علی ضحاک
در این شکی وجود ندارد که فساد و قومگرایی در حکومت غنی و کرزی زمینه ساز قدرتمند شدن دوباره گروه طالبان شد. در حکومت غنی برنامه طوری مدیریت شد که گروه طالبان حاکم افغانستان شود. غنی و اطرافیان نزدیکش وضعیت را طوری مدیریت کردند که حتا امریکا و جامعه جهانی نتوانست مانع حاکم شدن دوباره گروه طالبان در افغانستان شود. در این میان جامعه جهانی و خصوصاً امریکا بی تقصیر نیست.
اکنون گروه طالبان حاکم افغانستان است. گروهی که اکثریت رهبران آن در لیست سیاه امریکا قرار دارد و حتا امریکا برای گرفتاری وزیر داخله کنونی گروه طالبان جایزه نقدی نیز تعیین کرد. سراج الدین حقانی اکنون وزیر داخله گروه طالبان است و در کابل زندگی میکند و همه روزه در رسانهها نیز ظاهر میشود.
حاکم شدن دوباره گروه طالبان در افغانستان، وضعیت در این کشور را در تمام عرصهها دگرگون کرد. فروپاشی اقتصادی، نیمی از جمعیت افغانستان را با گرسنگی مواجه کرد و زنان از عرصههای اجتماعی حذف شد و آزادی بیان و ارزشهای دموکراتیک از بین رفت و حتا حقوق انسانی و حقوق بشری مردم افغانستان زیر تهدید است. با وجود این جامعه جهانی تا هنوز نزدیک به یک میلیارد دالر به افغانستان کمک نقدی بشردوستانه کرده اند. بخش اعظم این پولها در اختیار گروه طالبان قرار دارد و به نیازمندان نیز توزیع نشده است. اگر این مقدار پول در قالب کمکهای بشردوستانه برای نیازمندان توزیع میشد، دامنه فقر و گرسنگی در این کشور تا این حد گسترده نمیشد. حتا گفته میشود گروه طالبان از این پولها برای سربازگیری بیشتر و تجهیز جنگجویانش استفاده میکند.
دروازههای مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته است و زنان حق ندارد در ادارات دولتی کار کند. حجاب و برقع نیز براساس فرمان رهبر گروه طالبان در بیرون از خانه برای زنان اجباری است. محدویتها با گذشت هر روز برای زنان بیشتر میشود و زنان همین اکنون نیز در انزوای کامل قرار دارد. در کابینه سرپرست گروه طالبان هیچ زنی حضور ندارد و کارمندان زن حکومت نیز اجازه کار در ادارات را ندارند.
با وجود این تا هنوز صدها نظامی حکومت پیشین و شهروندان عادی به بهانههای مختلف در سایه عفو عمومی گروه طالبان، بازداشت، شکنجه و کشته شده اند. اقلیتهای قومی و مذهبی نیز در وضعیت بدی قرار دارند.
در این میان گروه طالبان در پنجشیر و بغلان مرتکب نقض گسترده حقوق بشر شده اند. صدها خانواده تا کنون در تخار، بغلان و پنجشیر توسط گروه طالبان کوج اجباری داده شده اند و صدها غیر نظامی به شمول زنان و کودکان، بازداشت، شکنجه و کشته شده اند. در پنجشیر و اندرابهای بغلان، گروه طالبان دست به پاکسازی قومی زده اند و حتا برای مهار جبهه مقاومت ملی از بدخشان، خوست و ارزگان نیروی مردمی بسیج کرده اند. این گروه در پنجشیر از هیچگونه ظلم و تعدی در برابر باشندگان ملکی دریغ نکرده اند. گزارشهای منتشر شده در رسانهها نشان میدهد که جنگجویان گروه طالبان در پنجشیر و اندرابهای ولایت بغلان، بستگان اعضای جبهه مقاومت ملی را کوج اجباری داده و افراد ملکی را پس از بازداشت و شکنجه تیرباران کرده است.
در هزارجات کوچیهای بیداد میکند. هزاران کوچی مسلح با رمهها و مواشی شان به هزارجات هجوم آورده اند. کوچیها در مناطقی از هزارجات با حمایت مستقیم گروه طالبان کشتزارهای هزارهها را پایمال کرده و زمینهای مردم را به زور تصاحب میکنند. حتا در بعضی مناطق هزارجات وسایط نظامی مانند رنجر و هاموی نیز در اختیار کوچیها است.
با وجود این هنوز هم جامعه جهانی با التماس و گردن کج با طالبان برخورد میکنند. جامعه جهانی از وضعیت در افغانستان زیر سلطه گروه طالبان آگاه است؛ اما همچنان تزرع را در مواجه با این گروه در پیش گرفته است. ادامه این نوع مواجه و برخورد جامعه جهانی با گروه طالبان پیامدهای وحشتناک برای مردم افغانستان را در پی خواهد داشت. همین اکنون نیز نسلکشی و پاکسازی قومی در شمال افغانستان توسط گروه طالبان جریان دارد. در هزارجات نیز کوچیها به نیابت از گروه طالبان دست به تصاحب زمین های زراعتی مردم، کوج اجباری و در نهایت پاکسازی قومی زده است.
انتقادهای جامعه جهانی از گروه طالبان تا هنوز نتوانسته/ نمیتواند گروه طالبان را در مسیر پاکسازی قومی و ظلم و تعدی علیه مردم افغانستان متوقف کند. اگر در استراتیژی جامعه جهانی در نحوه برخورد و تعامل با گروه طالبان تغییر وارد نشود و این گروه همچنان مورد حمایت غیر مستقیم جامعه جهانی و خصوصاً امریکا قرار داشته باشد، ممکن است وضعیت در افغانستان از این هم وخیمتر شود. شمشیر گروه طالبان برای سربریدن افراد ملکی با گذشت هر روز تیزتر میشود و اقلیت های قومی بیشتر از هر روز در معرض پاکسازی قومی قرار میگرد. با ادامه این وضعیت روزهای سیاه در انتظار غیر پشتونها قرار دارد و ممکن است نسلکشی گسترده از سوی گروه طالبان رقم بخورد.
نظر بدهید