در نشست سه‌روزه طالبان زیر نام «نشست بزرگ علما» روز پنج‌شنبه، ۹سرطان، در خیمه لویه جرگه در کابل که جهت کسب مشروعیت داخلی و تجدید بیعت عالمان دین برگزار شده بود و تا امروز ادامه داشت، قرار بود به مسایل کلان سیاسی کشور تصمیم‌گیری شود، بیش از ۳هزار عالم دین و بزرگ قومی حضور داشتند اما به‌دور از دوربین‌و مایک رسانه‌ها و عدم حضور زنان به نمایندگی از قشری که نیم نفوس کشور را شکل داده‌اند، صورت گرفت. این عملکرد طالبان به گونه‌گسترده مورد انتقاد زنان و نهادهای جهانی مدافع حقوق بشری قرار گرفت.
انتظارات جهانیان از برگزاری لویه‌جرگه طالبان
هیدر بار، معاون مدیر بخش زنان دیدبان حقوق بشر پیش از برگزاری نشست علمای طالبان گفته بود که یک نهاد تصمیم‌گیری که زنان را مستثنا می‌کند، نمی‌تواند مشروع باشد. مردم به شدت امیدوار خواهند بود که نشست طالبان پیشرفت کوچکی در جهت پایان دادن به نقض حقوق زنان و دختران توسط طالبان داشته باشد.
هانا نویمان هفته گذشته در توییتی گفته بود:«طالبان می‌توانند هر تعداد جرگه که بخواهند برگزار کنند ولی تا زمانی‌که از زنان دعوت نکنند، این رویدادها مشروعیت ندارند.»
اعتراض‌زنان بر عدم حضور آنان
روز گذشته شماری از زنان معترض در کابل از عدم حضور زنان در نشست علمای طالبان به انتقاد طالبان دست زدند و ‹‹جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان›› اعلامیه‌ای پیرامون برگزاری لویه جرگه توسط طالبان صادر کردند. آنان در این اعلامیه نگاشته‌‌اند:‹‹هر نوع نشست، جلسه و جرگه بدون حضور زنان نامشروع است.»
طبق گفته‌های آنان نادیده گرفتن یک بخش مهم جامعه در نشست علما نشان دهنده حذف زنان از اجتماع و بی‌اعتنایی در قبال حقوق زن است.
آنان در اعلامیه شان گفته‌اند:‹‹نشست طالبان نه جرگه است و نه جلسه، چون نه با معیارهای یک جلسه برابر است و نه با معیارهای یک جرگه، پس تجمع یک کتله طالبان پیرامون مسایل داخلی خودشان است و ربطی به مسایل ملی و مردمی افغانستان ندارد».
به گفته‌ی آنان سهم ندادن زنان در مشارکت سیاسی؛ دید تغییرناپذیر طالب در برابر زنان است.
بحث حق آموزش دختران
هرچند طبق انتظار مردم و جهان، طالبان باید به موضوع به گونه‌ی اختصاصی و جدی به حق آموزش، کار و مشارکت سیاسی زنان می‌پرداختند اما چنین نشد و تنها دو عالم دین، یکی سید نصرالله واعظی از ولایت بامیان تاکید بر بازگشایی مکتب‌های دخترانه کرد و از آموزش دختران حمایت کرد و دیگری مولوی عبدالقاهر از بلخ به حمایت از حق آموزش دختران گفت که ‹‹امارت اسلامی›› مخالف آموزش زن نبوده‌اند و نیست.
واکنش طالبان بر حق آموزش و عدم حضور آنان در نشست
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به انتقادها از عدم حضور زنان در نشست می‌گوید که نشست امروزی به دعوت علمای دین برگزار شده بود و مسوولان طالبان هیچ نقشی در مورد دعوت نشدن زنان در این نشست نداشته است. او همچنان در پاسخ به سخنان عالمان دین مبنی بر بازگشایی مکتب‌ها گفت که آنان به تصمیم این نشست احترام می‌گذارند اما تصمیم نهایی درباره آموزش دختران را هبت‌الله آخندزاده خواهد گرفت.
واکنش‌ها در برابر عملکرد پسین طالبان
میشل باشله، مسوول حقوق بشر سازمان ملل متحد، روز گذشته در نشست شورای حقوق بشر ملل متحد با محکوم کردن طالبان از وضع محدودیت بر زنان محکوم کرده و از وضعیت زندگی مردم، به گونه ویژه زنان ابراز نگرانی کرد. به گفته او زنان شغل‌های شان را از دست داده و ۱.۲ ملیون دختر از ماه اکتبر سال گذشته به‌این سو، از آموزش بازمانده‌اند. او همچنان حذف زنان از اجتماع را سیستماتیک عنوان کرد.
ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه حقوق بشر برای افغانستان، نیز در این نشست گفت:«تلاش وحشتناک طالبان برای حذف کامل زنان از جامعه به آخر خود رسیده است و در این لویه جرگه هیچ زنی حضور ندارد، و مردان از زنان نمایندگی می‌کنند».
به گفته آقای بنت اقدامات طالبان را متضاد با معاهدات حقوق بشری که افغانستان نیز از امضا کنندگان آن می‌باشد، دانست.
فوزیه کوفی، نماینده پیشین مجلس نمایندگان افغانستان در این نشست گفت:«پیشنهاد من به تمام کشورهای که در اینجا حضور دارند این است که افغانستان منابع بیشتر در دسترس دارند. لطفن به طالبان اجازه ندهید که حکومت را بدون حضور زنان رهبری کنند.»
دیدگاه زنان در این مورد
فاطمه راشدی، مدیر یک مرکز آموزشی در کابل است و می‌گوید:‹‹از دید طالبان زنان کسانی استند که برای شان جاگزین وجود دارد و اگر زنان در اجتماع حضور نداشته‌باشند هم فرقی نمی‌کند زیرا مردان هستند که جای شان را پر کنند. ما در حکومت طالبان هر روز شاهد این استیم که نقش زنان در حال کمرنگ‌تر شدن است و به مرور زمان ممکن است کاملن محو شود. از آسیب‌هایی که رویکرد زن‌ستیزانه طالبان بر زنان می‌زند این است که دیگر زنان در راس تصمیم‌گیری‌های بزرگ اجتماعی و سیاستی حضور نداشته باشند.»
فرزانه شریف یکی از استادان یک دانشگاه خصوصی باورمند است که:‹‹زنان در هردو دوره حکومت طالبان حتا حق آموزش و کار را نداشته‌اند، بحث مشارکت سیاسی و شرکت در سطوح بلند که خیلی دورتر است. طالبان همواره عملکرد زن‌ستیزانه داشته‌اند و این سبب می‌شود که آن‌ها بیشتر اعتبار شان در مقابل جامعه جهانی از دست می‌دهند. آنان هیچ کار عملی انجام نداده‌اند و یگانه کار شان محدودسازی زنان بوده است که برای هیچ‌‌کسی پذیرفتنی نیست».
نظر بدهید