در یک سال گذشته، فرمان‌های متعددی از سوی رهبر و ادارۀ طالبان صادر شده‌اند که همه حاوی وضع محدودیت‌های بیشتر در برابر زنان بودند و گروه طالبان با اعمال این محدودیت‌های سنگین، آخرین امیدها برای رهایی زنان افغانستان از اسارت ظلمت را بر خاکستر ناامیدی کشیدند و این‌گونه حدیث ظلمت به صورت کامل تمام زوایای زندگی زنان کشور را احاطه کرد. بدون شبهه، محتوای این فرمان‌ها به خودی خود سندی است برای تثبیت «آپارتاید جنسیتی» در افغانستان. برابر با این حدیث ظلمت، حدیث روشنایی نیز به راه افتاده است و نتیجۀ مبارزات زنان کشور تا بالاترین مراجع اجرای عدالت جهانی نیز رسیده است. این یک سال گذشته را با هم مرور می‌کنیم.
گروه طالبان در یک سال گذشته در ادامۀ محدودیت‌هایی که از قبل بر زنان اعمال می‌کردند، محدودیت‌های شدید و بیشتر بر زنان وضع و اعمال کردند. این محدودیت‌ها از کاهش حقوق کارمندان زن در ادارات این گروه آغاز شد، با وضع محدودیت‌های تحصیلی، ممنوعیت کاری در نهادهای خارجی و خصوصی ادامه یافت. با توشیح قانون امربه‌معروف و بخشیدن صلاحیت به محتسبان این گروه در تطبیق این قانون، صدای زنان نیز ممنوع اعلام شد و پولیس تفتیش عقاید نیز به راه افتاد.
کاهش معاش: در ۲۴ سرطان ۱۴۰۳، رهبر طالبان با صدور فرمان جدید، معاش کارمندهای زن در تمام اداره‌های دولت این گروه را کاهش داد و نیز یکسان‌سازی کرد. بدون در نظر گرفتن سلسله‌مراتب اداری و امتیاز‌های رتبه‌ها، معاش تمام کارمندهای زن را به پنج هزار افغانی، چیزی کمتر از هفتاد دالر در یک ماه وضع کرد. در این فرمان آمده است که حقوق ماهوار تمام کارمندان زن ـ آن‌هایی که در دوران جمهوریت به کار گماشته شده بودند و تاکنون به کار خویش ادامه می‌دهندـ حقوق مساوی و یک‌سان پرداخت گردد. در این فرمان مقدار معاش تعیین‌شده در یک ماه پنج هزار افغانی درج شده است. کاهش حقوق ماهوار کارمندان زن سبب شد تا درصدی بالایی از زنان، کار در ادارات را ترک کنند، به امید این‌که از راه‌های دیگر و از جمله کار با نهادهای خصوصی بتوانند از خانواده‌های خود حمایت کنند.
ممنوعیت کار: رهبر طالبان در فرمان دیگری که به تاریخ ۶ جدی سال جاری صادر کرد، کار زنان در نهادهای داخلی و خارجی را ممنوع اعلام کرد. پی‌آیند این فرمان برای نهادهای داخلی و خارجی که توسط زنان اداره می‌شدند و یا برای زنان کار می‌کردند، این بود که در گام نخست برنامه‌های خود را به حالت تعلیق درآوردند و در گام بعدی هشدار دادند که ممنوعیت کاری زنان در نهادهای داخلی و خارجی سبب می‌شود تا نهادهای حمایتی بشردوستانه ارتباط خود با زنان افغانستان را از دست دهند و با این وجود زنان نیازمند حمایت‌های بشردوستانه در انزوای کامل قرار می‌گیرند. هفته‌های بعد از صدور این فرمان، یوناما گزارش داد که در پی این فرمان، ۸۱ درصد از نهادهای خارجی که توسط زنان رهبری می‌شد و یا زنان در آن‌ها کار می‌کردند و نهادهایی که فعالیت‌های معطوف به زنان دارند، متأثر شده‌اند و در روند کاری این نهادها اختلال‌های جدی رخ داده است. با این حال، قرار دادن زنان کشور در گسترۀ فقر و انزوا، ممنوعیت کار، کاهش حقوق و ممنوعیت تحصیل، جنایتی است که طالبان در برابر زنان کشور مرتکب شدند.
