اسلایدر اقلیت‌های قومی حقوق بشر

در مسیر فاجعه(۵)؛ گروگان‌گیری و باج‌گیری طالبان از هزاره‌ها در غزنی ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

 

یکی از برنامه‌های پرسود برای طالبان قبل از به قدرت رسیدن این گروه، گروگان‌گیری هزاره‌ها در مسیر راه‌های هزارستان بود. در غزنی، از دیرباز تاکنون گروگان‌گیری تاکتیک تاثیرگذار طالبان برای تحت فشار قراردادن باشندگان ولسوالی‌های هزاره‌نشین جاغوری، مالستان، ناهور، جغتو و قره‫باغ به شمار می‌رود. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
طبق یافته‌های جاده ‫ابریشم، در بهار ۲۰۰۶ موسی طوفان به همراه یک تن دیگر از نزدیکی‌های شاهراه کابل قندهار در مربوطات ولسوالی قره‌باغ ولایت غزنی توسط گروه طالبان بازداشت شدند. طالبان هر دو گروگان را پس از شکنجه کشتند و جسدهای آن‌ها را در کنار سرک عمومی گذاشتند. موسی طوفان و همراهش هر دو از باشندگان ولسوالی مالستان ولایت غزنی بودند و از زادگاه‫شان به سمت شهر غزنی در حرکت بودند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
طوفان راننده یک موسسه غیردولتی بود و همراهش نیز گفته می‌شد که سرباز ارتش ملی افغانستان بوده است. در آغاز به نظر می‌رسید که طالبان این دو تن را به جرم همکاری با موسسه و یا سرباز بودن در دولت کشته باشند اما وقتی این مسیر برای همه از جمله معلم‌ها، دانشجویان و زنان ناامن شد، تایید کننده این نظر بود که آن دو تن یک جرم بزرگتر داشتند و آن تعلق به قوم هزاره بود. احتمالا طالبان آن‌ها را به جرم قومیت‫ شان کشتند. این رویداد سرآغاز رویدادهای خونین دیگر و گروگان‌گیری‌های بیشتر بود تا آنجا که تبدیل به یک تجارت پرسود برای طالبان شد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
جاده‌های خاکی جدا شده از شاهراه کابل قندهار به سمت مناطق هزاره‌نشین دیگر برای نظامیان و غیرنظامیان امنیت نداشت. در میدان وردک، در غزنی و در زابل طالبان مسیرهای منتهی به هزارستان را ناامن کردند و ایست‫های بازرسی ایجاد کردند. مسافرین در این مسیرها هرنوع اسناد چه هویتی و چه تحصیلی خود را پنهان می‌کردند و مجبور بودند تا هویت خود را نیز جعل کنند. اینگونه بسیاری‌ها جان خود را حفظ کردند و تعدادی هم نتوانستند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
‬‬‬‬‬براساس یافته‌های جاده ‫ابریشم، در ۱۷ جولای ۲۰۱۵ طالبان ۷ تن از مسافرین هزاره‌ها را از دشت قره‌باغ غزنی به گروگان گرفتند. طبق گزارش رسانه‌ها، طالبان از این طریق می‌خواستند تا گروگانان را با زندانی‌های طالبان در ولایت غزنی تبادله کنند. چون این کار به سرانجام نرسید، آنان یکی از گروگانان را کشتند و ۶ نفر دیگر را آزاد کردند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
یک ماه بعد از این رویداد، در ۱۱ آگست طالبان در مسیر دره قیاغ غزنی که ولسوالی‌های هزاره‌نشین جغتو و ناهور را به مرکز این ولایت وصل می‌کند، ۴ غیرنظامی را به گروگان گرفتند. به دلیل بی‌توجهی حکومت و بی‫ اعتنایی به خواست طالبان برای آزادی فرماندهان محلی این گروه از زندان، طالبان پس از چند روز هر ۴ تن گروگان را کشتند. آن‌ها همه هزاره و غیرنظامی بودند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
