جنون زن کُشی؛ گزارشی از ترورهای هدفمند زنان توسط طالبان در بلخ

مدیر وبسایت

راضیه روشنی
طالبان پس از تصرّف و سلطه بر اوضاع بلخ، جنایت‌های زیادی در برابر باشندگان این ولایت مرتکب شدند. اما در این میان، زنان افزون بر آن‌که به دلیل جنسیت‌شان همواره موضوع سرکوب و محدودیت بوده، اعتراض آن‌ها در برابر محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان نیز، خشونت و تبعیض را بر آن‌ها افزایش داده و هدف کشتار گروه تروریستیِ طالبان قرار گرفته است.

در گزارش زیر به چند مورد برجسته از خشونت طالبان بر زنان و کشتار آن‌ها طی دو سال گذشته می‌پردازیم:
۱. پس از چند ماه از تصرّف بلخ توسط طالبان، نیروهای این گروه، چهار فعال مدنی زن را در مزار شریف، مرکز این ولایت، تیرباران کردند.

فاطمه- نام مستعار-، رئیسِ یکی از اداره‌های حکومتی رژیم جمهوری، به جاده‌ی ابریشم می‌گوید که طالبان به نام کارمندان نهادهای حقوق بشری، به چهار فعال حقوق زن در مزار شریف، تماس می‌گیرند و به آن‌ها می‌گویند که خود را به فرودگاه برسانند که گویا پروازشان به امریکا تنظیم شده است. او می‌افزاید: «چهار زن که با هم دوست بودند، چمدان‌های سفرشان را می‌گیرند و با اعضای خانواده‌های‌شان خداحافظی می‌کنند؛ بعد به طرف فرودگاه مولانا جلال‌الدین بلخی حرکت می‌کنند».

فاطمه می‌گوید که طالبان این چهار زن را از مسیر فرودگاه ربوده، سپس به جای نامعلومی منتقل می‌کنند و بعد از چهار روز، جسد آن‌ها در حومه‌های شهر مزار شریف پیدا می‌شوند. او می‌افزاید: «متأسفانه پس از چهار روز، جسد یکی از آن‌ها پیدا شد. تمام بدنش پر از مرمی بود. بعد جسد همه‌ی آنان به دست آمد. همه را تیرباران کرده بودند؛ حتا چهره‌های شان را خراشیده بودند». به‌گفته‌ی فاطمه، پس از این رویداد، نهادهای جامعه‌ی مدنی و حقوق‌ بشری، پنج شماره را با فعالان حقوق زن در بلخ شریک کردند و از آن‌ها خواستند که به تماسی از این شماره‌ها هرگز پاسخ ندهند.

خدیجه- نام مستعار-، در پیوند به کشته‌شدن چهار فعال حقوق زن در مزار شریف، به جاده‌ی ابریشم می‌گوید: «در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۱، جسد پنج فعال مدنی زن، از حومه‌ی شهرک خالد بن ولید یافت شد. از این میان، یکی از آن‌ها فروزان صافی، فعال مدنی و استاد دانشگاه بلخ بود و دیگر آن، مریم همراز، مسئول یک نهاد فرهنگی در حکومت پیشین». به‌گفته‌ی او، در آن زمان تنها خبر کشته‌شدن فروزان صافی از طریق رسانه‌ها نشر شد.

یافته‌های جاده‌ی ابریشم، نشان می‌دهد که مریم همراز، در دوره‌ی جمهوری مسئول یک نهاد فرهنگی بود و در راه‌پیمایی اعتراضی علیه طالبان در مزار شریف، هیچ نقشی نداشت. یافته‌ها نشان می‌دهند که خانم همراز متعلق به گروه قومی تاجیک‌های بلخ بوده است. از سویی هم، این که به کدام دلیل، فروزان صافی و سه فعال مدنی دیگر یک‌جا کشته‌اند، هنوز روشن نیست. طالبان در آن زمان، اتهام کشتن این چهار زن را رد کرده بودند؛ اما منابع آگاه، به جاده‌ی ابریشم می‌گویند که آن‌ها توسط نیروهای طالبان به قتل رسیده‌اند.
بی‌بی‌سی در ۱۴ عقرب ۱۴۰۰، به نقل از فعالان مدنی افغانستان، نوشته بود: «چهار زن که هم‌کار و دوست یک‌دیگر بودند، چند روز پیش از نزدیک فرودگاه مولانا جلال‌الدین بلخی ربوده شده و چهار روز بعد، در ۲۷ اکتبر اجسادشان در یک گودال حومه‌ی شهر مزارشریف پیدا شد». بی‌بی‌سی به نقل از آمنه حق‌پرست، فعال مدنی در مزار شریف که حالا در آلمان زندگی می‌کند، نوشته بود که یکی از این چهار زن، فروزان صافی، استاد دانشگاه بلخ و از فعالان حقوق زن در مزارشریف بوده است.

