بزرگداشت از دهه محرم و سال‌روز شهادت امام حسین و یارانش، یکی از مهم‌ترین مناسک مذهب شیعیان است. شیعیان افغانستان نیز هر ساله از این روز با برگزاری مراسم عزاداری، سینه‌زنی و پهن کردن سفره نذورات و خیرات برای مردم، تجلیل می‌کنند.
طی چند سال اخیر برگزاری مراسم محرم، با تهدیدهای امنیتی و حمله تروریستان بر مراسم مواجه شده است که مشکلات و چالش‌های زیادی را برای شیعیان از جمله کشتار آنان را به دنبال داشته است. در سال‌های گذشته، دولت مسئولیت برگزاری مراسم و تکیه‌خانه‌های مردم را به عهده داشت؛ شرایط و امکانات را برای برگزاری باشکوه این مراسم برای مردم فراهم می‌کرد؛ و روز دهم محرم در تمام کشور رخصتی عمومی بود.
برگزاری مراسم محرم در این سال که حکومت تحت اداره گروه طالبان قرار دارد، خیلی متفاوت از سال‌های قبل بود. طالبان به دلیل اینکه اکثریت مطلق شان سنی مذهب هستند، از آغاز تسلط خود بر کشور، انواع از محدودیت‌ها را بر اجرای مراسم مذهبی و انجام مناسک مذهبی شیعیان اعمال کرده است. نخستین کاری را که طالبان برای سرکوب مذهب تشیع در افغانستان انجام داد این بود که تدریس همه مضمون‌های مربوط به فقه تشیع را در مکتب‌ها و دانشگاه‌های کشور متوقف و ممنوع کرد. دومین کار طالبان این بود که فقه جعفری را در دادگاه‌های کشور برای دادرسی دعواهای مربوط به شیعیان ممنوع قرار داد. آنان به محکمه‌های کشور دستور دادند که همه فیصله‌ها و تصمیم‌ها در دادگاه‌های افغانستان بر اساس فقه حنفی صورت گیرد.
سومین تصمیم طالبان برای سرکوب مذهب تشیع در افغانستان، حذف تعطیلی عمومی روز دهم محرم از تقویم کشور، که درست چند روز قبل از رسیدن روز عاشورا اتفاق افتاد. طالبان به همه اداره‌های دولتی و خصوصی هشدار داده‌اند که در روز دهم محرم سر وظیفه حاضر باشند و با کسانیکه از دستور سرپیچی نمایند، از وظیفه منفک می‌شوند. دانشگاه‌های دولتی و خصوصی در روز دهم محرم امتحان‌خود را لغو نکرده و به استادان و دانشجویان هشدار داده‌اند که در صورت حاضر نشدن ممکن مورد مجازات قرار گیرند. در کنار این فیصله، طالبان بسیاری از سقاخانه‌ها در شهر کابل را بسته کردند و به دسته‌های عزاداران اجازه برگزاری مراسم سینه‌زنی در جاده‌ها را نیز ندادند.
همچنان منابع از ولایت زابل به رسانه‌ها گفته است که گروه طالبان به شیعیان این ولایت اجازه برگزاری مراسم عاشورا را نداده و به آنان اخطار داده است که در صورت برگزاری این مراسم مجازات خواهد شد.
طالبان در شهر غزنی بر عزاداران عاشورای حسینی تیراندازی و آنان را لت‌وکوب کردند که در اثر آن چندین تن زخمی شدند. طالبان نگذاشتند که کاروان عزاداران داخل شهر شوند. در بلخ پرچم‌های حسینی را پاره کردند و عزاداران را نگذاشتند که وارد زیارت سخی شوند.
طالبان یک روز قبل از دهم محرم همه جاده‌های مربوط به مناطق شیعه نشین را بسته و خدمات شبکه‌های تلفن را نیز در این ساحه قطع کردند. یکی از پیامدهای دیگر که حاکمیت طالبان بر شیعیان و به ویژه در ماه محرم داشت، افزایش حملات مرگبار تروریستی بود. طی چند روز حملات پی‌هم تروریستی مسجدها و مراکز تجمع شیعیان را مورد هدف قرار داد که در نتیجه‌آن دهه‌ها نفر کشته و زخمی شدند.
این حملات درحالی اتفاق می‌افتد که هزاره‌ها بعد از تسلط طالبان همه حقوق خود در عرصه‌های مشارکت به طور کلی در حکومت و به صورت خاص در نهادهای سیاسی، امنیتی، اداری و خدماتی دولت را از دست داده و اکثریت شان از وظایف خود برکنار شدند.
این موضوع مشکلات زیاد و خلای بزرگی را از نظر امنیت و اقتصاد برای هزاره‌ها به وجود آورد. تأمین امنیت مناطقی که نیروهای طالبان با آن آشنایی ندارند، با ارزش‌های فرهنگی آن بیگانه هستند و از تهدیدها و دشمنان آن‌ها چیزی نمی‌دانند، کاری بسی دشوار و حتی طوریکه از تداوم حملات اخیر استنباط می‌شود، ناممکن است. علاوه بر این، حاکم شدن بر مال و جان مردم به صورت اجبار و بدون رضایت آنان، خود حکایت از حاکمیت استبداد و تسلط مبتنی بر زور می‌کند.
اضافه بر روش حکمروایی مبتنی بر زور، چالشی مهمی دیگری را که حاکمیت گروه طالبان بر مردم هزاره ایجاد کرده این است که گروه‌های تروریستی و به ویژه داعش از پوشش خاص و شبیه نیروهای طالبان استفاده می‌کنند. مهاجمان که در غرب کابل، حملات انتحاری و عملیات‌های تروریستی را انجام می‌دهند، با افراد طالبان قابل شناخت نیستند و آنان با ادعای تعلق به طالبان، به سهولت در مناطقی مورد نظر حملات خود را انجام می‌دهند. همچنین، طالبان یک گروه سنی مذهب بنیادگرا هستند و با شیعیان و مناسک آنان مخالفت شدید دارند، طوریکه موجودیت آن را به عنوان یک مذهب رسمی در کشور قبول ندارند و پیروان آن را متهم به روافضی و تحریف دین اسلام می‌کنند. این موضوع، باعث می‌شود که حتی نیروهای طالبان به دلیل تعصب و دشمنی با شیعیان، به گروه‌های تروریستی در انجام حمله به مناطق شیعه‌نشین کمک کند و یا حداقل مانع انجام عملیات‌های آن‌ها بر هزاره‌ها نشوند.
نظر بدهید