بدون حضور زنان در ساختار قدرت سیاسی نمی‌توان گفت که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که ستاره‌های آسمان آن با نور دموکراسی مزین بوده و در میدان نظام دموکراتیک تمثیل دموکراسی می‌کنیم. هر چند در حکومت وحدت ملی زنان نقش مهم در ساختار قدرت سیاسی کشور داشتند، در مجلس نمایندگان حضور داشتند و دارند، در نهادهای امنیتی دیده می‌شوند، ولی هیچ زنی را نمی‌توان پیدا کرد که در بست‌های کلیدی حکومت گماشته شده باشد، دارای حزب سیاسی مستقل باشد و خود را در انتخابات ریاست جمهوری کاندید کرده باشد.
غیبت زنان در امضاء توافق‌نامه سیاسی
در حالیکه رییس جمهور غنی از حقوق و آزادی‌های زنان در برابر طالبان سخن می‌زند، ورکشاب‌ها و برنامه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تحت نام حقوق زنان دایر می‌کند و در کل زنان را علیه گروه تروریستی طالبان بسیج می‌کند و زندگی آنان‌را به مخاطره می‌اندازد. اما توافق‌نامه سیاسی که به تاریخ ۲۸ ثور میان رییس جمهور غنی و عبدالله عبدالله به امضاء رسید حتی یک زن به عنوان شاهد صحنه حضور نداشت. توافق سیاسی که از درون آن شورای عالی مصالحه ملی به رهبری عبدالله عبدالله شکل گرفت و گفتگوهای صلح را میان طالبان و حکومت افغانستان پیش می‌برد، اما هنوز یک زن در ساختار و تشکیلات آن حضو ندارد.
توافق‌نامه سیاسی پس از حمله‌ی گروه‌تروریستی طالبان در شفاخانه نسایی ولادی در دشت برچی به امضاء رسید که هدف اصلی آن زنان و کودکان بود. ولی رهبری حکومت افغانستان در زمان امضاء توافق‌نامه، تقسیم قدرت و تشکیل شورای عالی مصالحه ملی نقش حضور و حقوق زنان را نادیده گرفته است.
چند روز پس از امضاء توافق‌نامه سیاسی عکس‌های در صفحه ارگ منتشر گردید که رییس جمهور غنی رهبران سیاسی را در یک ضیافت در ارگ ریاست جمهوری خواسته بود. در این مجلس حامد کرزی رئیس جمهور پیشین، عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه، محمد یونس قانونی، محمد کریم خلیلی، داکتر زلمی رسول، حاجی محمد محقق، باتور دوستم، محمد یوسف غضنفر، حمدالله محب مشاورامنیت ملی، محمد معصوم ستانکزی و داکتر رنگین دادفرسپنتا در ارگ حضور داشتند، ولی هیچ کدام از چهره‌های سرشناس، اعضای کابینه، نمایندگان مجلس و فعالین زن در ضیافت ارگ دیده نمی‌شود.
این نشان می‌دهد که رهبری حکومت از زنان به عنوان سپر دفاعی در برابر طالبان استفاده می‌کند به حقوق و مشارکت سیاسی زنان باور ندارد و با این‌کار به خشونت طالبان علیه زنان مهر تایید می‌گذارد.
زنان در حکومت امان الله خان
با آنکه رییس جمهور غنی شعار فصل ناتمام امان الله خان را سر می‌دهد، اما در فعالیت سیاسی زنان نیز امان‌الله پیشگام همه بوده و زمینه را برای حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی فراهم ساخت: چهار گروه سیاسی در دروه امان‌الله خان فعالیت می‌کردند و نیز زنان در مجلس بزرگان (مشرانو جرگه) نیز نقش موثر و چشم‌گیری داشتند. او می خواست تا زنان حق مشارکت در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تجارتی داشته باشند که به همین منظور اصلاحات اساسی را در زندگی به وجود آورد:
آزادی اجتماعی زنان
از بین بردن حجاب، تاسیس نظام تعلیمی مختلط دختران و پسران و آزادی زنان از قید مردان از اصلاحات شاه امان‌الله در مورد زنان بود که در دورۀ سوم اصلاحات در سال (۱۹۲۸ م) به وجود آورد. ملکه ثریا در مجلس عام برقع را از رویش به دور انداخت و تاکید کرد که حجاب مانع پیشرفت زنان افغان شده است. هدف اصلی ملکه ثریا پیشرفت و نجات زنان از محرومیت های تاریخی بود. به باور ملکه ثریا حجاب و وابستگی زنان به مردان مانع حقوق و آزادی زنان در آموزش، فعالیت سیاسی و سفرهای تحصیلی زنان به خارج از کشور می‌شوند.
