علی ضحاک
ماه رمضان سال جاری در حالی به پایان می‌رسد که مردم افغانستان غرق در خون و خاکستر است. حملات انتحاری بر اماکن عمومی و غیر نظامی در این ماه جان انسانی‌های زیادی را گرفت. براساس آمارهای نشر شده در رسانه‌ها در این ماه نزدیک به ۷۰۰ نفر در افغانستان به اثر حملات انتحاری کشته و زخمی شده است. برعلاوه آن کشتارهای نظامیان پیشین نیز از سوی طالبان جریان دارد و بر اثر درگیری‌های بین خودی و حملات جبهه مقاومت بالای طالبان تاکنون ده‌ها جنگجوی گروه طالبان نیز کشته شده‌اند.
در این میان اقلیت قومی هزاره و شیعه به صورت هدفمند و سیستماتیک مورد حملات انتحاری قرار گرفته است. این حملات اعتراض‌ها و واکنش‌های جهانی را نیز درپی داشته است.
بدون هیچ‌گونه تردیدی هزاره‌ها در دوران جمهوریت و امارت بارها در معرض نسل‌کشی و کشتار جمعی قرار گرفته است. حمله بر اماکن غیر نظامی و هدف قرار دادن زنان و کودکان و افراد ملکی از یک قومی خاص مصداق‌های نسل کشی است و هزاره‌ها بارها این موارد را هم در دوران جمهویت و هم در زمان امارت تجربه کرده است. براثر دو حمله انتحاری بر لیسه عبدالرحیم شهید در محله هزاره‌نشین غرب کابل بیشتر از ۱۰۰ دانش آموز هزاره کشته و زخمی شدند. در دوران جمهوریت نیز بر اثر حمله انتحاری بر لیسه دخترانه سید الشهدا در غرب کابل بیشتر از صد نفر دانش آموز هزاره کشته و زخمی شدند. این دو مورد نمونه‌ای از صدها مورد حمله انتحاری بر هزاره‌ها است که تصدیق می‌کند که هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارد.
عامل فرضی حمله انتحاری بر هزاره‌ها در زمان امارت، داعش پنداشته می‌شود؛ اما در زمان جمهوریت داعش و طالب هردو در پی کشتار هزاره‌ها بودند. نوع مواجه گروه طالبان با حملات انتحاری بر جان هزاره‌ها نشان می‌دهد که این گروه همین اکنون که حاکم افغانستان نیز می‌باشد در پی کشتار هزاره‌ها است. بعد از حمله انتحاری در لیسه عبدالرحیم شهید خانواده‌های زخمیان برای اهدای خون به شفاحانه محمدی علی جناح در غرب کابل مراجعه کردند، جنگجویان گروه طالبان مانع اهدای خوان شدند و به لت‌وکوب نزدیکان زخمیان حادثه پرداختند و آمار تلفات انسانی رویداد لیسه عبدالرحیم شهید را نیز ۶ نفر کشته و ۱۲ نفری زخمی اعلان کردند.
هزاره‌ها هم به لحاظ قومی و هم از آدرس مذهبی دشمنان زیادی دارند. نفرت انگیزی‌ها علیه شیعه‌ها در مدارس دینی اهل سنت که نتیجه آن ظهور طالبان و داعش در این کشور شده است، می‌تواند یکی از عوامل هدف حملات انتحاری قرار گرفتن هزاره‌ها باشد، اما برعلاوه آن سیاست قومی در این کشور نیز عامل کشتارهای هدفمند هزاره‌ها است.
تلاش برای ادامه سلطه پشتون‌ها در افغانستان و انکار مشارکت سایر اقوام، تاریخ طولانی دارد و یکی از روایت‌های مسلط بر تاریخ سیاسی افغانستان است. گروه طالبان در ظاهر برمحور شعار مذهبی تشکیل شده است؛ اما در عمل نماینده روایت قومی سازی سیاست و ادامه سلطه قومی- پشتونی در افغانستان است. با نگاه به ساختار رهبری و تشکیل کابینه فعلی گروه طالبان در می‌یابیم که قومیت اساس سیاست‌ورزی گروه طالبان را تشکیل می‌دهد. در این میان طرح هرگونه موضوع در رابطه به مشارکت سیاسی غیر پشتون‌ها و خصوصاً هزاره‌ها در ساختار قدرت ممکن است واکنش گروه طالبان را در پی داشته باشد. جنگ، جهاد و خشونت اساس عمل‌کرد گروه طالبان را تشکیل می‌دهد. شعار تشکیل دولت بر اساس شریعت توجهی برای تمام خشونت‌های گروه طالبان است و بر این اساس می‌توان گفت که هرگونه مخالفت با نوع عمل‌کرد گروه طالبان ممکن است واکنش خشونت بار این گروه را درپی داشته باشد و در برابر خشونت‌ها و حملات انتحاری گروه طالبان هزاره‌ها بی‌دفاع‌ترین مردم افغانستان است.
در سال‌های اخیر هزاره‌ها با رویکردهای مدنی دست به مبارزه زدند و این رویکرد بیشتر از پیش هزاره‌ها را در برابر نسل‌کشی و کشتارهای گروه طالبان بی‌دفاع ساخته است. فعالان مدنی، فرهنگی‌و نویسندگان هزاره بیشتر از دیگران بنیادهای فکری و نوع عمل‌کرد قومی و خشن گروه طالبان را تا کنون نقد کرده و می‌کند و این نوع کنش‌گری‌ها می‌تواند برای هزاره‌ها دردسرساز باشد.
این در حالی است که در پیام عیدی رهبر طالبان آمده است که مردم باید از تامین امنیت سپاسگزار باشند و امنیت کامل در افغانستان تامین شده است. واقعیت اما این‌ست که گروه طالبان در تامین امنیت شهروندان کاملاً ناکام بوده است. در ماه رمضان سال جاری تنها هزاره‌ها مورد کشتارهای بی‌رحمانه و هدفمند قرار نگرفتند؛ بلکه سایر اقوام نیز مورد کشتار بی‌رحمانه قرار گرفتند. حمله بر دو خانقاه خلیفه در کابل و کندوز ده‌ها کشته و زخمی برجای گذاشت. این موارد نشان می‌دهد که گروه طالبان توان تامین امنیت را ندارد. واضح‌ترین معنای پیام عیدی رهبر گروه طالبان این است که کشته و زخمی شدن بیشتر از ۷۰۰ نفر در یک ماه، نمی‌تواند معنای ناامنی در کشور را داشته باشد. مردم افغانستان باید بداند که با این وجود روزهای سختی را تجربه خواهد کرد. در این میان هزاره‌ها بی‌دفاع‌تر از دیگران و آسیب‌پذیرتر خواهد بود.
نظر بدهید