اسلایدر حقوق بشر زنان

حجاب و طرح یونیفورم، ترفندی برای دورنگه‌داشتن دختران از آموزش

پس از بازماندن دختران از آموزش در بیش‌تر از یک سال‌ونیم گذشته، به تازگی هم‌زمان با ارائه‌ی طرح یونیفورم دانش‌آموزان دختر و پسر از سوی وزارت معارف، خبر بازگشایی مکتب‌ها به روی دختران پس از عید سعید فطر در رسانه‌ها همگانی شده است.

وزارت معارف حکومت سرپرست طالبان، پس از گذشت نزدیک به دو سال از دورنگه‌داشتن دختران از آموزش، طرح یونیفورم ایده‌آل شان را زیر نام «لباس شرعی» برای دانش‌آموزان دختر و پسر مکتب‌ها، بیرون داده است. بر اساس این طرح که صحت آن نیز از سوی منبعی از وزارت معارف تأیید شده، دانش‌آموزان دختر، باید پیراهن، تنبان و چادر با داشتن مشخصات شرعی، دامن گرد و متناسب با قد و اندام شان بپوشند. در این طرح گفته شده که دامن دانش‌آموزان دختر، از زانو به پایین‌تر باشد. طبق این طرح، لباس دانش‌آموزان دختر پایین‌تر از صنف ششم، کریمی غیرروشن و چادر شان سفید است. رنگ لباس دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم، ماشی و چادر شان سیاه مشخص شده است.

در طرح ارائه‌شده توسط وزارت معارف طالبان، پیراهن و تنبان دانش‌آموزان دختر باید یک‌رنگ باشد و دانش‌آموزان در مسیر رفت‌وآمد مکتب، باید چپن یا حجاب فولادی‌رنگ نیز بپوشند و «ترجیحاً از ماسک استفاده کنند.» بر اساس این طرح، آموزگاران زن، باید پیراهن، تنبان و چادر مطابق موازین شرعی بپوشند.

وزارت معارف، برای نهایی‌کردن این طرح ابتدایی، از زیرمجموعه‌ها‌ی این وزارت نیز نظر خواسته است.

در طرح یونیفورم دانش‌آموزان و آموزگارن که از سوی معینیت تضمین کیفیت وزارت معارف طالبان تهیه شده، آمده است که لباس باید از حد لازم کوتاه، تنگ، چسپ، نازک و شفاف نباشد و بین لباس دختران و پسران نیز، مشابهت وجود نداشته باشد. طالبان دلیل ارائه‌ی این طرح را ایجاد نظم برای تقویت روحیه‌ی آموزش و قانون‌پذیری در دانش‌آموزان و تفکیک میان دانش‌آموزان با سایر افراد، گفته اند.

در واکنش به طرح لباس دانش‌آموزان دختر و پسر، شماری از دانش‌آموزان دختر در بلخ، یک‌شنبه‌ی هفته‌ی روان، در مکانی سربسته گرد هم آمده و شعارهای «نه به حجاب طالبانی» و «ما به حجاب طالبانی اعتراض داریم»، با این طرح مخالفت کردند. این دانش‌آموزان، گفته اند: «با این که طالبان هیچ‌ گونه مشروعیت داخلی و خارجی ندارند و تا اکنون در لیست گروه‌های تروریستی است، با چه صلاحیتی در مورد یونیفورم دختران دانش‌آموز افغانستان تصمیم می‌گیرند. یونیفورم ما اسلامی و طبق فرهنگی کشور ما است.»

