زینب بلخی
پیش از بازگشت طالبان، باشندگان شهر مزارشریف، مرکز بلخ، چهارشنبهها را با شوق و شور ویژهای در چهارباغ روضهی سخی میگذراندند؛ این رسم از گذشتههای دور میان باشندگان مزارشریف رایج بود و آنها به هر دلیلی که با خود داشتند، چهارشنبهها را بیشتر از دیگر روزهای هفته دوست داشتند و در این روز سرشارتر از روزهای دیگر مینمودند.
چهارشنبهها، مردان، زنان و کودکان در مزارشریف در چهارباغ روضه، کنار هم میآمدند و هر خانوادهای در جمع خودمانی خود و پر از حس زندگیکردن این روز را با خوشی و صمیمیت سپری میکرد. هنگام دیدن به نمای چهارباغ روضه در این روز، به خوبی میشد حس باهمی و تعلق مردم به همدیگر و شهر شان را به تماشا نشست. این روزهای خوش اما دیری نپایید و با آمدن طالبان، همه چیز وارونه شد؛ مردان و زنان دیگر نتوانستند همزمان در چهارباغ حضور یابند و برای آمدن زنان نیز، محدودیت وضع شد.
پس از بازگشت طالبان، زنان تنها میتوانستند روزهای دوشنبه و چهارشنبه، به چهارباغ روضه وارد شوند. زنان برای این که مدتی دلتنگیهای بودن در خانه را از خود دور کنند، این دو روز هفته را در چهارباغ میآمدند و در اطراف زیارتگاه گشتوگذار میکردند.
رویکرد و باور جنسیتزدهی طالبان، باعث میشد که آنها در این دو روز، کودکانی که در داخل روضه بادکنک میفروختند را لتوکوب کنند، تنها به این جرم که با زنان حرف میزنند؛ زنانی که به باور طالبان، به آنها محرم نیستند و نباید سر سخن را با آنها باز کنند. طالبان به آنها میگفتند که «شما به زنان نامحرم استید و صحبت با آنها گناهی بزرگی است.» این در حالی است که زنان در روزهای دوشنبه و چهارشنبه نیز، بدون پوشیدن حجاب مورد نظر طالبان –که پوشش سیاه بلند همراه با روبند است- حق ورود به چهارباغ روضه را نداشتند.
طالبان، در ابتدا بنرهای تبلیغاتی را که در آن نوشته شده بود که «زنان باید با لباسهای سیاه بلند و روبند» داخل زیارت شوند، در دروازههای ورودی روضه نصب کرده بودند.
با وجود اعمال محدودیتهای سختگیرانهی طالبان، زنان در طول هفته، به رسیدن روزهای دوشنبه و چهارشنبه برای ورد به چهارباغ روضه لحظهشماری میکردند. این دو روز، بهترین روزهای باشندگان زن در شهر مزارشریف بود؛ چون میتوانستند برای ساعتهایی از چهاردیواری خانه بیرون بزنند و اندوه شان را در چهارباغ روضه بریزند. در این دو روز نیز، زنان از حضور مزاحم و اذیتکنندهی طالبان در امان نبودند؛ نیروهای این گروه، اطراف روضه را به گونهی جدی زیر نظارت داشتند تا مبادا زنی بدون روبند گشتوگذار کند.
مأموران امربهمعروف و نهیازمنکر، از بلندگوی یک رنجر در اطراف روضه، به زنان هشدار میدادند که در صورت رعایتنکردن حجاب مورد نظر طالبان، مجازات سنگینی را متحمل خواهند شد. زنان در مزارشریف از سر ناچاری، با این دشواری نیز کنار آمدند؛ تا این که سرانجام در ۱۰ ثور سال روان، طالبان زنان را از ورد به زیارتگاه سخی برای همیشه منع کردند.
نظر بدهید