نجیبه زرتشت
در دوران حکومت قبلی طالبان از سال ۱۹۹۶-۲۰۰۱ درهای مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان افغانستان به صورت کامل بسته بود. نصف جمعیت کشور را که زنان و دختران تشکیل می‌داد از تعلیم و تحصیل محروم شدند. حق کار، تحصیل و حتا حق بیرون شدن از خانه بدون محرم شرعی از آن‌ها گرفته شد. اگر زنی بدون محرم پا از خانه بیرون می‌گذاشت مستحق شلاق خوردن از سوی افراد طالبان و حتا مرگ بود. در این دوران طالبان زنان را از حوزه اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اجتماع حذف کردند. زن به موجود نحسی تبدیل شده بود که محکوم به چهار دیواری خانه بودند و حضورشان در هیچ جا تحمل نمی‌شد.
اما با حمله نظامی آمریکا در افغانستان و سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ روزهای سیاه زنان و دختران نیز به پایان رسید. آمریکا و جامعه جهانی میلیاردها دالر را در بخش‌های صحت، امنیت، آموزش و پرورش، به‌خصوص آموزش و پرورش زنان و دختران سرمایه گذاری کردند. مکاتب به روی دختران باز شد. به اساس گزارش یونیسکو تعداد دختران در مکاتب ابتدایی از صفر در سال ۲۰۰۱ به ۳٫۸ میلیون دانش آموز در سال ۲۰۱۸ رسیده است. در سال ۲۰۲۱، از هر ۱۰ دانش آموز در تعلیمات ابتدایی، ۴ دانش آموز دختر است.
براساس آمار وزارت تحصیلات‌عالی ، تفاوت جنسیتی در ثبت نام آموزش عالی به مرور زمان به نفع دانشجویان دخترکاهش یافته‌است. به عنوان مثال، درامتحان کانکور سال ۲۰۰۳ تنها ۱۰۰۰ شرکت کننده دختر وجود داشت، اما این تعداد در سال ۲۰۱۳ به و ۷۸۰۰۰ و درسال ۲۰۱۸ به بالاترین حد خود – ۹۰۰۰۰ رسید.
همچنان براساس آمار و داده‌های اداره امتحانات ملی ( کانکور)، در ولایت هرات مشارکت دانش آموزان دختر در کنکور سراسری ۴۴ درصد در مقایسه با ۵۶ درصد دانش آموزان پسر در سال ۲۰۰۸ بود. با این حال، این اختلاف جنسیتی به تدریج کاهش یافت. ارقام سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که میزان مشارکت زنان در آزمون کنکور در هرات به ۵۳ درصد افزایش یافته است. در حالی که میزان مشارکت مردان به ۴۲ درصد کاهش یافته است. بنابراین ، ولایت هرات یک داستان موفقیت واقعی برای آموزش زنان در افغانستان است. در جا معه افغانستان، برطرف کردن این شکاف جنسیتی یک شاهکار بی‌سابقه است.
طی بیست سال گذشته زنان نه تنها در حوزه آموزش و پرورش دست آورد خوبی داشتند بلکه درعرصه سیاست، فرهنگ و اقتصاد نیز خوب درخشیدند. مردم ما طی ۲۰ سال گذشته دموکراسی، آزادی بیان، حقوق بشر و رعایت حقوق زانان را تمرین کردند. در طول بیست سال تمرین آموختند که برای رسیدن به رفا و ترقی آموزش و پرورش زنان و دختران به اندازه پسران ومردان مهم و ضروری است. مهم‌تر از همه مردم ما درک کردند که با محروم کردن نصف جمعیت کشور از تعلیم وتحصیل هرگز به توسعه و ترقی دست نخواهد یافت.
اما با قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان همه این دست آورد های ۲۰ ساله به‌شدت در معرض نابودی قرار گرفته است. در افغانستان رژیمی قدرت را بدست گرفته است که با ارزش‌های حقوق بشری و ارزش‌های جامعه مدرن کاملا بی‌گانه است. طالبان به دموکراسی، حقوق بشر، آزادی بیان و حقوق زنان باور ندارند. رفتار طالبان طی یک ماه گذشته نشان می‌دهد این گروه از لحاظ ایدولوژی و نگاه شان نسبت به زنان هیچ تغییری نکرده و متاسفانه زنان نسبت به هر گروه دیگر بهای سنگین‌تری را پرداخت خواهند کرد. طالبان وزرات امور زنان را لغو کردند. زنان از کارکردن در پستهای اداری منع شده‌اند. در حالی که دانش آموزان پسر به مکتب می‌روند، اما دروازه‌های مکاتب به روی دانش آموزان دختر مسدود است. طالبان میخواهند مانند گذشته زنان و دختران را از آموزش و پرورش محروم کنند. اما متآسفانه جامعه جهانی و سازمان‌ها و نهادهای حامی حقوق زنان کدام اقدام جدی در این باره انجام نداده‌اند.
براساس اعلامیه‌ی‌جهانی‌حقوق بشر «هر فرد بدون در نظرداشت جنسیت، حق دارد که از آموزش و پرورش بهره‌مند شود. آموزش و پرورش، لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات ابتدایی و اساسی است، باید مجانی باشد. آموزش ابتدایی اجباری است». بناء رویکرد طالبان نسبت به تعلیم و تحصیل زنان خلاف تمام موازین حقوق بشری است.
نظر بدهید