گزارشی از برنامۀ اختتامیۀ چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان
به تاریخ پانزدهم ثور/ اردیبهشت ۱۴۰۳خ. برابر با چهارم می ۲۰۲۴م. مراسم پایانی چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان، ویژۀ داستان کوتاه برگزار شد؛ جشنواره‌ای که چند سال است، دور از زادگاه اکرم عثمان، در شهر استکهلم کشور سویدن، با مدیریت مسئولان کلوپ فرهنگی فردا برگزار می‌شود و قلم‌های برتر شناسایی و از آن‌ها تقدیر صورت می‌گیرد. این جشنواره با حضور تعدادی از فرهنگیان، نویسندگان و شاعران افغانستانی و ایرانی مهاجر، در شهر استکهلم سویدن برگزار شد. رحیمی غفوری، مدیر چهارمین دور جشنوارۀ اکرم عثمان از کلوب فرهنگی فردا، گردانندگی برنامه را به عهده داشت. در این برنامه، علاوه بر اینکه برندگان جشنواره، در بخش فارسی و پشتو معرفی شدند، میز گردی نیز با حضوری تعدادی از شخصیت‌های اهل فرهنگ و ادب افغانستانی؛ مانند… برگزار شد، نمایندگان هیأت داوران بخش فارسی و پشتو بیانیه‌های هیأت داوران را خواندند، تعدادی از داستان‌نویس داستان‌شان را خواندند در نهایت، محمدآصف سلطان‌زاده، دبیر جشنواره و داستان‌نویس افغانستانی نیز سخنرانی کرد.
مسئولان جشنواره هدف از برگزاری این جشنواره را پاسداری از میراث دیرینۀ کشور و شناسایی و تقدیر قلم‌های برتر، به خصوص نوقلمان می‌داند تا آن‌ها هم‌چنان قلم بزنند و آثار والایی بیافرینند.
این جشنواره در دو بخشِ فارسی و پشتو برگزار می‌شود و در هر بخش، سه نفر به عنوان نفرهای اول، دوم و سوم برگزیده می‌شوند. آثار برگزیدۀ هر دور نیز به سه زبان؛ فارسی، پشتو و سویدنی منتشر می‌شوند و در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرند.
هیأت دواران
هیأت داوران این دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان نیز در دو بخش بودند. تقی واحدی، کاوه جبران و تینا محمدحسینی هیأت داوران بخش فارسی چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان بودند و وژمه سبا عامر، نورمحمد سعید و کریم حیدری داوران مرحلۀ اول بخش پشتو و صفیه وردگ، اجمل پسرلی و محمدزرین انحور، هیأت داوران مرحلۀ نهایی بخش پشتوی جشنواره را تشکیل می‌دادند.
وژمه صبا، نویسنده و شاعر پشتوزبان، بیانیۀ هیأت داوران بخش پشتو را خواند و در مورد شیوۀ کاری‌شان صحبت کرد. به گفتۀ وی، در بخش پشتو در مجموع حدود شصت داستان کوتاه به دبیرخانۀ جشنواره رسیده بودند که در مرحلۀ اول، از میان آن‌هاپانزده داستان انتخاب شده و به هیأت داوران مرحلۀ دوم، برای داوری نهایی فرستاده شده‌اند. در این مرحله داستان‌های ضعیفی که یا گزارش‌های ادبی و یا ناکامل بودند، حذف شدند. در مرحلۀ دوم، از میان پانزده داستان، سه داستان دیگر برای جایزه برگزیده شدند. وی اظهار داشت که در داوری این داستان‌ها مسائلی مانند موضوع، ساختار، زبان، دیدگاه، منطق داستانی و… مورد توجه داوران بخش پشتوی این دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان بوده‌اند.
