دختران بازمانده از آموزش در لعل‌وسرجنگل غور به صنایع‌دستی روی آورده‌اند

مدیر وبسایت

فریبا همراز
در دو دهه‌ی گذشته، وضعیت اقتصادی باشندگان غور به ویژه ولسوالی لعل‌وسرجنگل، به گونه‌ی چشم‌گیری بهتر شده بود. در این دوره، بخشی از باشندگان این ولسوالی به کسب‌‌وکار‌های کوچک از جمله دکان‌داری رو آورده بودند که میزان درآمد شان را افزایش داده بود. دکان‌داری در بازار لعل به دلیل افزایش توانایی خرید مردم در بیست سال گذشته، رونق زیادی پیدا کرده بود. افزون بر این که ولسوالی لعل‌وسرجنگل نسبت به دیگر ولسوالی‌های غور، جمعیت بیش‌تری دارد، تراکم جمعیت در اطراف ولسوالی به دلیل شاغل‌شدن شمار زیادی از افراد تحصیل‌کرده به شمول زنان و مردان در اداره‌های حکومتی و مؤسسه‌های خارجی، به کسب‌وکارهای کوچک در این ولسوالی رونق خاصی داده بود.

پس از فروپاشی جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، شمار زیادی از کارمندان حکومتی در لعل‌وسرجنگل به ویژه زنان، از وظایف شان برکنار شدند. افزایش بی‌کاری هر چند شمار زیادی از جوانان را به پیمودن راه قاچاق به کشورهای هم‌سایه و منطقه واداشت؛ اما وضعیت بی‌کاری، زندگی را برای زنان به ویژه آن‌هایی که سرپرستی خانواده‌های خود را به عهده دارند، دشوار کرده است. از این ‌رو، تعدادی از زنان، از روی ناچاری به تولید صنایع دستی و دکان‌داری در بازار لعل رو آورده اند. این زنان در حالی به دکان‌داری روی آورده ‌اند که این شغل نیز، به دلیل گسترش فقر در لعل‌وسرجنگل، وضعیت خوبی ندارد.

در همین حال، شمار زیادی از دختران در ولسوالی لعل‌وسرجنگل که از آموزش بازمانده ‌اند، به کار در بخش صنایع دستی از جمله قالین‌بافی، پشم‌ریسی، یخن‌دوزی و دوختن پوشاک مشغول شده ‌اند. این دختران، پس از آماده‌کردن صنایع دستی شان، آن را در اختیار دکان‌داران قرار می‌دهند تا به فروش برسد. هم‌چنین، شماری دیگر از زنان که در بازار لعل دکان دارند، به صورت ویژه محصولات و صنایع دستی دختران را می‌خرند و آن را به فروش می‌رسانند. سکینه، یکی از این دکان‌داران، به هفته‌نامه‌ی جاده‌ی ابریشم، می‌گوید که برای فراهم‌کردن هزینه‌های زندگی‌اش، ناچار شده به دکان‌داری رو بیاورد. او می‌گوید: «در این دکان، وسایل زنانه، مردانه و طفلانه را به فروش می‌رسانم. زنان از دکان یک خانم، وسایل مورد نیاز خود را به راحتی می‌تواند بخرد و احساس راحت دارد تا این که از یک دکان مرد، این وسایل مورد نیاز خود را بخرد.»

در آغاز کار، نیروهای طالبان، به سکینه می‌گویند که تنها در صورت آوردن محرم با خودش، به او اجازه‌ خواهند داد که به کارش ادامه دهد. «مسؤولین حکومت فعلی سراغ دکانم را گرفته بود و برایم اجازه‌ی ادامه کار را درصورتی داد که با خودم یک مهرم بیاورم؛ اما فعلاً این موضوع را جدی نمی‌گیرم. من می‌توانم به تنهایی این دکان را اداره کنم.» سکینه می‌افزاید که کارش بازار چندانی ندارد و در مقایسه با دکان‌های مردانه، به مراتب مشتری کم‌تری دارد.

شریفه میرزاد، زن دیگری که بازار لعل دکان دارد و با خریدن صنایع دستی دختران و فروش آن، درآمد ناچیزی به دست می‌آورد، به هفته‌نامه‌ی جاده ابریشم، می‌گوید: «زنان صنایع دستی خود را برای من می‌آورند و من از آن‌ها خرید نموده، به مشتریان به فروش می‌رسانم.» به ‌گفته‌ی خانم میرزاد، این صنایع دستی شامل پوشاک‌های بافته‌شده، گل‌دوزی، لباس‌های دوخته‌شده‌ی زنانه و برخی کالاهای دیگر است.

میرزاد در مورد قیمت صنایع دستی‌ای که در دکانش به فروش می‌رساند، می‌گوید: «قیمت یک سرمیزی بافته‌شده با نخ، ۶۰۰ افعانی است که ما از این خانم‌ها به قیمت ۵۰۰ افغانی خرید می نماییم.» به گفته‌ی خانم میرزاد، بافتن هر کدام از این سرمیزی‌ها، سه ماه را در بر می‌گیرد که قیمت آن نسبت به زحمت و وقتی که صرف آن می‌شود، خیلی ناچیز است.

میرزاد، هم‌چنان در مورد قیمت لباس‌های دست‌دوزی دختران، می‌گوید: «قیمت یک لباس دوخته‌شده، ۵۰۰ افغانی است». او می‌افزاید؛ با این که دختران، وقت زیادی را برای دوختن این پوشاک‌ها صرف می‌کنند، اما «بازار فروش صنایع دستی زنان در لعل، بسیار کم‌رنگ است.»

تا اکنون در بازار لعل، سه خانم توانسته است که دکان باز کند. برای زنان در لعل، شرایط بازکردن دکان و بلندبردن کیفیت و قیمت صنایع دستی آن‌ها، بسیار دشوار است. این در حالی است که محصولات و صنایع دستی نیز، به دلیل افزایش بی‌کاری و گسترش فقر در جامعه، خریداران زیادی ندارد. با این‌ حال، این زنان به راه خویش ادامه می‌دهند و به دیگر زنان نیز، انگیزه می‌دهند تا از طریق کار، زحمت و خلاقیت، در رشد اقتصاد خانواده، پیش‌رفت و توسعه‌ی جامعه، سهم بگیرند.