تحلیلی گزارشها

فرار از خشونت به مرگ

علی ضحاک

بازگشت طالبان به قدرت در کنار آسیب‌گذاری همگانی، محدودیت‌های دست‌وپاگیر و تحمل‌ناپذیر زیادی را در دو سال گذشته برای زنان به هم‌راه داشته است. این گروه، در نخستین اقدام، دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب بازداشتند و به دنبال آن، زنان و دختران از رفتن به دانشگاه نیز منع کردند.

وزارت امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر گروه طالبان، زنان را از رفتن به پارک‌های تفریحی، ورزشگاه‌ها و حمام‌های عمومی نیز منع کردند و برگشت و گذار زنان در مکان‌های عمومی محدودیت وضع کرد. پس از چندی، زنان از کار در مؤسسه‌های داخلی و خارجی نیز منع شده و سفر طولانی را نیز به داشتن هم‌راه محرم مرد، منوط کردند. درآخرین مورد، گروه طالبان آریشگاه‌های زنانه را نیز بستند و نان را از سفره‌ی هزاران خانواده ربودند.

وضع محدودیت‌های دست‌وپاگیر بر زنان از سوی طالبان و گسترش دامنه‌ی ناداری، باعث شده که زنان و دختران بیش‌تر از پیش قربانی خشونت‌های خانوادگی و ازدواج‌های اجباری شوند؛ چیزی که سبب شده شماری از زنان برای فرار از این وضعیت، به مرگ پناه ببرند. به باور روان‌شناسان، ایجاد محدودیت‌ها در برابر حضور زنان در اجتماع، از مهم‌ترین عامل‌های اقدام به خودکشی در میان آن‌ها است.

بر اساس یافته‌های جاده‌ی ابریشم، از آغاز سال روان خورشیدی تا اکنون بیش از ۳۵ زن و دختر، در ۱۴ ولایت کشور خودکشی کرده است. ممکن آمار خودکشی زنان و دختران به مراتب بیش‌تر از این باشد؛ اما به دلیل سنتی‌بودن جامعه و محدودیت بر فعالیت‌های رسانه‌ای، از آن گزارش نشده باشد.

در زیر به گونه‌ی فشرده به خودکشی زنان و دختران در نزدیک به چهار ماه‌ونیم گذشته می‌پردازیم.

غور : مسئولان محلی طالبان در غور گفتند که یک دختر ۱۵ساله به ‌نام نوریه روز پنجشنبه- چهارم جوزای ۱۴۰۲- در روستای «قشقه»ی ولسوالی دولتیار این ولایت، خود را حلق‌آویزکرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

مسئولان طالبان، دلیل خودکشی این دختر را مشکلات روانی عنوان کرده بودند.

غزنی: منابع محلی در غزنی به تاریخ ۲۶ ثور سال روان، خبرداده بود که جسد یک پرستار زن در ولسوالی جاغوری این ولایت، در حالی که حلق‌آویز بوده پیدا شده است. این زن نازدانه نام داشت و دانش‌آموخته رشته‌ی پرستاری بود. او در شفاخانه‌ای در منطقه‌ی غجور جاغوری، کارمند رضاکار بود و فعالیت‌های اجتماعی نیز داشت.

با این که روشن نشده بود که این زن خودکشی کرده یا توسط فرد یا افراد دیگری حلق‌آویز شده؛ اما منابع محلی، گفته اند که این پرستار خودکشی کرده است.

ننگرهار: منابع محلی در ۲۱ حمل سال روان، خبرداده بودند که یک دختر جوان در شهر جلال‌آباد، مرکز ننگرهار، خودش را به رودخانه انداخته و به زندگی‌اش پایان داده است. این دختر در ۲۱ حمل، در ناحیه‌ی هفتم شهر جلال‌آباد خودکشی کرده است.

کندز: منابع محلی در ۱۹ جوزای سال روان، گفته بود که یک زن جوان باردار، در ناحیه‌ی سوم شهر کندز با نوشیدن تیزاب به زندگی‌اش پایان داده است. این زن حوالی ۱۱:۳۰ شب پنج‌شنبه -۱۸ جوزا- در روستای حمیدبای ناحیه‌ی سوم شهر کندز، برای فرار از خشونت‌های خانوادگی، خودکشی کرده است.

