طالبان و سنت خبرنگارکُشی؛ در دو دهه گذشته ۱۳۳ خبرنگار در افغانستان کشته شده‌اند

بی‌نظیر طاهریان

از سال‌۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸ که دوباره وضعیتی امنیتی در کشور بدتر شد و فعالیت‌های تروریستی طالبان شدت بیش‌تری پیدا کرد، صحنه برای خبرنگاران نیز تنگ‌تر و بدتر شد.
در سال ۲۰۱۷ در حدود ۲۰ خبرنگار به دلایل کار خبرنگاری کشته شدند که بیش‌تر آنها توسط گروه طالبان صورت گرفته است. اجمل نقشبندی با یک تن از خبرنگاران خارجی وارد مناطق طالبان در ولایت هلمند شده بودند. طالبان آنان را دستگیرکردند. در نتیجه خبرنگار خارجی در بدل رهایی شش نفر زندانی این گروه آزاد گردید، اما نقش بندی را بی‌رحمانه و ظالمانه سربریدند.
در سال ۱۳۹۸ خونین‌‌ترین حمله در شش درک کابل صورت گرفت که در این حادثه ۹ خبرنگار کشته و ۴ نفر دیگر زخمی شدند. این تلفات توسط نهادهای حمایت از خبرنگاران بی‌سابقه خوانده شد. مسوولیت این حمله مرگبار را گروه منسوب به دولت اسلامی(داعش) به عهده گرفته بود.
در سال ۲۰۱۶ به مینی‌بوس حامل کارمندان گروه رسانه‌ای موبی در کابل حمله شده بود، در این حادثه هفت نفر از کارمندان آن کشته و ۲۵ نفر دیگر زخمی شدند.
سال ۲۰۱۷ خونین ترین سال برای خبرنگاران خوانده شده بود. کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان اعلام کرده بود که در این سال ۲۰ نفر از کارمندان رسانه‌ها کشته و بیش از ۶۰ نفر دیگر زخمی‌شدند. همچنین قبل از این حمله دفترحمایت از خبرنگاران آزاد افغانستان( نی) گزارش داده بود که از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ بیش از ۸۰ خبرنگار در افغانستان کشته شده‌اند.
صدیق الله توحیدی رییس کمیته مصوونیت خبرنگاران نیز در ۱۳۹۸ به جاده ابرایشم گفته بود که تا سال ۲۰۱۸ بیشتر از ۱۰۰ خبرنگار به دلایل کار خبرنگاری در افغانستان توسط طالبان کشته شده‌اند.
سرور دانش معاون رییس جمهور چند هفته قبل در روز جهانی دسترسی به اطلاعات که در کابل سخنرانی می‌کرد گفته بود که از سال ۱۳۸۰ تاکنون ۱۵۰۰ قضیه خشونت علیه خبرنگاران مورد بررسی قرار گرفته است که از میان ۱۳۱ قضیه قتل خبرنگاران تاکنون در حدود نیمی از آن‌ها توسط گروه طالبان صورت گرفته است.
همچنان کمیته مصونیت خبرنگاران افغان در پیوند به کشته شدن الیاس داعی، خبرنگار رادیو آزادی در ولایت هلمند گفته است که در حدود دو دهه گذشته ۱۳۳ خبرنگار در این کشور کشته و ده‌ها خبرنگار دیگر زخمی شدنده‌اند.

بیشترین مواجه و دشمنی را طالبان با خبرنگاران داشتند/دارند. در مناطق تحت کنترول طالبان خبرنگاران غیر حکومتی و حکومتی فعالیت رسانه‌ای نمی‌توانند. برخی خبرنگاران داخلی و خارجی که در قلمر طالبان می‌روند تعهدات محکم بیرونی و داخلی توسط حکومت‌ها و رسانه‎های معتبر گرفته می‌شود. بدون هماهنگی هر خبرنگاری که در ساحه طالبان بروند توسط ملیشه‌های این گروه تروریستی سربریده می‌شوند و تیرباران می‌شوند.
افزون بر اینکه طالبان به رسانه‌ها اجازه نمی‌دهند که از مناطق تحت سیطره‌ی شان گزارش تهیه کنند؛ این گروه تا جایی که توانستند خبرنگاران را تهدید کردند و کشتند. از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۱۸ بیش از صد خبرنگار کشته شده‌اند که در این آمار خبرنگاران خارجی را نیز شامل می‌شود.
طالبانی که در نقاب داعش در شرق کشور فعالیت می‌کنند، میزان خطر علیه خبرنگاران را بیش‌تر کرده و چرخش اطلاعات را محدودتر است. این‌ها بسیار بی‌رحم‌تر از طالبان در مورد خبرنگاران عمل می‌کنند. در سال ۱۳۹۶ مهاجمان وابسته به گروه تروریستی داعش در ساختمان رادیو تلویزیون ملی در شهر جلال‌آباد حمله کردند که دو نظامی و دو غیر نظامی کشته شدند و ۱۷ نفر دیگر زخم برداشتند.
در کل در مناطق که طالبان و گروه منسوب به داعش حضور دارند با وجود که علاقه‌دارند اعلامیه شان را از طریق رسانه‌های افغانستان منتشر کنند، ولی تاهنوز موارد که نشان بدهند طالبان اصل آزادی بیان و چرخش معلومات را پذیرفته باشند وجود ندارد.
سیاوش و داعی؛ قربانی کار خبر نگاری در افغانستان

یما سیاوش، یکی از مجریان سابق و مشهور شبکه طلوع نیوز، احمدالله انس و امین الله رضایی هر سه از کارکنان فعلی بانک مرکزی این کشور در منطقه «مکرویان چهارم» در شرق کابل بر اثر انفجار بمب جاسازی شده در خودرو شان جان باختند.
معاون اول رییس جمهوری افغانستان در صفحه فیس بوک خود نوشته بود که جرم و جنایت طالبان و همکاران آن‌ها با ترور جوان پرنشاط و چهره توانا و آشنای رسانه‌ای بیشتر و بیشتر شد. آقای صالح در جلسه شش و نیم صبح نیز گفته بود که حمله به سیاوش از سلسه حملاتی است که پیوند به گفتگوهای دوحه دارد.
پس از کشته یما سیاوش توسط گروه طالبان، اما این بار گروه تروریستی طالبان صدای دیگر خبر رسانی را در ولایت هلمند خاموش کردند. دقیقا در ۲۲ عقرب زمانی‌که او می‌خواست از خانه به سوی دفتر کارش برود، در پی انفجار مین مقناطیسی در موتر/خودرویش جان باخت. آقای داعی ششمین خبرنگاری است که در جریان سال جاری میلادی در افغانستان کشته می‌شود.