ادبیات فرهنگ و هنر

این‌ها؛ مجله‌ای برای نوجوانان مهاجر افغانستانی

گزارشی از برنامۀ رونمایی مجلۀ «این‌ها»

عکس‌: از راست به چپ، فاطمه موسوی، مدقق، رحمان‌دوست و شاه‌ترابی

«این‌ها» دوماه‌نامۀ نوجوانان افغانستانی در ایران، است که اولین شماره‌اش (آذرماه و دی‌ماه» را به تازگی منتشر کرده است. این شمارۀ «این‌ها» در چهل‌وهشت صفحه و بیست‌وسه مطلب، با قطع ا چار، با صاحب‌امتیازی «خانۀ فرهنگ و ادب این‌ها» و مدیرمسئولی احمد مدقق و شورای سردبیری مرتضی شاه‌ترابی، فاطمه سادات موسوی و احمد مدقق، منتشر شده است. زهرا شریفی، دبیر تحریریه و اجرایی؛ نرجس صابری، مدیر هنری؛ زهرا فاطمی و مستانه فاطمی، تصویرگران؛ علی ناصری، طراح پشت جلد، علی علی‌زاده، دبیر عکس و مریم حسینی، ویراستار، دیگر دست‌اندرکاران نشریه را تشکیل می‌دهند.

برنامۀ رونمایی این مجله به تاریخ سیزدهم دلو/ بهمن‌ماه ۱۴۰۲خ. در تهران، در خانۀ کابل، با حضور تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر افغانستان و ایران برگزار شد. در این برنامه شورای سردبیری مجلۀ «این‌ها» و مصطفی رحمان‌دوست، نویسنده و شاعر کودک صحبت کردند. بخش آخر برنامه هم گپ‌وگفت آزاد بود که مخاطبان حاضر در برنامه نیز نکاتی را مطرح کردند و در برنامه سهم گرفتند.

احمد مدقق، داستان‌نویس و مدیرمسئول مجله، سرمقاله‌ای را که برای اولین شماره نوشته بود، در جمع اشتراک‌کنندگان خواند. وی ضمن اظهار خاطره از کار و تجربه‌اش در حیطۀ ادبیات کودک، اظهار داشت که دغدغۀ کار در حوزۀ کودکان از روزگار نوجوانی با وی بوده است و طی این سال‌ها با مجله‌های مختلف کار کرده و مجله‌های مختلفی را مشترکاً با دیگران منتشر کرده است؛ اما فرق مجلۀ «این‌ها» و مجله‌های دیگری که در حوزۀ کودکان و نوجوانان و ادبیات کودک و نوجوان مهاجر فعالیت می‌کردند، در این است که در آن‌ها هویت ایرانی کودکان مهاجر نادیده گرفته می‌شد و تلاش بر این بود که هویت افغانستانی‌شان برجسته باشد و این هویت معرفی و نمایانده شود؛ اما مجلۀ «این‌ها» سعی دارد که این بخشی از هویت کودکان مهاجر را نیز تقویت کند. وی افزود: «”این‌ها” سر سفرۀ فرهنگ ایران بزرگ شده‌اند و محتوایی که برای‌شان تولید می‌شود، باید متناسب با همین ویژگی باشد.»

فاطمه سادات موسوی، عضو شورای سردبیری، اولین شمارۀ مجلۀ «این‌ها» را معرفی کرد و در مورد محتوای مطالب این شماره سخن گفت. داستان، شعر، میز گرد، افسانه‌های سرزمین مادری، گزارش از آیین‌های فرهنگی، خاطرات نوجوانان، کارگاه نویسندگی، کارگاه شعر، معرفی آثار ادبی و… از جمله بخش‌هایی هستند که در این شماره به چشم می‌خورند.

مرتضی شاه‌ترابی، نویسنده و عضو شورای سردبیری مجله نیز صحبت کرد. وی از خاطراتش یاد کرد که در اول، زمانی که تازه به ایران آمده بود، چگونه در بین کودکان ایرانی تافتۀ جدابافته بود و در نهایت چگونه این تفاوت‌های زبانی و پوششی و فرهنگی را کنار گذاشت و در جامعۀ میزبان ادغام شد. وی اظهار داشت که ما اکنون با نسلی روبه‌روییم که کمترین آشنایی را با فرهنگ، زبان، تاریخ و جامعۀ افغانستان دارند. نه‌تنها که آشنایی کمی دارند، بلکه تلاشی هم برای آشنایی بیشتر نمی‌کنند. به گفتۀ شاه‌ترابی مخاطبان مجلۀ «این‌ها» این نوجوانان و کودکان هستند. دست‌اندرکاران این مجله بر آنند که از یک طرف فرهنگ و زبان و تاریخ خودشان را اندک‌اندک به خوردشان بدهند و از سویی، به زبان و لهجۀ خودشان سخن بگویند تا برای‌شان قابل فهم‌تر و قابل پذیرش‌تر باشد.
مصطفی رحمان‌دوست، نویسنده و شاعر کودک ایرانی سخنران دیگر برنامه بود. وی ضمن خرسندی از چاپ و نشر مجلۀ «این‌ها»، از سختی کار در حوزۀ کودکان و نوجوانان سخن گفت و به دست‌اندرکاران مجلۀ «این‌ها» خسته نباشید گفت. هم‌چنین، از تلاشش برای ساختن یک کتاب‌خانۀ کودکانه در کابل در سال‌های دور، پیش از دور اول طالبان، و آتش زده شدنش توسط گروه طالبان در آن زمان، نیز یاد کرد.