علی ضحاک
یک سال پیش در ۱۸سپتمبر ۲۰۲۱، دروازه‌های مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم در سراسر افغانستان، بسته شد.
گروه طالبان در روزهای نخست تسلط اش در افغانستان، گفته بود که دروازه‌های مکاتب را به روی دانش‌آموزان دختر باز می‌کند؛ اما در ۱۸ سپتمبر ۲۰۲۱، دختران بالاتر از صنف ششم، اجازه‌ی رفتن به مکتب را نیافتند.
این اقدام گروه طالبان، واکنش‌های گسترده‌ی داخلی و جهانی را به هم‌راه داشت. در جریان یک سال گذشته، فشارهای بین‌المللی زیادی در این راستا بر گروه طالبان وارد شد؛ اما، این فشارها، نتوانست طالبان را به عقب‌نشینی مجبور کند.
گروه طالبان در ابتدا، مشکل در نصاب آموزشی را برای بازگشایی مکاتب دخترانه بهانه آورده و بارها گفته است که پس از اصلاح نصاب درسی، دروازه‌های مکاتب به روی دختران باز خواهد شد؛ اتفاقی که تا هنوز نیفتاده است.
در تازه‌ترین مورد، سرپرست وزارت معارف گروه طالبان، در یک گردهم‌آیی در ولایت ارزگان، گفت که فرهنگ‌مردم اجازه نمی‌دهد که دختران بالاتر از ۱۶ سال، به مکتب بروند. او، تأکید کرد که زمینه‌ی تعلیم و تحصیل دختران در چارچوب شریعت اسلامی را فراهم خواهد کرد. سخنان وزیر معارف گروه طالبان، واکنش‌های ملی و بین‌المللی را در پی داشت.
در پی اظهارات مولوی منیر، سرپرست وزارت معارف طالبان، ده‌ها دانش‌آموز دختر در پکتیا گردهم‌آیی اعتراضی‌ای به راه انداختند.
گروه طالبان شماری از این دختران را بازداشت کرده و هشدار دادند که ادامه‌ی چنین اعتراض‌ها را تحمل نخواهد کرد. پس از آن، شمار زیادی از باشندگان ولایت پکتیا نیز، دست به اعتراض زدند و برای گروه طالبان هشدار دادند که؛ اگر دروازه‌های مکاتب را به روی دختران بالاتر از صنف ششم باز نکند، دست به قیام خواهند زد.
در یک سال گذشته، بخشی از فشارهای جهانی و اعتراض‌های داخلی بر گروه طالبان، ناشی از نوع برخورد این گروه با زنان و دختران بوده است. گروه طالبان در یک سال گذشته، فرصت‌های زیادی را از زنان در افغانستان گرفته است. زنان هنوز هم اجازه‌ی کار در اداره‌های دولتی را نیافته است. زنان معترض نیز بارها از سوی این گروه، بازداشت، شکنجه و زندانی شده‌اند.
آن‌چه از روی‌کرد طالبان در یک سال گذشته در برابر زنان می‌تواند استنباط کرد، این است که این گروه، در پی حذف کامل زنان از حوزه‌های اجتماعی است. این گروه، بخشی از نابه‌هنجاری‌های اجتماعی را به زنان نسبت می‌دهند و با دربندکشیدن بیش‌تر شان، در پی اصلاح جامعه است. به باور این گروه، زنان عامل انحراف مردان است و حذف زنان از فعالیت‌های اجتماعی به دورنگه‌داشتن جامعه از انحراف کمک می‌کند.
این برداشت و باور گروه طالبان، باعث شده که دختران بالاتر از صنف ششم اجازه‌ی رفتن به مکتب را نیابند و زنان، نتوانند در اداره‌های دولتی کار کنند. بر علاوه، گروه طالبان طی فرمانی، گفته است که زنان بدون محرم اجازه‌ی سفر را ندارند. این فرمان گروه طالبان، باعث شد تا صدها دانش‌جوی دختر، برای ادامه‌ی تحصیل نتوانند به بیرون از کشور بروند.
یک سال گذشته برای زنان و دختران افغانستانی، سیاه‌ترین روزهایی‌است که به تجربه گرفته‌اند. در این مدت،زنان و دختران در افغانستان، با همه وجود، سنگینی زندگی زیر سایه‌ی استبداد را تاب‌آورده‌اند.
با این که زنان بیش‌تر از مردان در انزوا و محرومیت نگه‌داشته شده اند، اما، صدای مخالفت شان نیز بلندتر و رساتر از مردان بوده است. اعتراض‌های زنان علیه رفتار گروه طالبان با مردم و نحوه‌ی حکومت‌داری این گروه، نقطه‌ی درنک‌پذیر تاریخ سیاسی-اجتماعی افغانستان است. شجاعت و مقاومت عاری از خشونت زنان در برابر تفنگ‌گروه طالبان، در نوع خود بی‌نظیر و ستودنی است.
با گذشت یک سال، هنوز هم هیچ نشانه‌ای از عقب‌نشینی گروه طالبان در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه به چشم نمی‌خورد. به نظر می‌رسد، تا زمانی که گروه طالبان در افغانستان حاکم باشد، دختران بالاتر از صنف ششم اجازه‌ی رفتن به مکتب را نخواهند داشت و زنان هم‌چنان در چهاردیواری خانه محصور خواهند ماند.
نظر بدهید