۲. بی‌بی‌سی در ۱۴ عقرب ۱۴۰۰ در گزارشی نوشته بود که در یک نوار ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، دیده می‌شود که نیروهای طالبان به خانه‌ی یک نظامی زن در حکومت پیشین، داخل شده، او را با یک زن دیگر و دو مرد از بستگانش کشته‌‌اند. در این نوار ویدیویی، گفته می‌شود که طالبان شب‌هنگام وارد خانه‌ی این نظامیِ زن شده، او یک زن و دو مرد دیگر را کشته‌‌اند. در ویدیو نیز دیده می‌شود که پله‌های خانه‌ی این نظامیِ زنْ خون‌آلود است.

همین‌گونه، روزنامه‌ی اطلات روز در ۱۵ عقرب ۱۴۰۰، به نقل از یک فعال مدنی در بلخ، نوشته بود که قتل این چهار زن توسط نیروهای طالبان انجام شده است. اما عبدالله حقمل، آمرِ حوزه‌ی پنجمِ امنیتیِ طالبان در مزارشریف، بازداشت دو تن در پیوند به این قتل را به رسانه‌ها تأیید کرده و گفته بود که این رویداد در ۱۳ عقرب ۱۴۰۰ رخ داده و عامل آن، خشونت‌های خانوادگی بوده است.

بلال کریمی، معاون سخن‌گوی طالبان، در آن زمان به رسانه‌ها گفته بود: «این حادثه در حوزه‌ی پنجم شهر مزار شریف رخ داده و در یک خانه، جسد چهار غیرنظامی از جمله دو زن و دو مرد پیدا شده است».

گفته می‌شد که این رویداد در منطقه‌ی فقیرآباد شهر مزارشریف رخ داده است. سعید خوستی، سخن‌گوی پیشین وزارت داخله‌ی‌ طالبان، در یک پیام ویدیویی در ۱۵ عقرب ۱۴۰۰، گفته بود که دو نفر به اتهام انجام این قتل، از ساحه‌ی فقیرآباد مزارشریف بازداشت شده است.

۳. منابع محلی در مزار شریف، در ۱۵ حوت ۱۴۰۰ به رسانه‌ها گفته بودند که جسد دو دختر جوان، از تنگی شادیان بلخ یافت شده است. منابع افزوده بودند که یکی از آن‌ها با شلیک گلوله کشته شده و دیگری را خفه کرده‌اند.

زهرا- نام مستعار- به جاده‌ی ابریشم می‌گوید که این دو دختر جوان، فاطمه و شریفه نام داشتند و باشنده‌ی کارته‌ی‌ وحدت، ساحه‌ی هزاره‌نشین مزارشریف بودند. «آن‌ها صبح طرف مکتب رفتند؛ اما دیگر برنگشتند».

یافته‌های جاده‌ی ابریشم نشان می‌‌دهند که جسد فاطمه و شریفه، پس از یک هفته توسط یک باغبان به نام نادر در تنگی شادیان یافت شده است. باشندگان محل، به حوزه‌ی مربوطه تماس می‌گیرند و طالبان را از کشف جسد دختران اطلاع می‌دهند؛ اما طالبان به این خبر توجه نمی‌کند.

منابع دیگری در کارته‌ی وحدت مزار شریف، به جاده‌ی ابریشم می‌گویند که طالبان فاطمه و شریفه را به بهانه‌ی رعایت‌نکردن حجاب مورد نظر این گروه، بازداشت و سپس کشته‌اند. یافته‌های جاده‌ی ابریشم نشان می‌دهند که فاطمه و شریفه متعلق به گروه قومی هزاره بوده‌اند.

۴. طالبان در ۱۲ حمل ۱۴۰۰، یک قابله و هم‌کارش را در بلخ کشتند. منابع در بلخ، به جاده‌ی ابریشم می‌گویند که این قابله‌ی ۲۳ساله، نفیسه نام داشت و هم‌کارش محمد غلامی. نفسیه در کلینیکی در منطقه‌ی علی‌چوپان شهر مزار شریف، مرکز بلخ، کار می‌کرد و محمد غلامی نیز، مسئول داروخانه‌ی همان کلینیک بود. آن‌ها هنگام رفتن به خانه، در یک ایست بازرسی در شهر مزارشریف از سوی طالبان بازداشت شده و پس از شکنجه با ضرب چاقو و گلوله کشته شده‌‌اند.

