۴۰ منتقل شد. گفته می‌شود که کارمندان امنیت ملی پیشین، او را تا سرحد مرگ شکنجه کرده بود. برادر او به رسانه‌ها گفته بود که نظام‌الدین قیصاری را دیده بود که در ریاست ۴۰ امنیت ملی است؛ اما نمی‌داند که در چه وضعی به سر می‌برد. علی‌پور، فرمانده‌ی جبهه مقاومت بهسود را به ریاست ۴۰ بردند. او در اسد ۱۳۹۷ توسط نیروهای امنیت ملی از حوزه ۱۸ شهر کابل بازداشت شد؛ اما پس از بازداشت او شماری از باشندگان غرب کابل دست به تظاهرات خشونت‌آمیز زدند و او را از زندان آزاد کردند. گفته می‌شود، مدّت کوتاهی که علی‌پور در ریاست ۴۰ بود، شدیداً شکنجه شده بود. افرادی که او را از نزدیک دیده بود، می‌گویند که پس از آزادی توان حرف‌زدن نداشت و بدن‌اش از شدّت شکنجه می‌لرزید و تلو تلو می‌خورد.

طالبان و شکنجۀ فعالین حقوق بشر در ریاست ۴۰

رژیم تروریستی طالبان که قدرت را از اشرف غنی تحویل گرفته است، از ریاست ۴۰ برای سرکوب زنان معترض، فعالین حقوق بشر و خبرنگاران استفاده می‌کند. تا کنون ده‌ها تن از زنان معترض توسط نیروهای طالبان بازداشت و در ریاست ۴۰ شکنجه شدند. نرگس سادات از زنان معترض که مدّت ۶۶ روز در ریاست ۴۰ زندانی بود، به جاده‌ی ابریشم می‌گوید: «خاطرات تلخ  زندان رهایم نمی‌کند. وقتی سرم را روی کانکریت‌های سرد زندان می‌گذاشتم تا شاید در خواب بروم؛ اما ناله و بیداد زندانیان به گوشم می‌رسید که کسی می‌گفت ناخنم را کندی، برق دادی…».

طالبان در ریاست ۴۰ برده‌های جنسی دارند و گفته می‌شود که از زنان زندانی و حتی زنانی که در آنجا کار می‌کنند، سوء استفاده جنسی می‌کنند: «می‌دیدیم که در ریاست ۴۰ چه جریان دارد. طالبان در داخل زندان برده‌های جنسی داشتند».

برده‌داری جنسی و تجاوز جنسی به زنان زندانی توسط نیروهای طالبان تنها به ریاست ۴۰ خلاصه نمی‌شود. در تمام زندان‌های طالبان عمل شنیع تجاوز جنسی به شکل وحشتناک آن وجود دارد و گزارش شده است. روزنامه‌ی هشت صبح در ۲۵ ثور ۱۴۰۲، با نشر گزارشی گفته بود که طالبان به زندانیان زن در فاریاب، سمنگان و جوزجان، تجاوز می‌کنند. در گزارش آمده بود که پس از فروپاشی جمهوری، ۹۰ زن در این سه ولایت از سوی طالبان بازداشت و زندانی شده‌اند که از میان ۹۰ زندانی زن در جوزجان، فاریاب و سمنگان، ۱۶ تن آن‌ها در اثر تجاوز جنسی پی‌هم، باردار شده و در شفاخانه‌های محلی جنین‌‌شان را سقط کرده‌اند. روزنامه‌ی هشت صبح به نقل از کارمندان صحی بخش نسایی-ولادیِ شفاخانه‌های فاریاب، سمنگان و جوزجان، نوشته است که در جریان یک سال گذشته -ثور ۱۴۰۱ تا ثور ۱۴۰۲- نیروهای طالبان ۴۸ زن را از طرف شب برای درمان به این شفاخانه‌ها منتقل کرده‌‌اند که در اثر شکنجه‌ی فیزیکی و تجاوز جنسی دچار خون‌ریزی شدید بودند.

انتقام‌گیری‌های قومی و مذهبی از موارد دیگری است که در ریاست ۴۰ توسط افراد تروریستی طالبان انجام می‌شود. کارمندان طالبانیِ این ریاست، به مذهب و قومیت زندانیان گیر می‌دهند و از آنان می‌خواهند که تغییر مذهب دهند و سنّی شوند. خانم سادات می‌گوید: «قتی هیچ چیزی در جریان تحقیق پیدا نتوانستند، گفت که از مذهب‌ات صحبت کن. می‌گفت که اگر از مذهب‌ شیعه می‌گذری از گناهت می‌گذریم. می‌بخشیم و آزادت می‌کنیم. وقتی نماز می‌خواندم از کمره می‌دیدند و پس از آن آزار و اذیت می‌کردند. حتی در نحوه وضو، گیر می‌دادند».

ظریفه یعقوبی از زنان معترض دیگر که مدت ۴۰ روز در ریاست ۴۰ زندانی بود می‌گوید که علاوه بر تحقیق‌های پی در پی، آنچه او را بیشتر آشفته می‌کرد، وضعیت مرگبار زندان بود. او مجبور بود برای دریافت کوچک‌ترین همکاری به زندان‌بان‌ها باج دهد. «بدون باج‌دادن، اجازه‌ی تشناب‌رفتن و حمام‌کردن هم نمی‌دادند».

آنچه از امریکا برای مردم افغانستان باقی مانده است، زندان‌های مخوف و تسلیحات مرگباری است که در اختیار نیروهای تروریستی طالبان قرار گرفته‌اند. طالبان مخوف‌ترین زندان‌ها را در دست دارند که توسط پول امریکایی‌ها ساخته شده‌اند. طالبان در این زندان‌ها زنان، زنان معترض، فعالین حقوق بشر و خبرنگاران را شکنجه و تجاوز می‌کنند؛ همان نیروهای که در بیست سال گذشته، برای ارزش‌های دموکراسی و حقوق بشر مبارزه کرده‌اند، ارزش‌های که آمریکا خود را حامی آن می‌داند؛ اما میراثِ نظامیِ امریکا، اینک تماماً علیه ارزش‌های انسانی و حقوق بشر، علیه آزادیِ بیان و علیه رسانه‌های آزاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.