اسلایدر حقوق بشر زنان نسخه الکترونیکی

صدای ممنوعه؛ الهه سرور برای زنان افغانستان می‌خواند

نوت: نسخه‌ی پی‌دی‌اف شماره ۲۰۳ جاده‌ی ابریشم را از اینجا دانلود کنید.

«جاده‌ی ابریشم» این شماره‌اش را به صورت ویژه به جنبش‌های اعتراضی زنان و دختران افغانستان اختصاص داده است؛ جنبش‌هایی که در بیش از سه سال سیاه، سلطه‌ی طالبان را نپذیرفتند و علیه این گروه ایستادگی کردند. اعتراضاتی که کم‌کم پای طالبان را به دادگاه بین‌المللی لاهه می‌کشانند. دولت‌های غربی نیز گفته‌اند که آپارتاید جنسیتی را در افغانستان به رسمیت می‌شناسند. این، دستاورد مبارزات خستگی‌ناپذیر زنان و دختران افغانستان است؛ زنان و دخترانی که در افغانستان و گوشه‌گوشۀ دنیا، دست از اعتراض و مبارزه برنداشته‌اند. در این ویژه‌نامه، تلاش‌مان بر این بوده است تا مطالب‌ و گزارش‌های مفصلی دربارۀ جنبش‌ها و مبارازت و اعتراضات و تلاش‌های زنان و دختران شجاع افغانستان تهیه شود.

صفحۀ نخست این شماره با عکس الهه سرور، آوازخوان و آهنگساز، طراحی شده است؛ آوازخوانی که از دیرزمانی به این‌سو ترانه‌های مادران افغانستان را بازخوانی و احیا کرده است و می‌شود گفت که با صدای ممنوعۀ زنان افغانستان سر و کار داشته است. او اکنون برای زنان و دختران معترض افغانستان نیز می‌خواند. «جاده‌ی ابریشم» ضمن گزارشی از فعالیت‌های هنری الهه، گفت‌وگوی مفصلی نیز با او انجام داده است.

الهه سرور آوازخوان و آهنگ‌ساز معروف هزاره در تازه‌ترین آهنگی که بیرون داده است، به موضوع ممنوعیت صدای زنان در افغانستان پرداخته و آهنگش را به جنبش زنان «نان، کار، آزادی» تقدیم کرده است.

الهه در صفحه‌ی فیسبوکش نوشته است که این آهنگ ادای احترام به زنان و دختران مبارز افغانستان است. آن‌ها که برای حقوق از دست رفته‌ی شان مبارزه می‌کنند و در برابر ستم و تبعیض مقاومت کرده‌اند: «ادای احترام به خواهران ما در افغانستان که هم‌چنان به مبارزه برای حقوق خود ادامه می‌دهند. آنان قوی و سربلند در برابر ناملایمات ایستاده اند».

در این آهنگ، سونیتا علی‌زاده، رپ‌خوان افغانستان الهه سرور را همراهی کرده و زنان دیگر در بخش‌های فنی با او کار کرده‌اند. الهه با نشر این آهنگ از جنبش زنان «نان، کار، آزادی» اعلام حمایت کرده، از دیگران نیز خواسته که به این جنبش بپیوندند و نیز گفته است که به زنان مبارز کشورش افتخار می‌کند: «من افتخار می‌کنم که بخشی از جنبش برابری زنان در افغانستان هستم و اگر به این هدف اعتقاد دارید، لطفاً به ما بپیوندید».

الهه سرور پیش از این نیز در مورد زنان افغانستان کار کرده و با همکاری گروه موسیقی «کفایه» آلبوم «ترانه‌های مادران ما» را در سال ۱۳۹۹ منتشر کرد. پس از نشر این آلبوم او و گروه موسیقی‌اش از سوی «مجله‌ی سانگ‌لاینز» بریتانیا جایزه موسیقی دریافت کردند. سانگ‌لاینز از مجله‌های هنری شناخته شده در جهان است و این جایزه به هنرمندان جدی موسیقی تعلق می‌گیرد.

«ترانه‌های مادران ما» یگانه آلبوم الهه سرور و گروه موسیقی «کفایه» نُه آهنگ دارد که همه از ترانه‌های فولکلور مردم افغانستان گرفته شده است. ترانه‌های که قبل از این توسط زنان خوانده شده، الهه آن‌ها را با اجرای استثنایی و با موسیقی بهتر، بازآفرینی کرده است. در این مجموعه، الهه سرور بیشتر روی سبک مالستانی -یکی‌ از سبک‌های پرطرفدار موسیقی هزاره‌ها- کار کرده و ترانه‌های منتسب به آبه میرزا را بازخوانی کرده ‌است.

از کارهای جدید و تاثیرگذار الهه سرور یکی هم مجموعه آهنگ‌های‌ست که او با گروه موسیقی‌اش در کنسرت «احیای ریشه‌ها» به صورت زنده اجرا کرد. نوار تصویری نشر شده از این کانسرت با استقبال بی‌پیشینه در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. الهه سرور در این مجموعه آهنگ‌های محلی، دمبوره را با دیگر آلات موسیقی چون نَی، عود، طبله و گیتار ترکیب کرده و با سبک‌های محلی هزاره‌ها تلفیق کرده است. اجراهای او در این کنسرت هواداران هنرهای محلی هزاره‌ها را شگفت‌زده کرد.

پیش از این، موسیقی هزاره‌ها به مانند سایر داشته‌های فرهنگی این مردم، اندکی در اعماق پیشانی بر خاک می‌سایید و به ریشه‌های خود بوسه می‌زد و اکثرا در سطح شناور بود. درسته که شاد می‌کرد، غمگین می‌کرد و گاهی بسیار هم نوستالژیک بود اما به نظر می‌رسید که تافته‌ای جدا بافته از ملل و مردم دیگر است. برای پیوند زدن دمبوره با دیگر ابزارهای موسیقی آدم‌های زیادی بخت خویش را آزموده‌اند. سرخوش، خاوری، سخی‌زاده، شوکت صبور و… اما کار الهه به شکل شگفت‌انگیز جذاب و استثنایی به شمار می‌رود.

الهه سرور از چند سال به این سو در لندن زندگی می‌کند، در هند در بخش موسیقی اپرا تحصیل کرده و در بخش انیمیشن از دانشگاه هنرهای لندن لیسانس گرفته است. او قبل از این نیز اجراهای اعتراضی داشته و با نشر آهنگ «نان، کار، آزادی» از اعتراضات زنان برعلیه قوانین به شدت محدود کننده طالبان، حمایت کرده است. او در حالی به صف زنان معترض می‌پیوندد که برعلاوه ممنوعیت آموزش، تحصیل، کار و سفر، شنیدن صدای زنان نیز از سوی طالبان ممنوع اعلام شده است.