سخن نخست
در تعریف نسل‌کشی یا نسل‌زدای، گفته است که این جنایت زمانی رخ می‌دهد که یک سلسله اقدامات مشخص به منظور تضعیف گروه‌های خاص مذهبی، نژادی و قومی انجام شود.
کارشناسان مسائل حقوقی نیز به این باورند که در نسل‌زدایی، به تدریج نسل، قدرت، توان و شکوه یک گروه قومی، نژادی و مذهبی از بین می‌رود.
کشتن اعضای گروه مشخصی، وارد کردن صدمه‌ی جسمی و روانی به آن‌ها، تحریم اقتصادی و قراردادن آن‌ها در شرایط سخت زندگی، جلوگیری از تولید نسل و انتقال اجباری کودکان آن گروه به گروهی دیگر، از مؤلفه‌ها و عناصر نسل‌کشی است.
با توجه به تعریف نسل‌کشی، خصومت تاریخی طالبان با مردم هزاره در افغانستان -گذشته و اکنون- به هدف نسل‌کشی شکل گرفته است.
تخریب بت‌های بامیان، کشتار مزارشریف، یکاولنگ و میرزا اولنگ، مصداق‌های بارز نسل‌کشی هزاره‌ها توسط طالبان است. این کشتارها برای ازبین‌بردن کل مردم هزاره انجام شده است.
بی‌هیچ تردیدی پشت حملات خونینی چون تاله‌و‌برفک، دره‌ی میدان‌وردک، تظاهرات جنبش روشنایی، کورس کوثر، مرکز آموزشی موعود، مکتب سیدالشهدا و حملات هدف‌مند به مراسم‌های دینی و مذهبی هزاره‌ها که در بیست سال گذشته انجام شده، گروه طالبان قرار داشت.
از زمان تسلط طالبان در افغانستان -۱۵ اگست ۲۰۲۱-، گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای از هم‌سویی طالبان با کوچی‌ها همگانی می‌شود که در آن، کوچی‌ها با پشتیبانی طالبان، زمین‌های مردم هزاره را تصرف کرده و از آن‌ها هزینه‌های هنگفتی را زیر نام غرامت، اجاره زمین، خون‌بها و قیمت سلاح گرفته است.
طالبان در یک سال حاکمیت شان کشتارهای وحشت‌ناکی در هزاره‌جات انجام داده است که از مصداق‌های بارز نسل‌زدایی به حساب می‌آید.
تیرباران ۱۴ نفر در ولسوالی خدیر، کشتار و آواره‌کردن ۲۷ هزاره خانواده از بلخاب، قتل و شکنجه‌ی محمد مرادی و خانواده‌اش در لعل‌وسرجنگل غور، سلاخی و مثله‌کردن محرم علی علی‌زاده در دره‌ی ترکمن، از نمونه‌های روشن نسل‌زادیی هزاره‌ها توسط طالبان است که نهادهای حقوق‌بشری آن را تأیید کرده اند.
در همین حال کارشناس مسائل حقوقی، می‌گویند که از بین‌بردن آثار تاریخی و فرهنگی یک گروه قومی نیز، از مؤلفه‌های «نسل‌کشی» است که طالبان این بخش جنایت‌را نیز در افغانستان یه طور کل و در بامیان به طور خاص آغاز کردهاند.
گروه طالبان معرفی‌نامه‌ی بودای هفت‌متره دره‌ی ککرک -یکی از مراکز مهم بودیزم- بامیان را از بین برده‌است. بودای هفت‌متره و ۱۰۰مغاره‌ی دیگر در مارچ ۲۰۰۱ توسط طالبان منفجر شد. این کار طالبان جنایت فرهنگی قرن خوانده شده بود.
هم‌چنان منابع در بامیان، به رسانه‌ها گفته‌اند که طالبان لوحه‌های ساحه‌ی بوداهای صلصال و شهمامه را نیز تخریب کرده‌است. پیش از این، طالبان کار بازسازی بازار کهنه‌ی بامیان را نیز شروع کرده بود که در ۱۰۰ متری بودای صلصال موقعیت دارد؛ اما در اثر واکنش تند یونسکو متوقف شد.
