فاجعه‌ی مکتب سیدالشهدا جهان را تکان داد، اما بررسی نشد

مدیر وبسایت

جاده‌ی ابریشم: سفارت‌های آمریکا و بریتانیا در کابل اعلان کردند که شهروندان هزاره همواره هدف قتل‌های هدفمند گروه‌های طالب و داعش قرار می‌گیرند. آنان می‌افزاید که به تازگی در مورد قتل بیش از ۴۰ غیر نظامی در ولسوالی مالستان گزارش دریافت کرده‌اند. سفارت آمریکا و بریتانیا تأکید کرده‌اند در صورتیکه این رویداد تأئید شود به عنوان جرایم جنگی ثبت شده و باید عاملان این جرایم جنگی و ناقضین حقوق بشر مورد پیگرد قرار بگیرند. این در حالی است که هزاره در طول دو دهه گذشته همیشه از سوی طالبان و گروه‌های تروریستی مورد حمله قرارداده شده و به خاک و خون کشیده می‌شود. اما این اولین بار است که سفارت کشورهای خارجی کشتار هزاره‌ها را به عنوان جرایم جنگی محکوم و نسبت به محاکمه شدن عاملان آن واکنش نشان می‌دهند. گرچه هزاره‌ها در طی چند سال اخیر حملات وحشیانه و مرگبار تروریستی زیادی را متحمل شده‌اند، ولی در گذشته هیچ وقت کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، واکنش جدی نسبت به این حملات نشان نمی‌دادند.
احساسات کشورهای خارجی و نهادهای بین‌المللی حقوق بشری زمانی نسبت به قتل عام هزاره‌ها، جریحه‌دار شد که یک حمله مرگبار تروریستی بر مکتب سید الشهدا در غرب کابل باعث کشته شدن بیش از ۸۰ کودک گردید. این حمله واکنش‌های زیادی را در سراسر جهان بر انگیخت و سبب شد تا جهان متوجه مظلومیت و کشتار بیرحمانه هزاره‌ها در افغانستان شوند.
پس از این فاجعه، کشورهای بین المللی، نهادهای حقوق بشری و شخصیت‌های مذهبی جهان، انزجار خود نسبت به عاملان حادثه تروریستی بر مکتب سیدالشهداه را نشان داده و با خانواده‌های قربانیان ابراز همدردی نمودند. کشورهای آمریکا، فرانسه، ایران، بریتانیا و پاکستان این حمله تروریستی را محکوم کردند. سفارت آمریکا در افغانستان با نشر اعلامیه‌ای بیان کرد که: ما در کنار فامیل‌های جان باخته‌گان حملات اخیر در ولایت لوگر و مکتب سید الشهدا عزادار هستیم. ما برای همه غیرنظامیانی که در این جنگ بی‌معنا جان‌های شان را از دست می‌دهند متاسف هستیم. ما با افغانستان و همه افغا‌ن‌ها عزادار هستیم.
ایمانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه طی نشر یک یادداشت در صفحه فسبوک خود بیان کرد که: «تروریست‌ها با حمله به دانش‌آموزان می‌خواستند جوانان را بکشند. آنها می‌خواسته‌اند که آرزوی افغانستان در صلح را که جوانان حامل آن هستند نابود کنند. من می‌خواهم از همبستگی مان باشما، به شما اطمینان دهم. ما اقدامات خودرا علیه جهالت ادامه می‌دهیم. ما مایل به برپایی یک صلح پایدارهستیم برای حفظ دست آوردهای مردمی طی بیست سال گذ شته. من همه خواستاران صلح را برای افغانستان دعوت به گفت‌وگو می‌کنم. هیچ چیز، نمی‌تواند خشونت را توجیه کند».
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز در واکنش به حمله تروریستی بر مکتب سیدالشهدا، در صفحه تویترش نوشته بود که: «دیشب، برج آزادی شهر تهران همراه با مردم افغانستان عزادار شهدای مکتب سیدالشهدا کابل بود». سفارت بریتانیا در کابل نیز هدف قرار دادن دانش‌آموزان مکتب را غیرقابل تصور خوانده است.
