«چهار فصل سقوط»؛ روایت زندگی یک سرباز

مدیر وبسایت

نویسنده: محمد صالحی
«چهار فصل سقوط»، رمان جدید سیامک هروی است. داستان این کتاب از ۱۵آگست ۲۰۲۱ -روز سقوط کابل- آغاز می‌شود؛ اما به تکرار به گذشته می‌رود و به حال برمی‌گردد. می‌توان گفت که این داستان، روی موضوعات مختلفی؛ چون عشق، نفرت، وحشت، خشونت، انتقام‌، پدرسالاری، زن‌ستیزی، فساد دو دهه‌ی حاکمیت جمهوری، افراطیت ‌دینی و… می‌پردازد؛ اما درون‌مایه‌ی اصلی این رمان، «سقوط جمهوری» است. نویسنده در این رمان، تلاش می‌کند، بگوید که جمهوری از همان ابتداء پایه‌هایش سست بود و امکان فروپاشی‌اش احساس می‌شد.

همان ‌گونه که رمان‌ها به جنبه‌های مختلفی می‌پردازند و می‌توان از آن‌ها برداشت‌های متفاوتی داشت، رمان چهار فصل سقوط نیز، از این ویژه‌گی مستثنا نیست. این رمان از یک نگاه، روایت‌گر زندگی‌ دو سربازِ افغانستانی و امریکایی است که با سربازشدن، دو نوع زندگی و سرنوشت کاملاً متفاوت برای ‌شان رقم می‌خورد؛ نبی چرخی و جک هریسون که دو قهرمان اصلی این رمان ‌است. پدر نبی چرخی، به ‌خاطر این‌که دستی در قدت داشته باشد و بتواند از مردم روستایش انتقام‌جویی کند، او را مجبور به ترک درس و دانشگاه می‌کند و محافظ کرزی می‌سازد. او، برای دو دهه محافظ ارگ و رییسان ‌جمهور می‌ماند.

هروی در چهارفصل سقوط، داستان سربازی را به ‌تصویر می‌کشد که برای دو دهه، کار او محافظت‌کردن از رییسان جمهور -کرزی و غنی- بوده است. او، پدر، مادر و خواهر خود را به‌ همین دلیل از دست می‌دهد، حسرت زیستن با دختری که عاشقش می‌شود تا ابد در دلش می‌ماند و وقتی هم کابل سقوط می‌کند، هیچ ‌جا و پناهی ندارد. سربازی که از جان خود و خانواده‌اش مایه گذاشته تا از نظامی پاس‌بانی کند که حالا فروپاشیده و محافظت از کسی کرده که با فرارکردنش، حالا همه‌ی کشور را از هم پاشانده است. نویسنده به‌خوبی به تصویر می‌کشد که وقتی کابل سقوط می‌کند، بدبخت‌ترین و بی‌پناه‌ترین شهروند مملکت، که نه‌ حامی و پناه‌دهنده‌ی خارجی دارد و نه هم مال و دارایی‌ای و نه جانش در امنیت است، سرباز جمهوری است.

قهرمان دیگر این داستان، «جک هریسون»، سرباز امریکایی است. او، در جوانی به‌ دلیل این که سربازان امریکایی‌ای که در افغانستان می‌جنگیده، معاش زیادی می‌گرفته، برای جنگیدن به افغانستان می‌آید. او، در ابتداء محافظ کرزی بوده و بعد هم که در ارتش رفته، در ننگرهار زخمی شده است. برای درمان، او را به امریکا برمی‌گردانند، در شفاخانه عاشق دختری به‌ نام «میشل» می‌شود و سرانجام با هم ازدواج می‌کنند. وقتی آگست ۲۰۲۱ می‌رسد، او مأمور تخلیه‌ی سربازان امریکایی و هم‌کاران‌ شان می‌شود.

جک هریسون، برخلاف نبی چرخی، وقتی مدت مأموریتش تمام می‌شود، به دلیل این که سرباز بوده، از دولت دارایی‌های زیادی به او رسیده، در بهترین قسمت امریکا خانه دارد و هم‌چنان، صاحب پول و مال فراونی‌ است که اگر سال‌های زیادی هم کار نکند، می‌تواند در سهولت زندگی کند.

سیامک هروی، در ثور ۱۳۴۶ خورشیدی، در ولسوالی انجیل هرات زاده شده است. او، کارشناسی خویش را در رشته‌ی ادبیات فارسی از دانشگاه کابل و کارشناسی ارشدش را هم در رشته‌ی زبان و ادبیات روسی، از دانشگاه استاوراپل روسیه به دست آورده است. سیامک هروی، نویسنده‌ی پرکاری است که پیش از این، چندین رمان دیگر نیز نوشته است. «سرزمین جمیله»، «گرگ‌های دوندر»، و «دختران تالی»، از مشهورترین آثار هروی است. هروی، مدیریت روزنامه‌ی‌ انیس، معاونت دفتر مطبوعاتی ریاست‌جمهوری و معاونت دفتر سخن‌گوی وزارت خارجه‌ی افغانستان را نیز، در کارنامه‌ی خویش دارد و هم‌چنان به‌ حیث دیپلمات افغانستان در بریتانیا ایفای وظیفه کرده است. چهار فصل سقوط نیز، جدیدترین اثر این نویسنده است که در ۱۴۰۲ از سوی انتشارات امیری به نشر رسیده است.