علی ضحاک
گروه طالبان در ۱۷ اسد ۱۳۷۷ با تمام توان و قوا بر شهر مزار شریف حمله کردند. براساس گزارش دیدبان حقوق بشر، پشتون‌های وابسته به حزب اسلامی گلبدین حکمتیار در تصرف مزارش شریف توسط گروه طالبان نقس اساسی داشتند. اعضای حزب اسلامی در این شهر با گروه طالبان همکاری کردند و نیروهای حزب وحدت را محاصره کردند.
با تسلط گروه طالبان، این گروه دست به کشتار گسترده غیر پشتون‌ها از جمله غیر نظامیان هزاره زدند. براساس گزارش دیدبان حقوق بشر طالبان نزدیک به ۲۰۰۰ نفر را که اکثریت آنان را غیر نظامیان هزاره تشکیل می‌داد، در شهر مزار شریف قتل عام کردند. در میان کشته شدگان زنان و کودکان نیز شامل بودند. برعلاوه، جسد صدها کشته شده، روزها در جاده‌ها ماند و به کسی اجازه دفن آنان داده نمی‌شد. غیر نظامیان هزاره در شهر مزار شریف از خانه‌های شان بیرون کشیده شد و در جاده‌ها تیر باران گردید. در جستجوی خانه به خانه در شهر مزار شریف، پشتون‌های وابسته به حزب اسلامی دست داشتند.
شاهدان عینی برخلاف گزارش دیده‌بان حقوق بشر تعداد کشته شدگان قتل عام مزار شریف را بیشتر می‌دانند. گفته می‌شود نزدیک به ۱۵۰۰ نفر از نیروهای حزب وحدت در مزار شریف کشته شده است. براساس گزارش‌های تایید ناشده در تصرف مزار شریف به دست گروه طالبان، نزدیک به ده هزاره نفر که اکثریت شان را غیرنظامیان هزاره تشکیل می‌دهند قتل‌عام شدند. براساس گزارش پروژه عدالت برای افغانستان در شهر مزار شریف ۲۰۰۰ نفر هزاره کشته شده که اکثریت آنان را غیرنظامیان تشکیل می‌دهد. در گزارش پروژه عدالت برای افغانستان و دیدبان حقوق بشر رویداد شهر مزار شریف قتل‌عام و نسل‌کشی یک گروه قومی خاص عنوان شده است.
این رویداد یکی از فاجعه‌بارترین رویدادهای تاریخ معاصر افغانستان است. طالبان مسوول اصلی این قتل‌عام است. با گذشت ۲۴ سال از این رویداد خونین؛ اما هنوزم هم عدالت در مورد آن تامین نشده است. این قتل‌عام هرگز فراموش نمی‌شود؛ اما نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر تا هنوز گزارش مستند از این قتل عام منتشر نکرده است. با وجود برخورد سهل انگارانه با این رویداد غم انگیز؛ اما زخم آن هنوز برپیکر هزاره باقی است. خانواده‌های قربانیان قتل‌عام مزار شریف هنوز هم چشم انتظار تامین عدالت است. عاملان قتل‌عام هزاره‌ها در شهر مزار شریف باید به دادگاه کشانیده شود. نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر با تحقیق و ارایه گزارش‌های مستند در این مورد می‌تواند راه را برای تامین عدالت در مورد قتل عام هزاره‌ها در شهر مزار شریف هموار کند.
چه کسانی مسوول اصلی قتل عام هزاره ها در مزار شریف است؟
مولوی عبدالمنان نیازی در آن زمان والی بلخ و فرمانده نیروهای گروه طالبان در شهر مزار شریف بود. بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، او پس از تصرف مزار شریف در یک سخنرانی گفت که «هزاره‌ها مسلمان نیستند، آنها کافرند. هزاره‌ها نیروهای ما را در اینجا کشتند، اکنون ما باید هزاره‌ها را بکشیم. آنها باید سنی شوند یا افغانستان را ترک کنند و یا کشته شوند».
در همین حال ملا عمر رهبر گروه طالبان نیز به جنگجویان این گروه در مزار شریف دستور داده بود که به هیچ‌کسی رحم نکنند و در کوچه‌ها هر جنبنده و جاندار بکشند.
برعلاوه مولوی عبدالمنان نیازی ده‌ها فرمانده دیگر طالبان در قتل مزار شریف دست دارند، اما در این مورد تا هنوز گزارش مستند وجود ندارد. در میان مقام‌های فعلی طالبان، مولوی فاضل مظلوم معاون وزارت دفاع، نورالله نوری سرپرست وزارت اقوام و قبایل، امیر خان متقی وزیر خارجه و عبدالحق وثیق رییس عمومی استخبارات طالبان در قتل عام هزاره‌ها در شهر مزار شریف به صورت مستقیم دست داشته است.
متقی در آن زمان فرمانده نیروهای طالبان در شمال افغانستان بود. براساس گزارش سازمان عفو بین الملل و کمسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد، مولوی عبدالمنان نیازی و دو تن از دستیارانش به نام‌های مولوی محمد حنیف و ملا موسی مسولین اصلی قتل عام مزار شریف پنداشته می‌شوند.
۲۴ سال از قتل‌عام مزار شریف گذشت؛ اما روند قتل و کشتار هزاره‌ها متوقف نشده است. در سه رویداد در محرم امسال نزدیک به ۱۲۰ نفر هزاره در نتیجه حملات انتحاری کشته و زخمی شدند. در این ۲۴ سال هزاران هزاره دیگر به صورت بی‌رحمانه کشته شده‌اند. همین اکنون نیز هزاره‌ها در معرض قتل‌عام و نسل‌کشی قرار دارند. این گروه قومی در هیچ نقطه افغانستان مصوون نیستند. طالبان اکنون حاکم افغانستان است. این گروه در گذشته عامل‌قتل و کشتارهای زیاد در افغانستان است.
هزاره‌ها به دلیل قومیت و تعلق مذهبی‌شان یکی از اهداف گروه طالبان است. این گروه با کافر خواندند هزاره‌ها با تیغ مذهبی، این گروه قومی را سلاخی می‌کنند.
در گذشته نیز هزاره‌ها هدف اصلی گروه طالبان بود و اکنون نیز این روند ادامه دارد. اکنون که هزاره‌ها نه جبهه و لشکر دارد و نه توان نظامی برای مقابله با طالبان، میزان‌آسیب پذیری شان در برابر حملات تروریستی گروه طالبان و سایر گروه‌های تروریستی بیشتر شده است. با گذشت هر روز خشونت در برابر این گروه قومی در افغانستان افزایش می‌یابد.
نظر بدهید