نویسنده: لین اودانیل
مترجم: اسدالله جعفری (پژمان)
مجله‌ی فارن‌پالیسی: ۳۰ نوامبر؛ ۲۰۲۲
آن‌ها(طالبان) هنوز به رسمیت شناخته نشده اند و این واقعاً که جای شرم است
در حالی‌که مردم افغانستان، با خوراندن مواد مخدر به کودکان، برای جلوگیری از گریه‌ی آن‌ها در اثر گرسنگی، خود را برای زمستانی طاقت‌فرسا آماده می‌کنند، سازمان ملل متحد، از سفیران خود برای دیدار و خوش‌آمدگویی با رهبران گروه طالبان، دعوت کرده است؛ گروهی که اخیراً شلاق، اعدام در برابر دید همگانی و ممنوعیت تحصیل دختران را در افغانستان به ارمغان آورده است. هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، سفیران خود در کابل را در پنجم دسمبر به مقر رهبری طالبان در کندهار افغانستان، خواهد فرستاد؛ تا در مورد وضعیت افغانستان، با او تبادل نظر مستقیم داشته باشند. بنا بر این، این مضحک‌ترین و احمقانه‌ترین چیز است؛ این که تا اکنون گروه طالبان از نظر دیپلماتیک بین‌المللی، به رسمیت شناخته نشده است؛ اما رهبران بلندپایه‌ی آن، همه به خاطر اتهام‌های تروریستی شان پاداش می‌گیرند.
این نشست، نشستی بسیار نادر برای یک هیئت دیپلماتیک مستقر در کابل خواهد بود، با چهره‌هایی که پس از سال‌های زیادی، تازه از لانه‌های شان بیرون شد اند. هم‌چنین این، فرصت مناسبی برای سازمان ملل متحد نیز، خواهد بود که رهبری گروه طالبان را تحت فشار قرار دهد؛ تا در مسائل فوریت‌های افغانستان، مانند نان مردم، اصلاحات اقتصادی و آموزش فرزندان شان، به پیش‌رفت و به بهبودی وضعیت رقت‌بار موجود در افغانستان فکر کنند. طالبان در اداره و مدیریت افغانستان، حتا بدتر از اجداد و پیشینیان خود استند. اقتصاد کشور از هم پاشیده است، بانک‌های مالی و اقتصادی ورشکسته شده و گرسنگی در همه جای افغانستان بیداد می‌کند. در حالی‌که مردم افغانستان بدون کمک‌رسانی رژیم کابل، در حال روبه‌روشدن با زمستانی هیمالیایی استند، گروه طالبان اما با «ماده‌ها و کدهای تعزیراتی» نحوه‌ی پوشش زنان و دختران وقتش را ضایع می‌کند.
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در آگست ۲۰۲۱، آن‌ها از حاشیه‌های جامعه‌ی جهانی، منزوی شده اند. بسیاری از رهبران بلندپایه‌ی این گروه، به دلیل فعالیت‌های تروریستی شان، تحریم شده که بیش‌تر از سفرهای بین‌المللی توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد منع شده اند.
پس از خروج ایالات متحده و ناتو از افغانستان در سال گذشته، شماری از کشورها، سفارت خود را در افغانستان باز نگه داشتند؛ مانند پاکستان [که حامی اصلی گروه طالبان است]، چین، روسیه، ایران، ترکیه، جاپان، عربستان سعودی، قطر و کشورهای آسیای مرکزی، همه نمایندگان یا به نوعی نمایندگی دیپلماتیک در افغانستان دارند. اتحادیه‌ی اروپا و سازمان‌های هم‌کاری اسلامی، هر یک در کابل حضور گرم دیپلماتیک دارد. دولت هند پس از کشته‌شدن صدها هندو و سیک در حمله‌ی بمب‌گذاری در کابل، خدمات کنسولی خود را دوباره در این شهر بازگشایی کرد. دفتر یوناما، فعالیت‌های بشردوستانه در افغانستان را هم‌آهنگی می‌کند، از جمله سرازیرشدن و توزیع ده‌ها میلیون دالر به طور منظم از ایالات متحده را که از طریق سازمان‌های غیردولتی در افغانستان اجرایی می‌شود؛ کمک‌هایی که بایستی شرایط حال‌وهوای طالبان را بهتر و فربه‌تر کند. بخشی از این کمک‌ها حتا از طریق خود دفتر یوناما نیز، تهیه و توزیع می‌شود.
