بعد از ظهر دیروز ۷۲/۲/۲۵ استاد مزاری دبیر کل حزب وحدت اسلامی، خبرنگار رادیو تلویزیون پیام آزادی را به حضور پذیرفت و به سوالات آنان در ارتباط به جنگ‌های اخیر، اجلاس رهبران جهادی در جلال آباد و برقراری صلح پاسخ گفت. اینک برادران و خواهران خواننده متن کامل آن را پیش رو دارند:
س: چند روز است که مجددا کابل شاهد جنگ و درگیری است، این جنگ از طرف چه کسانی آغاز شد؟
جواب:
بسم الله الرحمن الرحیم!
متاسفانه مردم کابل در طی یک سال گذشته متحمل مشکلات زیادی شده‌اند و این نُهمین جنگی است که از سوی شورای نظار و شخصی احمد شاه مسعود به این مردم روا داشته شده است، در اسلام آباد توافق نامه امضا شد و یکی از مفاد مهم آن رعایت آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط بود ولی تا کنون رعایت نشده و مردم ما به طور مداوم زیر آتش آنها قرار داشته است، ما با این که از توافق نامه راضی نبودیم ولی به خاطر این که نماینده ما آن را امضا کرده بود و به خاطر آن که مردم امنیت و آرامش داشته باشد ما متعهد شدیم که آن را رعایت کنیم که در این اواخر مسعود جنگ را در پروان و کاپیسا علیه حزب اسلامی در داد و از آنجا به نیروهایش به کابل پیام داد تا ما از پروان بر می‌گردیم شما جنگ را در کابل علیه حزب وحدت اسلامی و حزب اسلامی آغاز کنید و بر اساس همین اقدام مسعود در این اواخر با مسوولین فرقه ۷۰ جلسه‌ای داشت و اعلام کردند که ما به وزارت دفاع مربوط هستیم و اگر حزب وحدت هم‌چنان با وزارت دفاع مخالفت کند ما وارد جنگ خواهیم شد، ما با جنبش ملی اسلام تماس گرفتیم و خواستیم موضوع خود را در باره فرقه هفتاد روشن سازد و بعد از سه و چهار روز جنبش به ما پیام داد که وضعیت فرقه هفتاد برای ما روشن شد و دیگر فرقه ۷۰ مربوط جنبش نمی‌باشد. شما خود در باره آنها تصمیم بگیرید. فرقه ۷۰ از چند محور طرح عمل را ریخته بودند: محور دشت آزادگان، حصار قلعه، ریاست پنج راه‌گیری مردم ما را شروع کرده بودند که حزب وحدت اسلامی با هماهنگی حزب اسلامی از خود دفاع نموده و مناطق آنها را به تصرف خود درآورده و طی سه روز است که حملات را در دهمزنگ و اطراف سیلو انجام می‌دهد. ولی در تمام تهاجمات شان شکسته خورده‌اند و با بجا گذاشتن از اجساد زیاد عقب نشینی کرده‌اند.
سوال: حدود دو هفته است که جلسات رهبران جهادی در جلال آباد جریان دارد تا حالا به کدام نتیجه‌ی مشخصی نرسیده است آیا فکر می‌کنید که این جلسه به نتیجه‌ای برسد؟
جواب: ما تنها راه حل مناسب مساله افغانستان را مذاکره و مفاهمه می‌دانیم اما متاسفانه اکثر کسانی که آنجا شرکت دارند هیچ‌گاه خود را متعهد به امضا و حرف خود نمی‌داند، در جلال‌آباد اولین توافقی که بین آنها صورت گرفت این بود که تا به راه حل نرسیده است از جلسه خارج نمی‌شود ولی آقای سیاف با زیر پار گذاشتن این توافق از جلسه خارج شد و بر نگشت، لذا من به جلسه جلال‌آباد زیاد خوشبین نیستم، چون آنها اگر به دنبال راه حل بودند نباید جنگ را در شمال و کابل آغاز می‌کردند ولی با وجود این عدم خوشبینی چون نماینده ما در آنجا شرکت دارد مرتبط پیام می‌دهد که کوشش شود راه حل پیدا شود و مردم بیش‌تر از این زجر نبیند اما نتیجه‌ای توافقات قبلی نشان می‌دهد که این اجلاس به جای نخواهد رسید. من معتقد هستم که تا مردم تصمیم نگیرند و سرنوشت خود را تعیین نکند معضله افغانستان از این گونه جلسات حل نخواهد شد. همان طور که سرنوشت ۱۴ سال جهاد را خود مردم تعیین نمودند و حالا نیز باید خود مردم سرنوشت خود را تعیین کنند.
