از نوزدهم می یا روز فرهنگ هزارگی که به گونه‌ی رسمی در تقویم کشور گنجانیده نشده، طی چند روز به گونه‌ی نسبتن گسترده‌در شبکه‌های اجتماعی مورد استقبال و بزرگ‌داشت قرار گرفت.
واکنش‌ها
کاربران شبکه‌های با پوشیدن لباس‌ها و زیورهای مخصوص هزاره‌گی این روز را تجلیل کرده و برای مخاطبان شان تبریک گفتند و این گروه قومی را یکی از انعطاف‌پذیرترین، مدنی‌ترین و دانش‌دوست‌ترین قوم‌های کشور توصیف کرده‌اند.
فرهاد دریا آوازخوان پرآوازه‌ی افغانستان در صفحه فیسبوک خود آرزو کرده است که کاش او را هزاره‌ها خطاب کند و یک مادر کلان هزاره‌گی نیز در خانه می‌داشت:«من ثمره‌ی ازدواج مادر تاجیک، پدر پشتون، و مادر کلان نورستانی استم. ای کاش در خانواده‌ی ما کسی، مثلن یک مادرکلان هزارگی هم می‌بود تا امروز روز فرهنگ هزارگی را، هم برای انسانیت و هم برای قومو بودن تجلیل می‌کردم، که به اصطلاح «گُل بالای گُل» می‌شد و گوشه‌ی چشم بادامی برای من می‌‌رسید».
پیشینه‌ی تاریخی روز فرهنگ هزاره‌گی
جلال اوحدی، نویسنده و مورخ در کویته پاکستان می‌گوید که در ۱۹می ۲۰۱۷ در کنار غرفه‌ی میراث‌های فرهنگی مردم پاکستان، غرفه‌ای بنام قوم هزاره قرار داده شد و عبدالخالق هزاره آن را افتتاح کرده است و نام آن را روز «فرهنگی هزاره‌گی» گذاشته است. پس از آن تداوم یافته و هزاره‌های کویته همه ساله این روز را تجلیل می کنند.
دکتور حفیظ شریعتی سحر یکی از پژوهش‌گران و نویسندگان تاریخ هزاره در این مورد می‌گوید که فرهنگ هزارگی مجموع ویژگی‌های مختص این قوم است که با فرهنگ بقیه قوم‌ها تمایز دارد و یا مشترک است و در جزئیات آن‌هزاره‌ها نوآوری کرده‌اند.
طبق گفته‌های وی هزاره‌ها در گویش، آداب و رسم‌ها، پوشش، سبک‌های موسیقی و در برخی از ابزارهای معیشت با سایر قوم‌ها متفاوت است که جز فرهنگ آنان به شمار می‌آید.
افزایش علاقه‌مندی به لباس هزاره‌گی
با رشد و افزایش فرآورده‌های سنتی هزارگی در شهرها و روستاها، میزان علاقه‌مندان و دوست‌داران لباس‌های هزارگی افزایش یافته است و در سال‌های پسین شاهد کاربرد بیشتر لباس‌های هزارگی در محفل‌های خانوادگی و عمومی استیم.
فرزانه نظری، کارمند یکی از نهاد‌های خارجی از جوانانی است که در بیشتر موارد در محفل‌های خانوادگی و عمومی از لباس‌ها و زیورات محلی هزارگی کار می‌گیرد که خودش در طراحی و تهیه‌ی آن نقش داشته است.
طرح‌های لباس او امتزاجی طرح‌های سنتی و مدرن است. در این زمینه در طراحی لباس‌های خودش نوآوری داشته باشد. او سه سال پیش برای این‌که بتواند الگوهای جدید و مورد علاقه‌ی خودش را به کار ببندد، گلدوزی(گراف‌دوزی) آموخته است.
خانم نظری در فراغتش گلدوزی می‌کند و هرچند وقت لباس‌های دست‌دوز خودش را ساخته و استفاده می‌کند.
او می‌گوید:«ترجیح می‌دهم از لباس‌های سنتی استفاده کنم تا لباس‌های وارداتی و آماده‌شده. به دلیل این‌که هم می‌شود از این طریق طرح‌های دلخواه خود ما را استفاده کنیم و هم به شناساندن فرهنگ مان به جهانیان کمک کنیم. بیشتر می‌بینیم که هر کسی از اینجا با بیرون از کشور می‌رود تلاش می‌کند کم‌از‌کم یک لباس سنتی هزارگی با خودش ببرد که این خود در معرفی وحفظ هویت ما موثر است.»