کاپیسا: در ادامه خودکشی زنان، دو رویداد خودکشی زنان در ثور و جوزا در کاپیسا گزارش شده است. منابع محلی، خبرداده که یک دختر ۱۷ساله در روستای «کوت» ولسوالی تگاب کاپیسا، با شلیک کلاشینکوف به زندگی‌اش پایان داده است. این دختر فرمینه نام داشته و حوالی ۰۳:۰۰ پس‌ از چاشت دوشنبه -۲۹ جوزا- برای فرار از خشونت‌های خانوادگی خودکشی کرده است.

همین گونه منابع محلی داده که یک زن ۳۰ساله به نام یاسمین در ولسوالی محمودراقی این ولایت، خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. مسئولان امنیتی طالبان در کاپیسا، با تأیید این رویداد، گفته بودند که یاسمین، حوالی ۰۹:۰۰ صبح هفت ثور، با تناب تکه‌ای خود را حلق‌آویز کرد و نیروهای مبارزه با جرایم جنایی طالبان، جسد او را از خانه‌اش پیدا کرده اند.

پروان: فرماندهی امنیه‌ی طالبان در پروان، در چهار اسد از مرگ مرموز یک زن در ولسوالی سیاه‌گرد این ولایت، خبر داده بود.

محمدکامران زید، سخن‌گوی فرماندهی امنیه‌ی طالبان در پروان، گفته بود که این زن صبح سه‌ی اسد در دره‌‌ی قمچاق ولسوالی سیاه‌گرد بر اثر جراحت از ناحیه‌ی گردن، جان باخته است. به‌گفته‌ی او، این زن جوهرگل نام داشته و هنگام مرگ ۴۵ساله بوده است.

جوزجان: از آغاز سال روان تا اکنون، سه رویداد خودکشی زنان در سه ولسوالی این ولایت گزارش شده است.

مسئولان محلی طالبان در جوزجان، گفته اند که در ۲۰ سرطان، یک دختر ۱۸ساله در روستای ایماق ولسوالی خواجه‌دوکوه این ولایت، خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

به گفته‌ی مسئولان محلی طالبان، این دختر رحیمه نام داشته و به ‌دلیل ابتلا به بیماری عصبی و افسردگی خودکشی کرده است.

همین گونه، منابع محلی خبردادند که در یک رویداد دیگر، یک دختر جوان در یک سرطان سال روان در روستای «تبه»ی ولسوالی آقچه‌ی جوزجان خودکشی کرده است. این دختر ۲۰ سال داشته و با شلیک سلاح نوع چره‌ای در خانه به زندگی‌اش پایان داده است.

مسئولان امنیتی طالبان در ولسوالی آقچه‌ی جوزجان نیز، خودکشی این دختر جوان را تأیید کرده‌ اند. گفته شده که این دختر به دلیل ابتلا به بیماری روانی، به زندگی‌اش پایان داده است.

در همین حال، فرماندهی امنیه‌ی طالبان در جوزجان، گفته است که در ۲۲ جوزا، یک دختر ۱۷ساله به نام سبزه‌گل در روستای شورتپه‌ی ولسوالی قرقین این ولایت در خانه‌اش خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

یک منبع از روستای شورتپه‌ ولسوالی قرقین جوزجان علت این خودکشی را خشونت‌های خانوادگی می‌داند.

بادغیس: در سال روان، سه رویداد خودکشی در میان دختران در بادغیس گزارش شده است.
مسئولان محلی طالبان در بادغیس، می‌گویند که دو دختر جوان در ولسوالی قادس این ولایت در سال روان خورشیدی خودکشی کرده اند؛ در رویداد نخست، یک دختر ۲۵ساله به نام «امیربی‌بی» در سه‌ی اسد، در روستای حاجی عبدالله‌خان ولسوالی قادس این ولایت، با شلیک تفنگچه به زندگی‌اش پایان داده است.

به‌گفته‌ی سخن‌گوی والی طالبان در بادغیس، رویداد دوم در روستای «اولاد میرزاها»ی ولسوالی قادس رخ داده است و یک دختر ۲۴ ساله به‌نام «پروانه» با شلیک مرمی کلاشنیکف به زندگی‌اش پایان داده است.

منابع محلی خبردادند که یک دختر ۱۷ساله در ۱۸ جوزا در روستای «قبچاق» ولسوالی آب‌کمری بادغیس، خودش را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

صدیق‌الله صدیقی، سخن‌گوی فرماندهی امنیه‌ی طالبان در بادغیس نیز، خودکشی این دختر را تأیید کرده و دلیل آن را «مشکلات خانوادگی» عنوان کرده است.