سوال: پیش‌تر اظهار داشتید که از جلسه‌ی جلال آباد راضی نبودید، دلیل این عدم رضایت چه بود؟
جواب: باید مردم افغانستان خودشان سرنوشت شان را تعیین کنند نه کشورهای خارجی. درست است که کشورهای همسایه به مهاجرین و جهاد ما بسیار کمک کرده است ولی در تاریخ افغانستان هم این مساله ثابت شده است که در خارج از افعانستان نمی‌توانند سرنوشت مردم افغانستان را تعیین کنند. به علاوه برای ما سرشکسته‌گی بود بعد از چهارده سال جهاد و شکست یک ابر قدرت، دست به طرف کشورها دراز کنیم که بیایند در باره حکومت ما تصمیم بگیرند. مساله دیگر که وجود داشت این بود که قبل از اجلاس اسلام آباد فورم تهیه کرده بودند که نواقصی داشت از جمله نادیده گرفتن میزان نفوذ احزاب و کمیت افراد و نیروی‌های نظامی آنها بود. البته رعایت حال جمعیت و حزب اسلامی شده بود. ولی بعضی گروه‌های دیگر از جمله حزب وحدت میزان حضور فیزیکی جغرافیایی آن را مد نظر نگرفته بود، مساله دیگر نادیده گرفتن تمام اطرف درگیر جنگ بود که بعد از آن که دولت را به عنوان عملیات تصفیوی آغاز کردند، که سه طرف در جنگ درگیر بودند: جمعیت، حزب اسلامی و حزب وحدت اسلامی ولی حزب وحدت را نه نهضت‌های اسلامی و نه کشورهای همسایه مدنظر گرفتند، حملات که بالای حزب وحدت صورت گرفت از سوی هیچ یک از هیئت‌های صلح اعلام نشد، مساله دیگر مساله جنبش اسلامی بود که آنها به عنوان یک واقعیت فعلا در جامعه ما مطرح می‌باشد باید برای حل قضایا، آنها مدنظر گرفته می‌شدند، ما با وجود این نواقص که در فورمول ابتدایی در اجلاس بودند از اجلاس راضی نبودیم ولی چون نماینده ما به خاطر مصالح عمومی مردم افغانستان توافق نامه را امضا کرده بود متعهد شدیم که آن را رعایت کنیم ولی از طرف آقای ربانی و شورای نظار این توافق نامه به هیچ وجه رعایت نگردید.
سوال: نظر شما در رابطه به جنبش ملی در وضع فعلی چه است؟ آیا بی‌طرفی خود را حفظ خواهد کرد؟
جواب: در جنگ‌هایی که قبلا شورای نظار علیه حزب وحدت اسلامی آغاز کرده بود، جنبش بی‌طرفی خود را حفظ کرد ولی تبلیغات که فعلا وجود دارد از طرف رسانه‌های تبلیغاتی اعلان شده بود که آنها بی‌طرف نمانده است و به نفع شورای نظار وارد جنگ شده‌اند، اما دفتر نمایندگی جنبش در ایران بی‌طرفی جنبش را اعلان کرد و از مواضع حزب وحدت اسلامی پشتیبانی خود را اعلان کردند و جنرال دوستم که هم از مزار پیام‌هایی دادند بر این مطلب تاکیده کردند ولی شرایط افغانستان طوری است که روی هیچ قول و قراری اعتبار و تضمین وجود ندارد. وقتی که رهبران گروه‌های جهادی پایبند به تعهد خود نباشد روی مواضع دیگران نیز نمی‌توان اطمینان حاصل کرد.