امان الله‌خان با درک وضعیت غم‌انگیز زنان بردگی خانگی، نکاح با دختران خرد سال و تعدد زوج را نیز منع کرد و برای زنان جواز کارکردن در بیرون از منزل را داد. شاه نوگرای افغانستان برخلاف پدرش، قانون حرمسراسازی را باطل اعلام کرد؛ زنانی را که حبیب‌الله‌خان پدرش در یک مکان جمع کرده بود آزاد و اعلان کرد که هیچ کسی حق ندارد بعد از این حرمسرا بسازد.
زنان و حق تحصیل
تاسیس مکاتب نسوان گام‌بزرگ و عملی برای حق تحصیل و آموزش و پرورش زنان به حساب می‌آمد که در کنار آن شاه زمینه تحصیل دختران را در خارج از کشور نیز فراهم کرد. در مورد اهمیت آموزش دختران، غبار در کتاب افغانستان در مسیر تاریخ می‌نویسد: در کابل روزی که ملکه ثریا در یک اجتماع از پیشرفت زنان جهان و عقب ماندگی افغانستان سخن زد، زنان به درد بگریستند و پنجاه نفر فی المجلس خود شان را در خدمت معارف و تاسیس اولین مدرسۀ زنان گذاشتند. ملکه چنان متاثر و منفعل گردید که خودش وظیفۀ مفتشی مکتب مستورات را برذمه گرفت.
ملکه ثریا با تاسیس مکتب نسوان به نام مستورات در کابل به آموزش و پرورش زنان افغان پرداخت، تحصیل دختران را تا دوره ابتدایی اجباری ساخت و تعدادی از دختران را جهت تحصیل به کشور ترکیه نیز فرستاد که در آنجا مصطفا کمال اتاترک همزمان با شاه امان‌الله خان نوگرایی را آغاز کرده بود که بدبختانه پروژه نوگرایی امانی با شورش ملای‌لنگ به شکست مواجه گردید.
زنان و گردانندگی رسانه
اکنون که در عصر دموکراسی و نظام جمهوری زندگی می‌کنیم، کمتر رسانه معتبر خصوصی و دولتی پیدا می‌شود که زنان آگاه و قلم بهدست و مبارز آن را گردانندگی کنند؛ حداقل در صد سالی پس از استقلال امان‌الله خان شاهد آن نیستیم. ولی امان‌الله خان نشریه ارشادالنسوان را تاسیس کرد که گرانندگی آن به دوش زنان بود و محتوای آن را فعالیت زنان افغان و جهان را تشکیل می‌داد. ارشادالنسوان به سردبیری اسماء (همسر) و روح افزا (خواهرزاده محمود طرزی) نشرات داشت. هم‌چنان در تاسیس نهضت نسوان محمود طرزی نقش برجسته داشت و زنان روشن فکر را تشویق کرد تا قلم به دست گیرند و فریاد آزادی و عدالت خواهی زنان افغان را که قرن ها در گلوی شان گره خورده بود، بر روی صفحات ارشادالنسوان بازتاب دهند. شاه امان‌الله خان به‌همین منظور نشریه ارشادالنسوان را تاسیس کرد تا زنان از طریق آن وارد فعالیت های اجتماعی و سیاسی شوند و از حقوق و آزادی‌های شان دفاع کند.
باید یک بار دیگر عصر امان‌الله خان را بازخوانی کنیم و آن را با امروز خود مقایسه کنیم؛ ببینیم که وضعیت زنان در آن دوره چگونه بود و امروز زنان از چه جایگاهی برخور دار استند؟ مخالفان حقوق زن در عصر امان الله را کدام گروه‌های سیاسی اجتماعی و فرهنگی تشکیل می داد و امروز آزادی زنان را چه کسانی تهدید می‌کنند و نمی‌خواهند زنان در تصمیم‌گیری‌ها حضور داشته باشند و رییس جمهور کشور گردند.
نظر بدهید