ممنوعیت تحصیلی: در پی فرمان دیگری که از سوی رهبر طالبان در ۱۳ قوس ۱۴۰۳ صادر شد، دروازه‌های نهادهای تحصیلی طبی نیز بر روی دختران دانشجو بسته شدند. پیش از این طالبان دروازه‌های مکاتب و بعداً دانشگاه‌ها را برای ورود دختران و زنان ممنوع کرده بودند و تنها در بخش علوم صحی زنان می‌توانستند تحصیل کنند که آن هم با فرمان جدید رهبر طالبان ممنوع شد. در این صورت، عرصه‌های کار و آموزش به صورت کامل برای زنان محدود شد. در نهادهای تحصیلی طبی دختران دانشجو در بخش‌های قابلگی، پرستاری، داروسازی، دندان‌سازی و آزمایشگاه مشغول تحصیل بودند و بسیاری از آن‌ها چون از تحصیل در بخش‌های دیگر محروم شده بودند و تنها راه باقی‌مانده را پیش گرفته بودند که از ادامۀ این راه نیز ممنوع شدند.
بستن پنجره‌ها: روز شنبه، ۸ جدی سال جاری، رهبر طالبان با صادر کردن فرمان ۵ ماده‌ای جدید، از مالکان ساختمان‌های مسکونی خواست تا به طرف خانه‌های همسایه پنجره نگذارند و اگر قبل بر این چنین شده باشد، باید پنجره‌ها دیوار شوند. طالبان وجه صادره این فرمان را دیده نشدن زنان همسایه در هنگام کار در آشپزخانه یا روی حویلی عنوان کردند. در این فرمان به کسانی که خانه می‌سازند، گوشزد شده تا از گذاشتن پنجره به طرف خانه‌های همسایگان خودداری کنند تا زنان همسایه نباید از این پنجره‌ها دیده شوند و خانه‌هایی که از قبل ساخته شده و دارای چنین ویژگی هستند، باید پنجره‌های خود را بردارند و جایش را دیوار کنند.
قوانین جدید: در یکم سنبله سال جاری، قانون امربه‌معروف گروه طالبان از سوی ملاهبت الله، رهبر این گروه توشیح شد. این قانون دارای یک مقدمه، ۴ فصل و ۳۵ ماده می‌باشد که صلاحیت اجرای این قانون را به وزارت امربه‌معروف و نهی از منکر طالبان و مخصوصاً محتسبان این گروه گذاشته است. در این قانون، دست محتسبان در اجرای فرمان‌های رهبر این گروه کاملاً باز گذاشته شده است و منتقدان می‌گویند که محتسبان این گروه عملاً به پولیس تفتیش عقاید تبدیل شده‌اند. در مادۀ ۱۳ این قانون در مورد زنان آمده است که صدای زنان نیز جزو از عورت زنان شمرده می‌شود و باید مستور گردد. با این وجود، صدای زنان نیز ممنوعه اعلام گردید و این دستور زنان را به صورت خودکار از فعالیت‌های مانند نطاقی، مداحی و تلاوت قرآن و فعالیت‌های هنری ممنوع می‌کند. قبل بر این زنان به حجاب اجباری، ممنوعیت سفر، ممنوعیت تحصیل و ممنوعیت کار مواجه بودند. در نهایت با فرمان جدید، روی صدای آن‌ها نیز ممنوعیت وضع شد.
مبارزات زنان: برابر با محدودیت‌هایی که در یک سال گذشته از سوی طالبان بر زنان وضع شدند، مقاومت زنان افغانستان نیز به صورت بسیار سرسختانه ادامه یافته است و در مواردی از جمله متهم شناخته شدن رهبران طالبان به آزار و تبعیض جنسیتی از سوی کریم‌خان، دادستان ارشد دادگاه کیفری بین‌المللی، این مبارزات مؤثر بوده است و زنان افغانستان امیدوارند تا روزی برسد که گروه طالبان در برابر عملکردهای ظالمانه‌ای خود در محاکم ملی و بین‌المللی در جایگاه متهم قرار بگیرند و پاسخ‌گو باشند.
نظر بدهید