سوال: یعنی همین بی‌طرفی در شرایط حاضر چه قسم موضوع می‌تواند باشد؟
جواب: کسی که روی مصالح مردم تکیه دارد و بی‌طرف نمی‌تواند بماند و اکثر مشکلات فعلی کشور از سوی همین بی‌طرف‌هاست؛ چون هم بی‌طرف هستند و هم با تمام… جنبش باشد یا احزاب دیگر و به این برادران توصیه داریم که مصالح مردم را در نطر بگیرد و یک تصمیم و یک موضوع اتخاذ کنند.
سوال: شورای نظار تصمیم دارد که سنگرهای شان را به جنبش بگذارند تا به حزب وحدت و حزب اسلامی، نظر شما در این رابطه چه است؟
جواب: ممکن است پشت پرده مسایلی باشد و از خصیصه‌ای وجودی مسعود است که همواره در کارهایش از نیرنگ و فریب استفاده می‌کند. مسعود با زور بازوی جنبش به داخل کابل آمد ولی بعد از این که بر اوضاع تا حدودی مسلط شد، جنبش را کنار زد و حتا درگیری‌های خونین را علیه جنبش راه انداخت، حالا هم اگر احساس خطر کند باز هم همان راه را می‌رود و این بسته‌گی به جنبش دارد که چه تصمیم بگیرد و من فکر نمی‌کنم چون که جنبش در طول یک سال گذشته مسعود را شناخته است و دیگر فریب نخواهد خورد.
سوال: شما در باره مواضع سیاسی تان از احزاب و جوانب مختلف تحت فشار هستید و در همین راستا از سوی شورای نظار تبلیغاتی صورت می‌گیرد که در حزب وحدت اسلامی اختلاف وجود دارد، نظر شما چیست؟
جواب: حزب وحدت تنها حزبی است که در داخل افغانستان تشکیل شده و مرکزیت‌اش در داخل افغانستان است ولی در خارج نمایندگی‌هایی دارد، در پاکستان، ایران و کشورهای اروپایی، من با اطمینان می‌توانم بگویم که حزب وحدت از حزب جمعیت کرده متشکل‌تر است و آنقدر اختلاف نظر که در جمعیت است در حزب وحدت وجود ندارد، حزب وحدت یک شورای مرکزی و یک شورای تصمیم‌گیری دارد که در رابطه با دفاع و صلح و آتش بس شورا تصمیم می‌گیرد و اعلام جنگ و صلح می‌کند و یک خصیصه‌ای که حزب وحدت دارد در بین گروه‌های داخل حتی خارج از کشور بی‌نظیر است. حمایت مردم، حمایت مردم مربوط حزب وحدت از این حزب است با این که ۹ جنگ به این مردم تحمیل شده اما مردم یک دست و یک پارچه از حزب وحدت حمایت می‌کند و شما تظاهرات عظیمی مردم غرب کابل را در این اواخر شاهد بودید. حزب وحدت اسلامی به هیچ کشور خارجی متکی نیست و تنها به مردم خود متکی و وابسته است، البته تبلیغات که صورت گرفته ما آن را کاملا نفی نمی‌کنیم، ممکن است افراد ضعیف النفس وجود داشته باشد ولی این در تمام جریان‌ها وجود داشته است و بنیان‌گذار این کار که افراد را با پول می‌خرند نجیب بود، چاپ می‌کرد و در بین افراد نظامی توضیح می‌کرد و اینک مسعود دست به چین کارهایی می‌زند.