بیانیۀ هیأت‌داوران بخش فارسی چهارمین دور جایزۀ ادبی اکرم عثمان را تینا محمدحسینی خواند که در واقع، صدای از پیش ضبط‌شده‌اش برای اشتراک‌کنندگان پخش شد. وی در ویدئویی که به مسئولان برگزاری جشنواره فرستاده بود، اظهار داشت؛ از آن‌جایی که نظر هیأت‌داوران خالی از سلیقه و دیدگاه‌شان بوده نمی‌تواند؛ لذا جمع نظر آن‌ها دربارۀ داستان‌های بهتر اندکی دشوار بوده است. به گفتۀ وی، داوران در مرحلۀ اول، ملزم بودند که هر یک پنج داستان بهتر را از میان بیست‌وپنج داستانی که دبیرخانۀ جشنواره به آن‌ها فرستاده بود، انتخاب کند و بدان‌ها نمره بدهد. در مرحلۀ دوم، این پنج داستان، با دقت بیشتری خوانده و ارزیابی شدند و به داستان‌ها نمره داده شد و نمره‌های هر داستان جمع شد و در نهایت، نفرات اول و دوم و سوم مشخص شد.
بخش دیگر صحبت‌های خانم تینامحمدحسینی دربارۀ معیارهای انتخاب آن‌ها در گزینش داستان‌های برتر بود. وی اظهار داشت که تمرکز هیأت‌داوران بر فرم داستان‌ها بوده است و این که چقدر توانسته از تجربه‌ها و واقعیت‌های زندگی و محیط اجتماعی‌شان اثر هنری بیافریند. ساختار، نثر، تکینک‌های نوآورانه و شخصیت‌پردازی از جمله مسائیلی بوده‌اند که آن‌ها رویشان تمرکز داشته‌اند.
برگزیدگان چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان
برگزیدگان چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان در دو بخش فارسی و پشتو، از سوی هیأت‌داوران به شرح زیر معرفی شده‌اند:
بخش فارسی: حسین حیدربیگی با داستان «شمه» برندۀ مقام اول؛ رامین رازق‌پور با داستان «زمستان آخر سال نیست» برندۀ مقام دوم؛ و فاطمه خاوری با داستان «مادکه» و زینب اخلاقی با داستان «شب طولانی» به صورت مشترک، برندۀ مقام سوم این جشنواره شناخته شدند.
بخش پشتو: رنا زرمتی، با داستان «آسیه او شینو»، برندۀ مقام اول؛ نازو پسرلی، با داستان «خاوره» برندۀ مقام دوم؛ و رحمت‌شاه فراز با داستان «اعدام» برندۀ مقام سوم این جشنواره شناخته شدند.
▫
محمدآصف سلطان زاده، داستان‌نویس و دبیر جشنوارۀ چهارمین دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان نیز سخنران برنامه بود. وی در مورد روند کار جشنواره صحبت کرد. اظهار داشت که این دور جشنوارۀ ادبی اکرم عثمان، میزبان صدها داستان کوتاه، از نویسندگان صاحب‌نام و جوانان تازه قلم که در آینده بیشتر خواهند نوشت، بود. داستان‌های فرستاده شده، داستان‌های خوبی بودند و رقابت بین آن‌ها نیز رقابت فشرده و تنگانگی بود. چنان‌که هیأت‌داوران نیز گفتند، به دشواری توانستند از بین آن همه داستان‌های خوب، خوب‌ترین‌ها را برگزینند. وی افزود: «جایزۀ ادبی اکرم عثمان را برگزار می‌کنیم که مشعل داستان را روشن نگهداریم و مشوق نوشتن داستان باشیم؛ چه در میان پیشکسوتان و چه در بین تازه‌قلمان.»
وی همچنین، گفت: «باید خاطرنشان کنم که در زن‌ستیزانه‌ترین دورۀ تاریخ افغانستان قرار داریم و برنده شدن نویسندگان زن، امیدوارترمان می‌سازد که آن‌ها در تولیدات ادبی و هنریی، از نظر کیفی و کمی، نه‌تنها هم‌طراز مردان پیش می‌آیند، بلکه کیفیت کارشان برتر نیز است.»
وی گفت که امسال حدود ۱۳۷ داستان فارسی به دست ما رسید و ۶۳ داستان پشتو. خودش و عزیزالله نهفته، داستان‌نویس افغانستانی، داوری مرحلۀ اول آثار فرستاده‌شده به دبیرخانۀ جشنواره را به عهده داشته‌اند. در مجموع، آثار رسیده، در دو مرحله داوری شده است؛ در دور اول، ۲۵ داستان فارسی و ۱۵ داستان پشتو انتخاب شده و به مرحلۀ دوم فرستاده شدند تا از میان این تعداد، برترین‌ها را برگزیند.
نظر بدهید