پس از یک سال فساد و ناتوانی طالبان در افغانستان، اکنون حامیان این گروه را عذاب وجدان گرفته است. کشورهایی که از رفتن امریکا و نیروهای ناتوی مستقر در افغانستان، بسیار خوش‌حال بودند، اکنون طالبان را به خاطر پناه‌دادن به گروه‌های تروریستی، کنترل عرضه‌ی هرویین جهانی، سرکوب زنان و گروه‌های قومی،ُ کشتارهای غیرقانونی و فراقضایی، حذف اقوام غیرپشتون و غیرسنی‌‌مذهب از ساختار حکومت‌داری در افغانستان، انتقاد می‌کنند. بنا بر این،ُ سفیران این نشست، یک روز طولانی را برای خود به کندهار در نظر گرفته اند؛ اما برنامه‌ی دفتر یوناما، شامل یک جلسه‌ی ۹۰دقیقه‌ای است که در آن، با شورای علمای طالبان دیدار کنند. «این شورا، رهبری متشکل از علمای دینی است که بر اساس تفسیرها و تعبیرهای خودش از اسلام، قانون را بیان می‌کنند». به گفته‌ی منابع سیاسی و امنیتی افغانستان، این نمایندگان از سوی هبت‌الله آخوندزاده، رهبر معنوی گروه طالبان، فراخوان داده شده است.
در همین حال، یک دیپلمات سابق افغانستانی که نخواست نامش در گزارش درج شود، گفت: «نشست با آخوندزاده، تنها دلیلی است که می‌تواند فقط این سفر را توجیه کند. آخوندزاده یک مولوی تندرو و افراطی است که فقط حرفش، قانون شریعت است و دیگر بس!» او، دستور داده است که دختران، دیگر نمی‌توانند فراتر از سطح ابتدایی آموزش ببینند و زنان، نمی‌توانند به تنهایی کار یا مسافرت کنند. این در حالی است که تفسیر و تعبیر او، «از قوانین سنتی اسلامی» جای‌گزین همه قوانین قبلی طالبان شده است. اکنون، او افغانستان را به ۱۹۹۶ میلادی بازگردانده است؛ آخرین باری‌که طالبان قدرت را در این کشور به دست گرفته بودند.
معلوم نیست که پشت پرده‌ی فراخوان آخوندزاده چه چیزی نهفته است؛ اما منابع افغانستانی و خارجی گفتند که احتمالاً، این نشانه‌ای است که او می‌خواهد کندهار، مرکز قدرت و تصمیم‌گیری طالبان باشدغ همان گونه که در زمان ملا محمدعمر، بنیان‌گذار گروه طالبان و در اوایل قرن نوزدهم، مرکز قدرت و تصمیم‌گیری‌های طالبان بود. در همین حال، رقیب سیاسی او، سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله‌ی طالبان، پایگاه قدرت خود را در کابل، نزدیک به شمال کشور، برقرار کرده است. یک کارشناس بین‌المللی در مورد طالبان که نخواست نامش در گزارش فاش شود، گفت : «همه چیز مانند دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی به شهر کندهار برمی‌گردد». دخالت یوناما در افغانستان، وزارت امور خارجه‌ی افغانستان را منحرف خواهد کرد و انتظار می‌رود که در شرایط عادی، چنین نشستی را برای طالبان تسهیل کند؛ اما دفتر نمایندگی یوناما در امور افغانستان، تا اکنون به درخواست‌های متعدد برای اظهارنظر در این مورد، هیچ پاسخی نداده است.