براساس گزارش «دویچه‌‫وله» خبرگزاری صدای آلمان، در ۱۴ آگست ۲۰۱۵ طالبان دوباره از دشت قره‌باغ غزنی ۱۲ نفر از باشندگان ولسوالی جاغوری را به گروگان گرفتند. گروگانان از زادگاه خود به سمت شهر غزنی مرکز این ولایت در حرکت بودند. والی غزنی علت گروگان‌گیری را گم شدن رمه‌های کوچی‌ها عنوان کرد اما نمایندگان مردم هزاره در پارلمان افغانستان گفتند که این تاکتیک طالبان برای رهایی زندانیان خود و باج‌گیری از هزاره‌هاست. گروگان‌ها با پادرمیانی متنفذین محلی آزاد شدند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
طبق گزارش بی‌بی‌سی، دولت افغانستان در واکنش به ناامنی راه‌های مناطق هزاره‌نشین غزنی و گروگان‌گیری تصمیم به ایجاد ایستگاهای امنیتی گرفت. در دسامبر ۲۰۱۵ دولت صد تن پولیس محلی را در دشت قره‌باغ و صد تن دیگر را در دره قیاغ غزنی جابجا کرد. براساس این گزارش در جریان سال ۲۰۱۵ گروگان‌گیری در غزنی و زابل، ۹ مورد گزارش شد. در این ۹ مورد گروگان‌گیری ۸۹ تن ربوده شده و به گروگان گرفته شدند. از این میان ۲۲ نفر کشته شدند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ایجاد پاسگاهای امنیتی در مسیرهای منتهی به مناطق هزاره‌نشین غزنی نتوانست بیشتر از دو سال مقاومت کند. پاسگاهای ایجاد شده در اوایل سال ۲۰۱۸ به صورت کامل برچیده شدند و طالبان کنترل کامل راه‌ها را به دست گرفتند. با وجود پاسگاه‌های امنیتی چندین مورد گروگان‌گیری و سرقت مسلحانه اتفاق افتاد. در سپتمبر ۲۰۱۷ جنگجویان طالبان ۱۰ تن از مسافرین هزاره را از دشت قره‌باغ برای دو هفته به گروگان گرفتند و در بدل دریافت پول آن‫ها را آزاد کردند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
براساس یافته‌های جاده ‫ابریشم، در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ گروه طالبان از دو منطقه هزاره‌نشین نیخته و قلوچ ولسوالی قره‫باغ غزنی جمعا ۳۲ تن را به گروگان گرفتند. از این میان ۱۲ تن توسط جنگجویان این گروه کشته شدند و متباقی با وساطت بزرگان محل و یا پرداخت پول آزاد شدند. محمد حسن (مستعار) که ۶۸ روز در اسارت طالبان به سر برده، درخواست پول از سوی طالبان را تایید می‌کند و در گفتگوی با جاده ابریشم می‌گوید که طالبان در بدل آزادی او، دو میلیون افغانی درخواست می‌کردند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
کاربران شبکه‌های اجتماعی گزارش داده‌اند که در هجدهم ماه می ۲۰۲۰، گروه طالبان در دره قیاغ غزنی بر یک موتر مسافربری آتش گشودند. این موتر پنج سرنشین داشت و همه‌ای آن‌ها در آتش سوختند. این عمل خشم کاربران شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت و از آن به عنوان جنایت نابخشودنی یاد کردند. تمام سرنشینان این موتر غیرنظامیان هزاره بودند و دره قیاغ را به سمت مرکز شهرغزنی می‌پیمودند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
حسین سیرت در روزنامه ۸ صبح از گروگان گیری طالبان در غزنی به عنوان «تجارت پرسود برای این گروه» یاد می‌کند. سیرت می‌نویسد که طالبان از طریق گروگان‌گیری هزاره‌های غزنی، باج‌گیری می‌کنند و از خانواده‌های گروگانان درخواست پول‌های هنگفت می‌کنند. او می‌نویسد که در جریان ماه جنوری ۲۰۲۱ گروه طالبان در سه مورد آدم ربایی، ۱۷ تن از باشندگان ولسوالی مالستان و جاغوری را به گروگان گرفته‌اند و بعدا با دریافت پول آزاد کردند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
قابل ذکر است که این گزارش به هیچ صورت کامل نیست، صرفا جمع‌آوری معلومات از رویدادهای‌ست که روزگار رفته بر هزاره‌های غزنی توسط طالبان را نشان می‌دهد. روشن است که رویدادهای این چنینی بی‌شمار اتفاق افتاده و در بسیار موارد از دیدرس رسانه‌ها دور مانده و به فراموشی سپرده شده است. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