سوال: آیا ائتلاف حزب وحدت و حزب اسلامی یک ائتلاف مقطعی و زمانی است یا یک ائتلاف اعتقادی؟
جواب: حزب وحدت اسلامی تا کنون هر تعهد و توافق که داشته است با آن پایبند بوده و صادقانه عمل کرده، ما یک ائتتلاف با جنبش داشتیم و پای آن ایستادیم و همواره از جنبش به عنوان یک واقعیت حمایت کردیم. توافق دیگری داشتیم با احمد شاه مسعود پیش از سقوط دولت کمونیستی تا آخرین لحظات به آن پایبند بوده و عمل نمودیم. در جنگ‌های اتحاد علیه حزب وحدت می‌دانستیم که عامل جنگ مسعود است ولی به خاطر همان تعهد صبر کردیم ولی وقت که جنگ پنجم را بالای فرقه ۸۰ آغاز کرد ۵۰۰ نفر از مردم ما را اسیر گرفتند و ما مجبور شدیم که از مردم خود دفاع کنیم، ائتلاف که بین ما و حزب اسلامی به وجود آمده طبیعی‌ترین ائتلاف است و کسانی که تبلیغ می‌کنند، مساله نژاد و مذهب را مطرح می‌کند آنها مردم افغانستان را نشناخته‌اند، من بارها اعلام کردم که حکومت ملی مردم افغانستان حکومت اسلامی است و حزب اسلامی نیز در همین باور است و حزب اسلامی و حزب وحدت اسلامی به مساله توافق نظر دارد که نه حکومت‌های گذشته اسلامی بوده و نه حکومت یک سالهای گذشته و در طول سالهای گذشته حزب وحدت و حزب اسلامی مواضع کاملا ثابت و مشخص داشته‌اند، لذا طبیعی‌ترین ائتلاف این ائتلاف است و ما این مساله را به حزب اسلامی و مردم مربوط حزب اسلامی اطمینان می‌دهیم که حزب وحدت با کسی توافق نمی‌کند و توافق کرد پای آن توافق می‌ایستد.
سوال: در ارتباط با ائتلاف که پیش از سقوط کابل در سمت شمال به وجود آمد شما نقش اساسی را داشته‌اید در باره این ائتلاف اگر ممکن است توضیحات را ارائه بفرمایید؟
جواب: ما تا سال ۶۷ جز به جهاد و آزادی افغانستان فکر نمی‌کردیم ولی بعد از خروج روس‌ها اکثرا فکر می‌کردند دولت به زودی سقوط می‌کند و با همین باور تعداد از برادران در پاکستان حکومت تشکیل دادند و متاسفانه حزب وحدت را نایده گرفت و این مساله تحول بزرگی به مردم ما به وجود آورد. و ما آمدیم در داخل افغانستان و با قومندانان که نقش اساسی را در جهاد داشتند ولی آنها نیز در حکومت تشکیل شده نادیده گرفته شده بودند کار را شروع کردیم چون می‌دانستیم که در خارج از افعانستان نمی‌توان برای افغانستان کاری انجام داد و با تمام قومندان‌های جهادی که در جهاد موثر بودند ملاقات کردیم و به همه جا هیئت فرستادیم و تا این که در این اواخیر سال ۷۰ عده‌ای از جنرالان سمت شمال با ما تماس گرفتند و گفتند که شما اگر از ما حمایت کنید ما بر علیه دولت کابل اقدام می‌کنیم و به خاطر این که با قومندانان قبلا نیز مذاکراتی داشتیم با آنها تماس گرفتیم، هیئت پیش فرید و مسعود در شمال و پنجشیر فرستادیم و بعد از مذاکرات مسعود با آن زرنگی که داشت از این مساله استقبال کرد، و برای فتح مزار با ما توفق کرده بعد از فتح مزار ما روی همان مذاکرات قبلی با قومندان‌ها در شورای که در چهاری‌کار