فاریاب: در سال روان، فاریاب با ده مورد خودکشی در میان زنان، بلندترین آمار خودکشی را به خود اختصاص داده است.

رویداد نخست: طبق یافته‌های جاده‌ی ابریشم، یک دختر ۱۶ساله در هشت اسد، در شهر میمنه، مرکز فاریاب، با شلیک تنفگ چره‌ای به زندگی‌اش پایان داده است. این دختر، در روستای عزیزآباد ناحیه‌ی اول شهر میمنه زندگی می‌کرد.

رویداد دوم: منابع محلی گفتند که یک زن در ۳۰ سرطان، در روستای سرچکان ولسوالی گرزیوان فاریاب، خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. این زن بی‌بی‌هاجره نام داشته و ۴۰ساله بوده است. به گفته‌ی منابع، شوهر این زن علت خودکشی او را بیماری روانی عنوان کرده است.

رویداد سوم: منابع امنیتی طالبان در فاریاب، گفته اند که یک زن ۲۵ساله به نام خالده، در ۲ سرطان در ولسوالی بلچرغ این ولایت، با خوردن داروی زهری، خودکشی کرده است.

این منابع گفته اند که خالده زن دوم شوهرش بوده و به‌ دلیل بی‌توجهی او در طول پنج سال زندگی مشترک، خودکشی کرده است.

رویداد چهارم: منابع محلی گفتند که یک زن جوان در ولسوالی گرزیوان این ولایت، در ۲۹ جوزا، خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. این زن ۲۳ساله، فرزانه نام داشته و پس از یک نزاع خانوادگی با برادرشوهرش، خودکشی کرده است.

محمد معاوذ، سرپرست مدیریت جنایی طالبان در فاریاب نیز این رویداد را تأیید کرد و دلیل آن را خشونت خانوادگی عنوان کرده است.

رویداد پنجم: طبق گفته‌های منابع محلی در ۲۷ جوزای سال روان، یک زن جوان در ولسوالی گرزیوان فاریاب، خود را حلق‌آویز کرده و به ‌زندگی‌اش‌ پایان داد. یافته‌های جاده‌ی ابریشم نشان می‌دهد که این زن جمیله نام داشته و ۲۸ساله بوده است.

رویداد ششم: منابع محلی خبردادند که یک زن باردار در ولسوالی قیصار فاریاب، در ۲۶ جوزا با خوردن مرگ موش، به زندگی‌اش پایان داده است. این زن لیلماه نام داشته و هنگام خودکشی، هفته‌ماهه باردار بوده است. به گزارش رسانه‌ها، از این زن ۳۲ساله، سه کودک دیگر نیز به جا مانده است.

رویداد هفتم: همچنان یافته‌های جاده‌ی ابریشم نشان می‌دهد که یک دختر ۲۱ساله در ولسوالی قیصار فاریاب، در مخالفت با ازدواج اجباری با یک مرد لال، خودکشی کرده است.

گفته می‌شود که این دختر سکینه نام داشته و باشنده‌ی روستای «نودری» ولسوالی قیصار بوده است و پس از این که بدون اطلاع خودش، با یک مرد کارگر در ایران که توانایی حرف‌زدن نداشت، از سوی خانواده‌اش نامزد شده، در ۱۸ جوزا خودکشی کرده است. سکینه پس از یک تماس تصویری با نامزدش، می‌فهمد که او لال است.

رویداد هشتم: منابع محلی خبر دادند که در ۲۵ ثور سال روان، یک زن و یک دختر در ولسوالی‌های شیرین‌تگاب و پل‌چراغ فاریاب خودکشی کرده اند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که، در رویداد نخست، یک زن ۱۹ساله در روستای کوه صیاد ولسوالی شیرین‌تگاب، برای فرار از خشونت‌های خانوادگی، با خوردن مرگ موش به زندگی‌اش پایان داده است. طبق گزارش‌ها، این زن متأهل و مادر یک دختر چهارساله بوده است.