کامله کیارنگ سعادت یکی از متشبث‌های شهر کابل است که در زمینه‌ی تولید و فروش لباس‌های سنتی هزارگی کار می‌کند.
او از چهار سال به این‌سو با داشتن شمار زیاد همکاران(خانم و آقا) از چند ولایت‌در بخش دوخت، بافت و تهیه کردن لباس، اشیای تزئینی و دیگر صنعت‌های دستی فعالیت دارند که به گفته‌ی خودش به دلیل تنگ‌دستی مردم داخل کشور، بیشترین خریداران فرآورده‌های شان شهروندان افغانستان در بیرون از کشور استند.
خانم سعادت با تجربه‌ی چهار ساله‌اش همه‌روزه شاهد گسترش و معرفی شدن بیشتر فرهنگ و تولیدات هزارگی در کنار گند افغانی در کشور و بیرون از آن بوده اما اکنون دورنما و چشم‌انداز مشخصی برای کار در زمینه‌ی فرهنگ ندارد؛ چون در دوره‌های حاکمیت‌های مختلف شاهد سیاست‌های حذف و مهارسازی قومی و جنسیتی بوده است.
برخی از نوع‌های پارچه‌ها مانند دودامنه، گلنگار، شال و… نیز به دلیل استفاده‌‌‌ی بسیار زنان این قوم بیشتر با آنان نسبت داده می‌شود که در دهه‌های پیش کاربرد بیشتر داشت و اکنون دوباره بازار شان رونق گرفته و هوادار زیاد دارد.
عزیزه ریحان یکی از مجریان پیشین یک رسانه‌ی دیداری نیز از دوست‌داران موسیقی هزارگی و لباس محلی هزارگی است که ظاهر هویدا، داوود سرخوش و آبه میرزا را نمایندگان موسیقی هزارگی می‌داند.
بیشتر زنان در شهرها و روستاها سرگرم صنایع دستی استند و از این راه امرار معاش می‌کنند. به گفته‌ی خانم ریحان:«از هر انگشت زن هزاره هنر می‌بارد. ما با حمایت و ایده‌های خود می‌توانیم طرح‌های جدیدی را وارد بازار کنیم و باعث رشد این صنعت دستی زنان شویم.»
او همچنان می‌گوید:«ما می‌توانیم فرهنگ‌دیرینه‌ی خود را زنده نگه‌داریم و تلاش کنیم پاسدار هویت مان باشیم‌و نگذاریم فرهنگ و هویت ما به دست فراموشی سپرده شود».
لباس هزاره‌گی مرز جامعه‌ی هزاره را شکستانده، زنان و دختران سایر اقوام افغانستان نیز از آن با علاقه‌مندی خاص استفاده می‌کند و پوشیدن این لباس را تنوع و تکثر فرهنگی در کشور می‌دانند.
وحیده فیضی یکی از خبرنگاران مطرح کشور و ظاهرا غیره هزاره که اکنون در خارج از کشور به سر می‌برد، روز فرهنگ هزاره‌گی را با پوشیدن لباس هزاره‌گی تبریک گفته است.
رستورانت‌هایی نیز در گوشه‌و کنار کشور آغاز به فعالیت کرده‌اند که غذاهای مخصوص هزارگی را آماده می‌کنند و علاقه‌مندان این نوع غذا در حال افزایش است.
درچند سال پسین برگزاری و قدردانی از روز فرهنگ هزارگی با استقبال گرم مردم در دنیای مجازی همراه بوده است که تجاران این بخش و دوست‌داران این فرهنگ وجود این مناسبت را خیلی مهم در ایجاد وحدت و به میان آوردن یک جامعه‌ی کثرت‌گرا موثر می‌دانند؛ اما به باور آقای شریعتی اقدام نام‌گذاری این روز عجولانه است و بنیاد نام‌گذاری چنین روزی نیازمند تفکر و مشوره بوده است و باید برابر با مناسبت بزرگی چون تولد یکی از شخصیت‌های علمی، سیاسی یا فرهنگی و یا مناسبت مهم دیگری می‌بود که نبوده است.
با آن‌هم او وجود چنین روزی را ضروری می‌داند تا مبادا خرده‌فرهنگ‌ها و دیگر میراث‌های فرهنگی در اثر گذشت زمان، تحولات سیاسی-اجتماعی و بی‌پروایی به باد فراموشی سپرده شود.
شریعتی برگزاری چنین روزی را نه تنها با تمرکز و توجه بر پوشش و زیورات بلکه به مطالعه، پژوهش، برگزاری جشنواره‌ها و سمینارها مشروط می‌داند.
نظر بدهید