هفت‌‌سال پیش(۱۱سرطان ۱۳۹۴)؛ طالبان ۳۰ سرباز هزاره را در جلریز به رگبار بستند

مدیر وبسایت

جاده‌ی ابریشم:
با نام جلریز همه آشنا هستیم. باشندگان هزاره‌جات این نام را بیشتر شنیده‌اند. نام جلریز با خون، خشونت و چپاول همراه است. مسافرین هزاره با عبور از جلریز، جایی که صدها انسان بی‌گناه در آن به صورت بی‌رحمانه به قتل رسیده‌اند و سرنوشت تلخ و تاریک ممد سیاه و همسنگرانش را به یاد می‌آورند.

با گذشت هفت‌سال از رویدادی که در آن بیشتر از ۳۰ سرباز نیروهای امنیتی افغانستان به صورت بی‌رحمانه در جلریز کشته شدند، هنوزهم ترس و وحشت آن رویداد در ذهن مردم باقی است. مردم هزاره‌جات و خصوصاً خانواده‌های سربازان قربانی شده در جلریز، فراموش نکرده‌اند که چه فاجعه‌ی بزرگی در سال ۱۳۹۴ در جلزیز واقع شد. مردم آن رویداد غم انگیز را فراموش نکرده‌اند. هنوزم داغ قتل‌عام سربازان هزاره در جلریز زنده است. هنوزهم جلریز ناامن است و فضای حاکم در آن وحشی. وحشت و ترس هنوزم حاکم ذهن مسافرانی است که می‌خواهند از مسیر جلریز عبور کنند. یاد ممد سیاه و یارانش زنده است و فراموش نمی‌شود.

صبحگاه ۱۱ سرطان ۱۳۹۴ صدها نفر از نیروهای طالبان با همدستی باشندگان محل در جلریز، بالای پاسگاه‌های نیروهای اربکی حمله کردند. درگیری و جنگ میان طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان بیشتر از ۳۰ ساعت دوام کرد. در جریان این ۳۰ ساعت هیچ کمکی به نیروهای امنیتی از کابل صورت نگرفت. اما سربازان در میان موج حملات و راکت پراکنی‌های گروه طالبان مقاومت کردند. از سنگرهای‌شان دفاع کردند و تسلیم نشدند. سربازان مستقر در جلریز در آن هنگام بارها با مقام‌های نظامی در کابل تماس گرفتند و خواهان کمک شدند؛ اما اینگار گوش‌ها کر شده بود و صدای سربازان را هیچکسی نشنید. در نهایت ۱۱ پاسگاه امنیتی به دست طالبان سقوط کرد و تمام نیروهای امنیتی مستقر پاسگاه‌های امنیتی در جلریز کشته شدند. تعداد انگشت شمار از آن نیروها توانستند فرار کنند و از قتل‌عام نجات یابند. جواب مسوولین امنیتی از کابل به سربازان در جلریز در هنگام حمله گروه طالبان بالای پاسگاه‌های آنان این بود که: «ما کاری نمی‌توانیم و اگر می‌توانید جان خود را بکشید و اگر نمی‌توانید بمیرید» و در نهایت هم آنان بعد از مقاومت بسیار مردند. نهایت قصه و داستان همان شد که مسوولین امنیتی در کابل می‌خواستند.

رسانه‌ها تعداد سربازان قربانی شده در جلریز را ۲۴ نفر گزارش دادند، اما منابع غیررسمی از کشته شدن بیشتر از ۳۰ در آن رویداد خبر دادند. ممد سیاه نیروهای مستقر در جلریز را مدیریت می‌کرد. او تا آخرین نفس جنگید و تا آخرین نفس دست از تلاش برنداشت. او فرار نکرد، بلکه با شجاعت تمام به همسنگرانش روحیه داد و نیرو بخشید. در سخت‌ترین شرایط و آخرین دقایق زندگی‌اش به همسنگرانش گفت که:«باید سربدهیم اما سنگر نه!». او و همسنگرانش در جلریز با وجود کمبود مواد غذایی و مهمات، ۳۰ ساعت تمام بدون حمایت و پشتبانی از مرکز، در برابر طالبان مقاومت کرد. در حالی که باشندگان محل در جلریز نیز با گروه طالبان همدست بود. از آن رویداد تلخ و وحشتناک صرف دو نفر نجات یافت. آن دونفر پیام ممد سیاه و همسنگرانش را با مردم شریک کرد و قصه‌های تلخ مقاومت در برابر گروه طالبان را همگانی و ماندگار ساخت.

تنها ممد سیاه و همسنگراش در جلریز قربانی نشدند، بلکه در طول سال‌های اخیر مسافران زیادی در این محل به صورت بی‌رحمانه کشته شده است. این در حالی است که جلریز از کابل بیشتر از ۴۰ کیلومتر فاصله ندارد. ارگان‌های امنیتی در صورت وقوع کدام رویداد در جلریز از کابل نیز می‌توانستند در ظرف یک ساعت به ساحه برسند.

رویدادی که در آن ممد سیاه و همسنگرانش به صورت بی‌رحمانه کشته شدند یکی از رویدادهای تلخ و فراموش‌ناشدنی و یکی از قصه‌های فراموش‌ناشدنی مقاومت سربازان افغانستان در برابر طالبان و سهل‌انگاری مسوولین و مقام‌های امنیتی در قبال حمایت و پشتبانی از سربازان در سنگرهای جنگ و میدان‌های نبرد است. با وجود تلاش‌ها و تماس‌های مکرر ممد سیاه با مرکز؛ اما هیچ نیروی کمکی به کمک آنان نیامد و جنگ میان آنان و گروه طالبان نیز ۳۰ ساعت دوام کرد. در طول این ۳۰ ساعت جنگ نیروهای امنیتی حتا از دورترین نقطه‌ی افغانستان نیز می‌توانست به کمک ممد سیاه و یارانش برسند؛ اما چنین نشد. غلفت و سهل‌انگاری تمام صورت گرفت و در نتیجه بیشتر از ۳۰ سرباز در بدترین شرایط و فجیعانه‌ترین شکل ممکن سلاخی شدند.

اقدام دولت؛ کمیسوین حقیقت یاب تشکیل داد

بعد از آن رویداد کمیسیون حقیقت‌یاب تشکیل شد و به ساحه رفت تا چگونگی رویداد را بررسی کرده و مقام‌های نظامی و ارگان‌های امنیتی که در زمینه سهل‌انگاری کرده است را مشخص کند. اما تحقیق کمیسوین اعلا نشد.

برای همه واضح بود که در آن رویداد ارگان‌های امنیتی سهل‌انگاری کرد و بیشتر از ۳۰ نفر سرباز را عملاً به کشتن داد. باور مردم این‌بود که سربازان مستقر در پاسگاه‌های امنیتی جلریز همه از قوم هزاره بودند و کشته‌شدگان در آن حادثه بدون استثنا همه از یک قوم هزاره بود. از این خاطر مقام‌های امنیتی نخواستند سربازان هزاره را نجات دهند و به آنان کمک کنند. گروه طالبان در آن رویداد نیروهای امنیتی افغانستان را نه؛ بلکه هزاره‌ها را در هماهنگی با باشندگان محل هدف قرار دادند و قتل‌عام کردند. رویداد قتل‌عام سربازان در جلریز در واقع نسل‌کشی بود.
منبع: https://jade-abresham.com/wp-content/uploads/2022/03/Jalrez-Vizha-Namah.pdf