جاده‌ی ابریشم: طالبان با صدور دستور‌العمل تازه‌ای، استفاده از برخی واژه‌های فارسی را ممنوع و تسلط بر هر دو زبان پشتو و فارسی را برای استادان دانشگاه اجباری اعلام کره است.
در مکتوبی که از نشانی وزارت تحصیلات عالی طالبان، در شبکه‌های اجتماعی همگانی شده، از استادان دانشگاه خواسته که در نوشته‌های دانش‌گاهی شان از طالبان انتقاد نکنند تا دچار مشکلات نشوند.
در این مکتوب که به مرکزهای دانش‌گاهی ابلاغ شده، بر استفاده از اصطلاحات ملی به زبان پشتو و تسلط استادان دانش‌گاه‌ها به زبان‌های پشتو و فارسی تأکید شده است.
در مکتوب آمده: «هر استاد، باید توان نوشتن، خواندن، صحبت‌کردن و تدریس به هر دو زبان رسمی را داشته باشد.»
در این مکتوب که از سوی حمیدالله مزمل، رییس بخش تحقیق، تألیف و ترجمه‌ی وزارت تحصیلات عالی طالبان، شنبه‌ی همین هفته -۶ جوزا-، به مرکزهای تحصیلی ارسال شده، هفت دستور در مورد تألیف، تحقیق و ترجمه نیز آمده است.
در این مکتوب، از استادان دانش‌گاه‌ها خواسته شد تا اثرهای خود را به زبان مادری شان بنویسند، «در غیر این صورت، ترفیعات علمی و اداری آن‌ها عملی نخواهد شد.»
مزمل در این مکتوب، از استادان دانش‌گاه‌ها خواسته که در اثرهای خود «از به‌کارگیری اصطلاحاتی بیگانه چون دادگاه، دادستانی، دانش‌جو، دانشگاه، دانش‌کده، زده کریال، پوهنپال و… به صورت جدی اجتناب کنند.»
وزارت تحصیلات عالی طالبان، همچنین تأکید کرده که استادان به جای این واژه‌ها، از «اصطلاحات ملی» استفاده کنند.
در دو دههی گذشته، ممنوعیت کاربرد این واژه‌ها باعث جنجال‌های گسترده‌ای شده بود. کش‌مکش بر سر استفاده‌ی این واژه‌ها، باعث شد که قانون تحصیلات عالی در زمان حکومت حامد کرزی و اشرف غنی، از تصویب پارلمان نگذرد.
در زمان سلطنت ظاهرشاه، طرح دولت برای قانون تحصیلات عالی که در آن الزام تسلط بر هر دو زبان فارسی و پشتو برای استادن دانش‌گاه‌ها پیشنهاد شده بود، با مخالفت نمایندگان فارسی‌زبان رد شد و به تصویب نرسید.
مخالفان چنین طرحی، بر این باور اند که اجباری‌کردن تسلط استادان بر هر دو زبان، زمینه را برای کنارزدن استادان فارسی‌زبان فراهم می‌کند؛ چون فارسی‌زبان‌ها معمولاً پشتو بلند نیستند.
این در حالی است که نهادهای حکومتی، همواره با «بیگانه»خواندن واژه‌هایی مانند دانشگاه و دانش‌جو، مانع از استفاده‌ی رسمی آن‌ها در دانش‌گاه‌های افغانستان شده اند.
مقام‌های طالبان پیش از این، بارها دستور حذف واژه‌ها و اصطلاحات فارسی را از لوحه‌های نهادهای رسمی صادر کرده اند.
وزارت تحصیلات عالی طالبان، همچنین از استادان دانشگاه خواسته است تا نام شخصیت‌های ملی مانند «سیدجمال‌الدین افغان»، «سلطان‌محمود غزنوی» و «احمدشاه بابا» را با احترام کامل بنویسند.
این اداره تهدید کرده که در صورت عدم رعایت این دستور، فرد متخلف اعم از مؤلف، محقق، مترجم، استاد راهنما، نویسنده‌ی تقریظ، آمر بخش و رییس دانشگاه مورد پی‌گرد قرار خواهد گرفت.
در مکتوب وزارت تحصیلات عالی طالبان، بر افزودن دیدگاه‌های علمای مذهبی در اثرهای دانش‌گاهی تأکید شده و علاوه بر این، از استادان دانشگاه خواسته شده تا «در شروع هر اثر تحقیقی و علمی خود، به دیدگاه‌های اسلامی مراجعه کنند و ارتباط مسلک خود با دین اسلام را به شکل مستدل بیان کنند.»
در پایان این مکتوب، طالبان تهدید کرده که هر گونه سرپیچی از موارد مطروحه در مکتوب وزارت تحصیلات عالی، برای استادان عواقب سختی در پی خواهد داشت.
نظر بدهید