همچنان در همین روز، یک دختر ۱۶ ساله در مرکز ولسوالی بلچراغ، خودش را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

رویداد نهم: طبق گفته‌های منابع محلی، در هفت ثور سال روان، یک زن ۵۶ساله در منطقه‌ی باغ‌وبوستان ولسوالی قرغان فاریاب، خود را درون اتاقش حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. این زن سلطانه نام داشته و به دلیل ابتلا به بیماری روانی، خودکشی کرده است.

تخار: یافته‌های جاده‌ی ابریشم نشان می‌دهد که یک دختر ۲۴ساله در ولسوالی دشت‌قلعه‌ی تخار که پدرش می‌خواسته برخلاف میلش، او را با یکی از نزدیکانش نامزد کند، در ۲۶ سرطان سال روان خودکشی کرده است.

در همین حال، منابع محلی خبردادند که یک زن در تخار خودکشی کرده اند؛ یافته‌ها نشان می‌دهد که، یک زن متأهل ۲۳ساله در ولسوالی ینگی‌قلعه با خوردن داروی مرگ موش به زندگی‌اش پایان داده است. این زن طاهره نام داشت و در چهار جوزای سال روان، در روستای کفترعلی ولسوالی ینگی‌قلعه تخار خودکشی کرده است.

بدخشان: منابع محلی خبردادندکه یک زن ۴۰ساله در شهر فیض‌آباد، مرکز بدخشان، با خوردن مرگ موش به زندگی‌اش پایان داده است. این زن که متأهل بوده، در ۱۳ ثور در ناحیه‌ی پنجم شهر فیض‌آباد اقدام به خودکشی کرد و پس از انتقال به شفاخانه جان باخته است.

سرپل: فرماندهی امنیه‌ی طالبان در سرپل، گفته اند که یک دختر ۱۹ساله که‌ به ‌تازگی مراسم عروسی‌اش بدون حضور داماد برگزار شده بود، در این ولایت خودکشی کرده است.

بر اساس داده‌های فرماندهی امنیه‌ سرپل، این دختر باشنده‌ی روستای «زنجان» ولسوالی سانچارک این ولایت بود و در ۱۳ سرطان با استفاده از سلاح گرم به‌ زندگی‌اش پایان داده است.

در همین حال، منابع محلی خبردادند که یک دختر ۱۵ساله در ولسوالی کوهستانات سرپل که بدون رضایتش با مردی نامزد شده بود، خودکشی کرده است. این دختر باشنده‌ی روستای ده‌‌قوریق ولسوالی کوهستانات بوده و در ۱۵ حمل به زندگی‌اش پایان داده است.

علت خودکشی این دختر، خشونت فامیلی و ازدواج اجباری گزارش شده است.

بامیان: عبدالصبور فرزان سیغانی، سخن‌گوی والی طالبان در بامیان، در چهار اسد، به رسانه‌ها گفته بود که یک دختر ۱۸ساله در روستای «ملاغلام»، از مربوطات مرکز بامیان خودکشی کرده است. این دختر نیلوفر نام داشت و حوالی ۱۱:۰۰ قبل از ظهر روز چهار اسد خود را حلق‌آویز کرد و به زندگی‌اش پایان داده است.

دایکندی: منابع محلی در دایکندی خبردادند که در ۲۶ سرطان سال روان، یک دختر ۱۷ساله به ‌نام رعنا در ولسوالی میرامور دایکندی خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

در رویداد دیگری منابع محلی خبردادند که در ۲۷ سرطان، یک زن ۲۸ساله به‌ نام طاهره در روستای «پیتاب آزموک» ولسوالی شهرستان دایکندی خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.

همچنان، مسئولان محلی طالبان در دایکندی، گفته اند که در ۱۵ جوزای سال روان، یک زن در ولسوالی کجران این ولایت، با خوردن تریاک خودکشی کرده است. این زن «اولس بی‌بی» نام داشته و باشنده‌ی روستای مناره‌ی ولسوالی کجران بوده است.

دلیل خودکشی این زن مشکلات و نزاع خانوادگی خوانده شد و گفته می‌شود که قبل از این نیز، او یک بار با خوردن تریاک اقدام به خودکشی کرده؛ اما پس از رسیدن به مرکز صحی نجات یافته بود.

منابع محلی در روز نخست سال روان خورشیدی، یک دختر ۱۸ساله به نام لایقه، در روستای «تگابلور» ولسوالی شهرستان دایکندی خودکشی کرده است.

بر اساس گزارش‌ها، لایقه دانش‌آموز صنف نهم مکتب بوده و با چادرش خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است.