یکی دیگر از دانش‌آموزان معترض در ویدیویی که به رسانه‌ها فرستاده‌، می‌گوید: «حجاب طالبان و پوشانیدن صورت، فرهنگ افغانستان نبوده و فرهنگ عقب‌گرای طالبانی است.» به گفته‌ی یکی دیگر از این دانش‌آموزان دختر، «صورت زنان، عورت نیست و هیچ‌ گونه آیت صریح در این راستا وجود ندارد. اگر صورت زنان عورت می‌بود، چرا در هنگام فریضه حج و نماز امر نشده زنان صورت شان را بپوشانند.» دانش‌آموز دیگری، می‌گوید که گروه طالبان در نزدیک به دو صد روز، زنان افغانستانی را به گونه‌ی سیستماتیک از زندگی کاری و اجتماعی حذف کردند. این دانش‌آموز می‌افزاید: «ما اعضای کمیته‌ی انسجام ملی علیه طالبان زیر مجموعه جنبش شنبه‌های ارغوانی در ولایت بلخ، ممانعت زنان از همه دفاتر سازمان ملل را محکوم کرده و از همه نهادهای مدافع حقوق بشر می‌خواهیم بیش از این اعمال ضدبشری طالبان را با امتیازدهی پاسخ نداده و از فشارهای صادقانه و جدی علیه این گروه استفاده کنند.»

فرزانه جعفری، دانش‌آموز صنف یازدهم یکی از مکتب‌های خصوصی در شهر کابل که اکنون از ادامه‌ی آموزش باز مانده، می‌گوید: «خبرهای بازگشایی مکاتب واقعا یک حس خوبی برای من دست می‌دهد و این را هم می‌دانم که یک دختر هستم و به خاطر دختربودن خود از همه حق‌های زندگی خود محروم شدم.» جعفری می‌افزاید که تحقق همه آرزوهایش، به بازشدن مکتب‌های دخترانه بستگی دارد. «اگر مکتب‌ها باز شو،د مطمینم که آینده‌ی بهتری برای خود رقم می‌زنم و وقتی که من این خبر را شنیدم که دروازه‌های مکاتب برای دختران هم باز می‌شود و دختران هم می‌توانند که تحصیل کند، واقعا یک خبر بسیار خوش‌حال‌کننده بود؛ ولی من باز هم نگرانم.»

فرزانه جعفری پس از بسته‌شدن مکتب‌ها به روی دختران، به لحاظ روانی آسیب دیده، می‌گوید که آرزو دارد، روزی همه دختران بتوانند با لب‌هایی پر از لب‌خد به مکتب بروند. با آن هم، او از این که وعده‌های عمل‌نشده‌ی زیادی از طالبان شنیده، به بازگشایی مکتب‌های دخترانه امیدوار نیست. «ما نمی‌توانیم که مطمئن باشیم؛ چون چندین بار شده که می‌گویند مکاتب باز می‌شود؛ ولی می‌بینیم که حرف شان با کار شان سازگاری ندارد.»

خانم سکینه صفری نیاز، از آموزگاران مکتب که گواه پرپرشدن رؤیاهای دانش‌آموزانش بوده، در مورد گونه‌ی طرح یونیفورم دانش‌آموزان دختر، می‌گوید: «زنان افغانستان همواره قربانی سیاست‌های افغانستان بوده و امروز نیز، کار این بازی به جایی رسیده که طالبان به خودشان حق می‌دهند، لباس تن همین زنان را انتخاب کند و فرمایش دهد چه بپوشند و چه نپوشند.» او، ماهیت این کار طالبان را غیرانسانی عنوان کرده و می‌گوید که «باید بگوییم این‌گونه لباس، هرگز نمی‌تواند برای زنان و دختران مناسب باشد؛ چون هوای گرم و پوشانیدن سر وصورت، به این‌گونه حتا نفس‌کشیدن را برای زنان غیرممکن می‌کند.»

خانم صفری با اشاره با ناخوشی‌های روانی ناشی از بازماندن دختران از آموزش، می‌گوید: «شک ندارم که بیش از ۹۰ درصد دختران بازمانده از تحصیل، در افسردگی شدید و ناامیدی و خستگی بی‌پایان به سر می‌برند.»

شماری زیاد از دانش‌آموزان دختر پس از بازماندن از آموزش در یک سال‌ونیم گذشته، به قالین‌بافی، آرایش‌گری، خیاطی، سوزن‌دوزی، کار خانه و ازدواج اجباری تن داده‌ اند و کم‌تر دخترانی توانسته اند که از درس‌های آنلاین بهره ببرند.

در مورد نویسنده

عادله آذین نظری

نظر بدهید

برای ایجاد نظر اینجا کلیک کنید