اسلایدر تحلیلی گزارشها

نقض فاحش حقوق بشر در نبود آزادی مطبوعات در افغانستان

 

علی ضحاک
حاکم شدن دوباره گروه طالبان در افغانستان، وضعیت را در تمام عرصه‌ها در این کشور دیگرگون کرد. در این میان رسانه‌ها و خبرنگاران شاهد بحران عمیق در نحوه کار و فعالیت شان می‌باشد. گروه طالبان با فعالیت آزاد رسانه‌ها و خبرنگاران به شدت مخالف است. رویکرد این گروه با رسانه‌ها ستیزه‌جویانه است و براین اساس اکنون بخشی بزرگ از عمل‌کرد گروه طالبان دور از چشم رسانه‌ها و دوربین خبرنگاران اتفاق می‌افتد. هراس این گروه از رسانه‌ها زمانی بیشتر می‌شود که جنگ‌جویان این گروه در سایه عفو عمومی دست به کشتار نظامیان پیشین و افراد ملکی می‌زنند و حقوق اساسی شهروندان خصوصاً زنان را نقض می‌کنند. با این وجود رسانه‌های افغانستان در بازتاب رویدادهای افغانستان زیر سلطه طالبان موفق بوده است و عمل‌کردهای خلاف حقوق بشری و انسانی این گروه در سطح جهان را بازتاب داده است.
هم‌زمان با روز جهانی آزادی مطبوعات آزادی، گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه‌اش از وضعیت بد رسانه‌ها در افغانستان گزارش داده است. براساس این گزارش افغانستان با سقوط ۳۴ پله‌ای، در رده بندی جهانی از رتبه ۱۲۲ به رتبه ۱۵۶ سقوط کرده است. این سقوط نشان می‌دهد که وضعیت رسانه‌ها در افغانستان وخیم است و بیشتر از هرچیزی آزادی بیان مورد تهدید گروه طالبان قرار گرفته است. در نبود رسانه‌های آزاد و خبرنگاران ممکن فجایعی زیادی در این کشور اتفاق بیافتد. تا هنوز نیز بخشی از فعالیت‌های ضد حقوق بشری گروه طالبان دور از چشم رسانه‌ها باقی مانده است. در بسیاری موارد خبرنگاران حق تصویر برداری از رویدادها را ندارند و در بسا موارد برخورد جنگ‌جویان گروه طالبان با خبرنگاران خشونت آمیز می‌باشد. بارها اتفاق افتاده است، زمانیکه خبرنگاران برای پوشش رویدادها به محل می‌روند اجازه تصویر برداری و تهیه خبر برای شان داده نمی‌شود. بعد از حمله انتحاری بر لیسه عبدالرحیم شهید به خبرنگاران اجازه تصویر برداری از محل رویداد از سوی جنگ‌جویان گروه طالبان داده نشد و برعلاوه کامره یک خبرنگار ضبط و خودش نیز بازداشت شد.
در سه ماه نخست حاکمیت گروه طالبان ۴۳ درصد رسانه‌ها در افغانستان از فعالیت بازماندند. از زمان حاکمیت طالبان تا کنون ۶۰ درصد خبرنگاران شغل شان را در این کشور از دست داده‌اند و ۸۴ درصد خبرنگاران زن نیز بیکار شده‌اند.
زنان در تمام عرصه‌ها با خشونت و تهدید گروه طالبان مواجه است و زنان خبرنگار بیشتر از دیگران از وضعیت جاری در افغانستان متضرر شده است.
ترس و تهدید، ترور و اختناق وضعیت فعلی رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان است. تا هنوز ده‌ها خبرنگار از سوی گروه طالبان بازداشت شده و شکنجه شده است. همچنان تعدادی از خبرنگاران کشور را ترک کرده است. با این وضعیت اکنون گروه طالبان بیشتر توان فعالیت ضد حقوی بشری دارد.