در همین حال طالبان در یک اقدام تازه، زبان فارسی را از لوحه‌های فارسی بخش‌های مدیریت، نشرات، تکنالوژی معلوماتی، مدیریت تدارکات و چندین مدیریت دیگر برداشته و به جای آن، لوحه‌هایی به زبان پشتو نصب کردهاند. دو روز پیش نیز طالبان در ادامه‌ی حذف زبان فارسی، واژه‌ی «دانشگاه» را از لوحه‌ی‌ساختمان جدید دانشگاه بلخ حذف کردند.
این کار طالبان در ادامه‌ی سیاست نسل‌زدایی گروه‌های قومی، نژادی و مذهبی در افغانستان است تا به تدریج نشانه‌های فرهنگی و زبانی آن‌ها را از مکان‌های عمومی بردارند.
طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ با قدرت نظامی بیش‌تری افغانستان را تصرف کردند. این بار اما، طالبان پشتون‌تبار دامنه‌ی نسل‌کشی را از هزاره‌ها به تاجیک‌ها و ازبیک‌ها نیز گسترش داده است. در یک هفته‌ی گذشته، طالبان ۱۶ غیر نظامی و ۷۰ نظامی را در پنجشیر تیرباران کردند.
دفتر معاونت سازمان ملل متحد در کابل (یوناما)، گفته است که گزارش‌ها در باره‌‌‌ی کشتار اسیران جنگی توسط طالبان در پنجشیر مؤثق به نظر می‌رسد.
پیش از این جبهه‌ی مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، در گزارش سالانه‌ی خود گفته بود که طالبان در کابل، پنجشیر، اندراب‌های بغلان، خوست‌های بغلان، تخار، کندهار، ارزگان، هلمند، پروان، کاپیسا، بلخ، ننگرهار، هرات، کندوز، فاریاب، بدخشان، سرپل، غور، سمنگان، جوزجان، خوست، پکتیکا، لوگر، کنر، فراه، زابل، نیمروز، بادغیس و غزنی، مرتکب جنایت و قتل‌های فجیع شدهاند.
در گزارش جبهه‌ی مقاومت ملی گفته شده بود که در یک سال گذشته، ۱۲۱ نفر از نیروهای این جبهه و بیش از ۲۲۹۹ نظامی پیشین و غیرنظامیان از سوی طالبان شکنجه، بازداشت و تیرباران شدهاند.
در تازه‌ترین مورد، طالبان روز سه‌شنبه -۲۹سنبله-، دست‌کم ۱۴ جوان را در بخش‌های‌مختلف پنجشیر به اتهام هم‌کاری با جبهه‌ی مقاومت‌ملی بازداشت کردهاند.
هم‌چنان طالبان روزسه‌شنبه -۲۹ سنبله-، در ولسوالی دره‌ی ولایت پنجشیر، چهار مرد را در جاده خوابانده و روی شان سنگ چیده‌اند. طالبان این مردان را به جرم داشتن سلاح تا جایی شکنجه کردهاند که گفته می‌شود از گوش و دهن شان، خون می‌ریخته.
وضعیت اوزبیک‌ها در سایه‌ی حاکمیت طالبان بهتر از گروه‌های قومی دیگر نیست. جنگ‌جویان طالبان در لباس‌جن‌ها، خانه‌های مردم اوزبیک را آتش زدند و آن‌ها را از سرزمین و زندگی شان وادار به کوچ اجباری کردهاند.
طالبان در شمال کشور از کوچ اجباری و تصرف زمین پا فراتر گذاشته‌اند. منابع، می‌گویند که نیروهای این گروه در این ولایت‌ها، دختران جوان را با توسل به زور به نکاح خود در می‌آورند. طالبان با این‌کارها عمدا شرایط زندگی را برای گروه‌های قومی ساکن در شمال کشور تنگ می‌کنند تا آن‌ها خانه و زمین‌های شان را ترک و به تدریج ازبین بروند.
بنا بر این، اگر چشم امید برای مبارزه‌ی نظامی فراگیر علیه طالبان در کوتاه‌مدت وجود ندارد، گروه‌های قومی غیرپشتون بایستی نسل‌زدایی طالبان در افغانستان را مستند و با نهادهای حقوق‌بشری از جمله دادگاه کیفری بین‌المللی و سازمان ملل متحد شریک کنند؛ تا تلاشی باشد برای کندکردن روند نسل‌کشی از سوی طالبان.
نظر بدهید