به علاوه دولت‌ها، تعداد از سازمان‌ها و نهادهای بین المللی از جمله اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد، یونیسیف، عفو بین الملل و دیوان کیفری بین المللی، حمله تروریستی بر دختران و کودکان دانش آموز را محکوم کردند. اتحادیه اروپا در همدردی با قربانیان پرچم خود در افغانستان را به حالت نیمه برافراشته قرارداده و در بیانیه خود اظهار داشت که: «اتحادیه اروپا همواره بر آتش بس بی درنگ در افغانستان تأکید کرده که از طریق آن یک توافق جامع صلح میان شهروندان این کشور به دست آید. اولویت ما این است که از یک افغانستان آرام و با ثبات که در آن به حقوق بانوان، کودکان و اقلیت ها احترام گذاشته شود، پشتیبانی کنیم». آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد نیز حمله تروریستی بر دختران دانش‌آموز را محکوم کرد و تأکید داشت که عاملان آن باید پاسخگوی این «جنایت فجیع» باشند. همچنین هنریتا فور، رئیس اجرایی یونسیف، در پیوند به حادثه تروریستی مذکور بیان داشت که: «کودکان نباید هیچ گاهی هدف خشونت قرار بگیرند. ما از تمام طرف‌های جنگ در افغانستان می‌خواهیم به قوانین بشردوستانه سازمان ملل پابند باشند و از مصئونیت و حفاظت تمام کودکان باید اطمینان بدهند».
عفو بین الملل نیز به تاریخ ۱۰ می ۲۰۲۱، در مورد بمب گذاری مرگبار تروریستی بر مکتب سیدالشهدا در غرب کابل واکنش نشان داد. سمیرا حمیدی، فعال عفو بین الملل برای آسیای جنوبی گفته است:«صحنه‌های وحشتناک در غرب کابل و ولایت زابل باید به عنوان زنگ هوشیار برای جهان باشد.»
خانم حمیدی گفت: «این جنایات وحشیانه غیرقابل بیان عدم توانایایی مقام‌ها برای حمایت از غیرنظامیان، به ویژه دختران و گروه‌های اقلیت را برجسته می‌کند. مردم هر هفته سلاخی می‌شوند و پایانی برای خونریزی وجود ندارد.» وی افزود: «حالا زمان پشت کردن جامعه جهانی به افغانستان نیست.»
حمیدی گفت:«حمله در برابر غیرنظامیان به ویژه کودکان و مکتب‌ها جرایم جنگی و نقض قوانین بشردوستانه قلمداد میشود. تمام طرف‌های درگیر روند صلح باید تمام تلاش شان را برای محافظت از غیرنظامیان به خرج دهند، حقوق بشر را احترام و به فرار از مجازات چنین جنایات پایان دهند.»
از جانب دیگر شورای امنیت سازمان ملل متحد حمله بر مکتب سیدالشهدا در غرب شهر کابل را «فجیع و بزدلانه» خوانده و خواستار به عدالت کشانیدن و پاسخگو ساختن عاملان (مرتکبین، سازمان‌دهندگان، تمویل‌کنندگان و حامیان مالی) این حمله شده است. در بیانیه شورای امنیت سازمان ملل متحد که به تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۱، منتشر گردید، حمله بر مکتب سیدالشهدا محکوم و با خانواده‌های شهدا، مردم و دولت افغانستان ابراز همدردی شده است. شورای امنیت ملل متحد از تمام کشورها خواسته است که مطابق به تعهدات شان بر قوانین بین المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد افغانستان، به همکاری فعال خود با این کشور و سایر نهادهای مربوطه، برای شناسایی و به عدالت کشیدن عاملان این حمله اقدام کنند.
در این بیانیه، اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید کرده‌اند که هر گونه اقدام‌های تروریستی، صرف‌نظر از انگیزه‌ی آن در هر کجا، هر زمان و توسط هر کسی که انجام شود، غیرقابل توجیه است. به گفته‌ی اعضای این شورا، اعمال تروریستی صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند مبارزه با پدیده‌ی تروریسم نیازمند همکاری همه‌‌ی کشورها است. در بیانیه‌ی شورای امنیت سازمان ملل متحد آمده است که اعضای این شورا از سطح بالای خشونت و تلفات غیرنظامیان در افغانستان ابراز نگرانی کرده و بر اهمیت تلاش‌های دوامدار برای ختم خشونت و حفاظت از غیرنظامیان تأکید کرده‌اند.