تشکیل شد شرکت کردیم و در آن جا ۲۰ نفر از مجاهدین و جنرالان تعیین شدند که کابل را فتح کنند و قرار شد که چهار هزار نفر از شمال حرکت کنند و یک هزار نفر آن از حزب وحدت باشد و چهار هزار نفر دیگر از حزب وحدت از میدان شهر وارد کابل شوند، ولی مسعود مانع این کار شد. تنها نیروی خود را وارد کابل کرد اما در رابطه به تشکیل جنبش ما به این باور بودیم که اینها حق خود را ادا کرده است چون همه دولت‌ها و همه مجاهدین به این باور بودند که در افغانستان یک دولت بی‌طرف روی کار بیایند و نیروی های جنبش آمدند و دولت را سقوط داد و مزد همین کارها را ما برای گناهان سابقه آنان کافی دانستیم و یکی از اهداف ما از تماس با قومندانان و جنرالان سابق این بود که اردو سالم بماند و اگر این خیانت و عهد شکنی را مسعود نمی‌کرد این پراکندگی و بی‌نظمی فعلی در اردو به وجود نمی‌آمد ولی مسعود با ضربه‌ای که به مجاهدین زد کار کرد که حتی استکبار جهانی در چهارده سال گذشته نتوانسته بود بزند.
سوال: در تحولات شمال شما نقش اساسی داشتید چرا مسعود در این تحولات ظاهرا به موفقیت‌های دست یافت؟
جواب: ما چون به مردم خود فکر می‌کردیم و مصالح آنها را مدنظر داشتیم و با قضایا صادقانه برخورد کردیم ولی مسعود طی یک تحرکی که با کابل داشت این بار به کابل متکی شد، مارا نگذاشت که وارد کابل شویم و در ابتدا که می‌خواست وارد کابل شود از حضرت صاحب اجازه ورود می‌خواست ولی بعد از این که مسلط بر اوضاع شد حضرت را حتی نگذاشت در تلویزیون خطابه‌اش پخش شود و طیاره‌اش را مورد هدف قرار داد و پسرش را با زور سلاح بیرون کرد و این کارها بود که مسعود تا حدود خود را بر مردم تحمیل کرد.
سوال: حالا که جنگ جریان دارد آیا شما همرای قیادت حزب اسلامی روی مساله آتش بس هیچ فکر کرده‌اید؟
جواب: من با توجه به شناخت که از مسعود دارم اطمینان ندارم که آتش بس رعایت شود ولی چون در فکر آسایش و آرامش مردم هستیم هر وقت طرف مقابل بخواهد آتش بس کند و آن را قبول می‌کنیم. البته با یک خصوصیتی و شرایطی.
سوال: چه پیامی به مردم کابل و در کل افغانستان دارید؟
جواب: من خود را کوچک‌تر از این می‌دانم که برای مردم افغاستان پیامی داشته باشم و مخصوصا بعد از این که نه جنگ بر مردم تحمیل شده ولی خواهش من از مردم این است که خود مردم در صحنه بیایند به هر قیمت که می‌شود به این وضع خاتمه بدهند. با تظاهرات می‌شود با صلاح بدست گرفتن می‌شود و به هر طریق که می‌شود این وضع را خاتمه بدهند، چنانچه که در چهارده سال جهاد اراده‌ی مردم بود که تعین کننده بود. آنها توانستند یک ابر قدرت را شکست بدهند و حالا هم بر این اساس وارد صحنه شوند و به نفع مردم وضع را تغییر دهند.
گفتگو شهید مزاری با رادیو تلویزیون پیام آزادی(نامه خبری وحدت، شماره شانزده‌هم، سال دوم،۲۵/۳/۱۳۷۳)
آرشیف: عبدالهادی سهرابی، نماینده‌ی حزب وحدت به رهبری شهید مزاری در اروپا.
نظر بدهید