۵. منابع محلی در بلخ در هفتم قوس ۱۴۰۱ به جاده‌ی ابریشم گفتند که افراد مسلح، حبیبه رحیمی ۲۱ساله را در ساحه‌ی نوآباد ناحیه‌ی نهم شهر مزار شریف، با ضرب گلوله کشته‌اند. شفاخانه‌ی ابوعلی سینای بلخی در مزار شریف نیز، به رسانه‌ها تأیید کرده بود که جسد این دختر که گلوله به سرش برخورد کرده، به این شفاخانه منتقل شده است.

یافته‌های جاده‌ی ابریشم، نشان می‌دهند که حبیبه رحیمی، توسط طالبان به قتل رسیده است. او، تنها دختر خانه بود و یک مادر داشت که پس از کشته‌شدن او، وضعیت صحی مناسبی ندارد. نزدیکان حبیبه می‌گویند که او پیش از سقوط افغانستان، در شفاخانه‌ی رهنورد مزارشریف کار می‌کرد؛ اما زمانی که طالبان کنترل مزار شریف را در دست می‌گیرند، حبیبه توسط افراد این گروه از کار برکنار می‌شود. پیش از آن نیز، شفاخانه‌ی رهنورد و کارمندانش توسط طالبان تهدید شده بود.

حبیبه وقتی از کار در شفاخانه باز می‌ماند، برای تأمین هزینه‌ی زندگی خانواده‌اش، در یکی از آرایشگاه‌های شهر مزار شریف به کار شروع می‌کند. صبح هفتم قوس ۱۴۰۱، او در حالی که با دو دوستش به سمت آرایشگاه در حرکت است، در ساحه‌ی یکه‌توت زارعت شهر مزار شریف، هدف شلیک افراد مسلح قرار می‌گیرد. نزدیکان او، می‌گویند که مردان موترسایکل‌سوار از میان سه دختر، تنها حبیبه را مورد هدف قرار داده و کشتند.

۶. باشندگان کارته‌ی علی‌بابا شیر، منطقه‌ی هزاره‌نشین مزار شریف، به جاده‌ی ابریشم گفتند که جسد یک زن برهنه با سروپای بریده‌شده در این ساحه پیدا شده است.
منابع محلی، در ۱۳سرطان سال روان گفتند که جسد این زن ساعت ۰۴:۰۰ پس از چاشت ۱۲ سرطان ۱۴۰۲، در ناحیه‌ی پنجم شهر مزارشریف دیده شده است.

علی و عالیه– نام‌های مستعار- گفته‌اند که جسد این زن در داخل یک جر انداخته شده و به خاطر بریده‌شدن سروپایش، هویتش قابل شناسایی نبوده است. آن‌ها افزوده‌اند که باشندگان محل، مقام‌های محلی طالبان در مزار شریف را از این قتل آگاه کرده‌‌اند و آن‌ها در ۱۳ سرطان، برای بررسی این قتل در ساحه رفته‌اند. یافته‌های جاده‌ی ابریشم، هم‌چنان نشان می‌دهد که این زن متعلق به گروه قومی هزاره بوده است.
۷. یک منبع معتبر در بلخ در ۱۴ سرطان ۱۴۰۲، به جاده‌ی ابریشم گفت که سه عضو گروه طالبان، یک پزشک زن در شهر مزارشریف، مرکز این ولایت را به ‌شدت لت‌وکوب کردند.

منابع افزوده‌اند که این پزشک، لیلی نقیب نام داشته و به اتهام انجام عمل‌های سقط جنین، از درمانگاه خصوصی‌اش در ساحه‌ی گذر سیاه‌گرد- کوچه‌ی قابله پروین- در مزار شریف، توسط نیروهای طالبان ربوده و یک هفته ناپدید بوده است.

منابع می‌گویند که طالبان، لیلی نقیب را وادار کرده که پول انجام عمل‌های سقط جنین را با این گروه شریک کند؛ اما خانم نقیب گفته بود که چنین عملی را در کلینیک‌اش انجام نمی‌دهد. طالبان لیلی را با خود می‌برند و برای یک هفته در بازداشتگاه این گروه نگه‌داری می‌کنند.

منابع می‌افزایند که طالبان این پزشک را به شدت لت‌وکوب کرده و پس از یک هفته، به خانواده‌اش تحویل می‌دهند. تصویری که از لیلی نقیب در اختیار هفته‌نامه‌ی جاده‌ی ابریشم قرار گرفته، نشان می‌دهد که وضعیت صحی او خوب نیست.

منابع می‌گویند که خانم نقیب، دو روز در شفاخانه بستری بوده و پس از آن، به خانه‌اش منتقل شده است. مسئولان ریاست صحت عامه‌ی بلخ، تا اکنون در این باره چیزی نگفته‌‌اند. گفته می‌شود که خانم نقیب، اوزبیک بوده است.