همچنین دیوان کیفری بین المللی، ضمن محکوم کردن حمله بر دانش‌آموزان دختر، برای به محاکمه کشانیدن عاملان این جنایت اعلان آمادگی کرده است. در همین راستا، یک هیئت از افغانستان به رهبری محمد حنیف اتمر وزیر خارجه کشور، برای گفتگو با دیوان کیفری بین المللی، به لاهه سفر کرده است. آقای اتمر بعد از دیدار با دیوان کیفری بین المللی، در یک کنفرانس خبری بیان کرد که به توافقات مهمی در مورد محاکمه جنایت کاران با دیوان کیفری بین المللی، دست یافته است. وی تاکید کرد که دولت افغانستان یکجا با دیوان کیفری بین المللی همکاری می‌کند تا فرهنگ معافیت از جرایم و جنایت جنگی برداشته شود و همه گروه‌ها در برابر قانون پاسخگو باشد. وی تأکید کرد که افغانستان متعهد است که در مورد همه جنایتهای جنگی صورت گرفته بعد از سال ۲۰۰۳، با دیوان کیفری بین المللی همکاری نماید. در مقابل دیوان کیفری بین المللی نیز از کارکردهای نهادهای عدلی و قضایی کشور در مورد رسیدگی به پرونده‌های جنایت جنگی نظارت کند و همچنان در بخش ظرفیت سازی نهادهای مذکور با دولت افغانستان کار نماید.
علاوه بر دولت‌ها و سازمان‌های بین المللی، برخی از چهره های مذهبی جهان از جمله پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان و سید علی خامنه ای رهبر مذهبی ایران، نیز نسبت به حمله تروریستی بر مکتب سید الشهدا غرب کابل واکنش نشان داده و آن را به شدت محکوم کردند. پاپ فرانسیس حمله به دختران دانش‌آموز را یک «عمل غیر انسانی» خواند. وی در جریان مراسمی در واتیکان برای استقرار صلح در افغانستان دعا کرد. همچنین سید علی خامنه‌ای، رهبر مذهبی ایران در واکنش به حمله تروریستی بر مکتب سید الشهدا، بیان داشت که: «لعنت خدا بر آن کسانی که جنایت را تا این حد گسترش می‌دهند و برای خودشان مباح می‌دانند. احساس تأسف و ناراحتی خود را از این حادثه تلخ و گریه‌آور افغانستان و شهادت این نوگلان و غنچه‌گان مظلوم که پرپر شدند اعلام می‌کنم».
واکنش‌های جهانی نسبت به حمله تروریستی بر مکتب سیدالشهدا غرب کابل، گرچه خیلی تند و گسترده بود، اما به محاکمه کشانیدن عاملان این جنایت ضد انسانی و جلوگیری از حملات آینده بر مردم افغانستان، مستلزم همکاری و اقدام‌های جدی، منظم و دوامدار می‌باشد. جامعه بین المللی، باید نخست درک کند که این حملات تروریستی فقط یک قوم خاص یعنی هزاره‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد. سپس بر جامعه جهانی لازم است که برای همدردی با قربانیان جنگ و مردم افغانستان اقدامات فراتر از تسلیت و محکوم کردن جهت جلوگیری از خشونت، صلح و امنیت این کشور انجام دهند. سازمان‌های بین المللی و به ویژه دیوان کیفری بین المللی و شورای امنیت ملل متحد، باید در مورد ماهیت، چرایی و طراحان اصلی چنین حملات، تحقیقات اساسی و منظم را انجام دهند و متناسب به یافته‌های تحقیق انجام شده اقدامات مناسب را برای محاکمه و جلوگیری از جنایت جنگی در افغانستان در دستورکار خویش قرار دهند.
سازمان ملل متحد و سایر نهادهای حقوق بشری باید بر شورای امنیت ملل متحد، فشار آورند که قدرت‌های بزرگ و کشورهای منطقه، سیاست‌های استفاده ابزاری و حمایت از گروه‌های افراطی در افغانستان را کنار گزارند و برای ازبین بردن تروریسم و حامیان تروریسم که تهدیدی برای امنیت و صلح جهانی دانسته می‌شود، مطابق به سازوکار منشور ملل متحد تصمیم های اساسی و مطلوب را اتخاذ نمایند. بدون طراحی پلان‌های منظم، دقیق و دوامدار برای ازبین بردن تروریسم، بدون تردید افراط‌گرایی و وحشت افزایش می‌یابد و در نهایت دامن همه جهان را خواهد گرفت و مبارزه جهانی با تروریسم را با دشواری مواجه خواهد ساخت.