جناح آخوندزاده کندهاری، از زمانی که طالبان کنترل افغانستان را در آگست سال گذشته به دست گرفتند، به طرز ماهرانه‌ای از دین برای تقویت وفاداری جنگ‌جویان و فرماندهانی که معتقدند در راه خدا جهاد کرده اند، استفاده می‌کند؛ اما هبت‌الله آخوندزاده، با چالش‌های جدی‌ای نیز روبه‌رو است؛ زیرا سیاست‌های افراطی او، به جایگاه این گروه در داخل و هم‌چنین در جامعه‌ی جهانی، آسیب می‌رساند؛ جامعه‌ای که اکنون برای محدودکردن افراط و تفریط گروه طالبان، درمانده است.
انس حقانی که با شبکه‌ی استخباراتی پاکستان «آی‌اس‌آی»، روابط تنگاتنگی دارد و رهبری گروه تروریستی شبکه‌ی حقانی وابسته به طالبان را نیز، بر عهده دارد، به محض سقوط افغانستان، شبکه‌ی حقانی شهر کابل را تحت کنترل انحصاری خودش درآورد. او بلافاصه، اعضای شبکه و خانواده‌ی خود را در وزارت‌خانه‌های کلیدی، از جمله وزارت مالیه و وزارت خارجه‌ی افغانستان، منصوب کرد که این اقدام او، می‌تواند تصمیم آخوندزاده را برای وادارکردن دفتر یوناما به انجام اقدام‌های دیپلماتیکش توضیح دهد. منابع تحقیقاتی، می‌گویند که هبت‌الله آخوندزاده، بیش‌تر به تجارت‌های دینی می‌پردازد؛ در حالی که انس حقانی، این کار را به روش قدیمی انجام می‌دهد؛ او که در معاملات کالاهای قاچاق و غیرقانونی با کشورهایی مانند چین دست دارد، ثروت زیادی به دست می‌آورد. حقانی که طرف‌دار تحصیل دختران است و می‌خواهد که ظلم و رسوایی‌های بین‌المللی نسبت به طالبان را کاهش دهد، آخوندزاده را یک شخص تندرو و افراطی می‌داند؛ اما این واکنش‌ها متقابل است.
با این حال، حقانی که اخیراً دچار چندین ضربه‌ی روحی و جسمی شده است، این وضعیت، می‌تواند آرزوها و جاه‌طلبی‌های رهبری او را از مسیرش منحرف کند. در جولای سال روان، ایمن‌الظواهری، رهبر شبکه‌ی تروریسیتی القاعده که به عنوان مهمان انس حقانی در کابل زندگی می‌کرد، توسط هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده‌ی امریکا کشته شد. از این رو، هفته‌ی گذشته، دولت پاکستان با انتصاب یک فرمانده جدید ارتش پاکستان، از دست‌یار وابسته به فیض حمید، رییس پیشین شبکه‌ی استخباراتی پاکستان (آی‌اس‌آی) گذشت. یک دیپلمات سابق دیگر افغانستانی، می‌گوید که این نشست، «یک مانور بزرگ از سوی جناح آخوندزاده کندهاری برای نشان‌دادن هژمونی خودش است.»
لین اودانیل، مقاله‌نویس، روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی آسترالیایی ساکن شهر هنگ‌‌کنگ است. او، ۲۵ سال است که در حوزه‌ی روزنامه‌نگاری کار می‌کند. لین در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ میلادی، رییس دفتر خبرگزاری فرانسه و اسوشیتدپرس در افغانستان، بوده است. دانیل، نویسنده‌ی کتابی به نام «عصرانه در موصل؛ داستان واقعی دو زن بریتانیایی در عراق جنگ‌زده» است که این کتاب در ۲۰۱۷ میلادی، توسط انتشارات لوم بوکز منتشر شد. خانم دانیل، اکنون در مجله‌ی فارن‌پالیسی کار می‌کند و او در زمینه‌های علوم سیاسی، فرهنگ، زنان و جامعه، ژیوپولیتیک، طالبان و تروریزم‌زدایی در خاورمیانه، مقاله می‌نویسد. دانیل هم‌چنان در ۲۰۱۱ میلادی، به خاطر روایت‌گری در باره‌ی زنان افغانستان، برنده‌ی جایزه‌ی مطبوعاتی حقوق بشر عفو بین‌الملل شد.
پانوشت‌ها:
نظر بدهید